ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอ ความเชื่อภูมิปัญญาท้องถิ่นกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา ภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับความเชื่อเกิดขึ้นจากความคิดคำนึงว่าสิ่งนี้ดีสิ่งนั้นไม่ดี จะต้องส่งผลกระทบอย่างนั้น ความเชื่อจึงปรากฏเป็นข้อห้ามคำสอนของโบราณภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นสิ่งที่มีลักษณะของการสะสม เรียนรู้ สืบสาน สืบทอด และต่อเนื่องจากอดีตถึงปัจจุบันจากบรรพบุรุษสู่ชนรุ่นหลังกันมาอย่างยาวนานและมีความสัมพันธ์กันและสอดคล้องกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวบ้าน จนไม่สามารถแยกออกจากกัน ความเชื่อในทางพระพุทธศาสนาสอนให้เชื่อบนฐานของเหตุผล เชื่อกรรม หรือการกระทำ เชื่อผลจากการกระทำทุกอย่างจะเกิดขึ้นอย่างเหมาะสมกับเหตุที่ทำลงไป และความเชื่อนี้จะนำไปสู่การศึกษา และการปฏิบัติตนในเรื่องต่าง ๆ ด้วยการพัฒนาจิตให้เข้าถึงปัญญา เพื่อให้สุขภาพกายและสุขภาพจิตดีอย่างครบถ้วนภูมิปัญญาท้องถิ่นกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา สันนิษฐานว่าเมื่อพระพุทธศาสนาแผ่อิทธิพลเข้าในดินแดนแถบนั้น ๆ คำสอนของพระพุทธเจ้าที่มีแฝงอยู่ในภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับควาเชื่อก็น่าจะเริ่มแต่เมื่อนั้นประกอบกับกับภูมิปัญญาท้องถิ่นกับความเชื่อดั้งเดิมที่มีอยู่ก่อนแล้ว ซึ่งน่าจะสอดคล้องกับหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนาจึงได้ผสมผสานได้อย่างกลมกลืนแล้วกลายมาเป็นวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม จารีต ประเพณีให้คนในสังคมได้ประพฤติปฏิบัติสืบต่อกันมาตราบเท่าทุกวันนี้