จาก ‘ความลับ’ สู่ ‘ความโปร่งใส’: ปัจจัยขับเคลื่อนและอุปสรรคของการเป็นรัฐบาลเปิดในยุคดิจิทัล
คำสำคัญ:
รัฐบาลเปิด, ความโปร่งใส, เทคโนโลยีดิจิทัล, การมีส่วนร่วมของประชาชน, นวัตกรรมภาครัฐบทคัดย่อ
การเปลี่ยนแปลงจากรัฐบาลแบบดั้งเดิมที่มีลักษณะจำกัดการเปิดเผยข้อมูลไปสู่รัฐบาลเปิดที่เน้นความโปร่งใสและการมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นประเด็นสำคัญในการพัฒนาระบบราชการสมัยใหม่ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยขับเคลื่อนและอุปสรรคของการเป็นรัฐบาลเปิดในบริบทของเทคโนโลยีดิจิทัล โดยใช้กรอบแนวคิดการปฏิรูประบบราชการและทฤษฎีนวัตกรรมภาครัฐ ร่วมกับแนวคิดการมีส่วนร่วมของประชาชนและธรรมาภิบาล การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้บริหารระดับสูงในหน่วยงานภาครัฐ นักวิชาการด้านรัฐประศาสนศาสตร์ และตัวแทนภาคประชาสังคม การสนทนากลุ่มย่อยกับข้าราชการและประชาชนผู้ใช้บริการภาครัฐ รวม 45 คน และการวิเคราะห์กรณีศึกษาจากหน่วยงานภาครัฐที่มีการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการเปิดเผยข้อมูลและสร้างการมีส่วนร่วม ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยขับเคลื่อนหลักของการเป็นรัฐบาลเปิดในยุคดิจิทัลประกอบด้วย 5 ปัจจัย และอุปสรรคสำคัญมี 4 ประการ การศึกษายังพบว่า ความสำเร็จของการเป็นรัฐบาลเปิดต้องอาศัยการบูรณาการระหว่างการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง การพัฒนาบุคลากร และการสร้างวัฒนธรรมใหม่ที่เน้นความโปร่งใสและความรับผิดชอบ
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
บุญซื่อ เพชรไทย, กนกวรรณ ศรมณี, ญานิศา ยอดสิน และโชติ บดีรัฐ. (2565). ระบบสารสนเทศเพื่อการ จัดการภาครัฐแนวใหม่. Journal of Roi Kaensarn Academi, 7(3), 359-372.
วรรณณกานต์ วงเวียน, ทิพย์อักษร บุญบุตตะ, ลัดดาวรรณ ตะวงษ์, ณัฐชา หาวงค์, วรรณิสา ขันธ์สอน และ วาสนา ละครสิงห์. (2567). บทบาทของนวัตกรรมในการปฏิรูประบบราชการยุคดิจิทัล. วารสารการบริหารการจัดการและการพัฒนาที่ยั่งยืน, 2(3), 702-718.
สถาบันพระปกเกล้า. (2564). รายงานการศึกษาการพัฒนารัฐบาลเปิดในประเทศไทย: ความก้าวหน้าและข้อเสนอแนะ. สถาบันพระปกเกล้า.
สมคิด พุ่มทุเรียน, & ประเวศน์ มหารัตน์สกุล(2565). การมีส่วนร่วมทางการเมืองของพลเมืองไทยในยุคดิจิทัล. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 10(5), 2298-2312.
สาธิต ทิพย์มณี. (2566). แนวทางการบริหารงานภาครัฐในยุค 5G. วารสารสมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่ง ประเทศไทย, 5(9), 37-50.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2564). รายงานสถานการณ์การพัฒนารัฐบาลเปิดของประเทศไทยประจำปี 2564. สำนักงาน ก.พ.ร.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2565). แผนปฏิบัติการรัฐบาลเปิดของประเทศไทย ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2565-2567). สำนักงาน ก.พ.ร.
ภาษาอังกฤษ
Albano, C. S., & Reinhard, N. (2014). Open government data: Facilitating and motivating factors for coping with potential barriers in the Brazilian context. In International Conference on Electronic Government (pp. 181-193). Springer.
António, N., Rita, P., & Saraiva, P. (2023). Open government data and collaboration: A systematic literature review. Government Information Quarterly, 40(1), 101774.
Argyris, C. (1990). Overcoming organizational defenses: Facilitating organizational learning. Allyn and Bacon.
Arnstein, S. R. (1969). A ladder of citizen participation. Journal of the American Institute of Planners, 35(4), 216-224.
Bannister, F., & Connolly, R. (2011). The trouble with transparency: A critical review of openness in e-government. Policy & Internet, 3(1), 1-30.
Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17(1), 99-120.
Bertot, J. C., Jaeger, P. T., & Grimes, J. M. (2010). Using ICTs to create a culture of transparency: E-government and social media as openness and anti-corruption tools for societies. Government Information Quarterly, 27(3), 264-271.
Bijker, W. E., & Pinch, T. J. (1987). The social construction of technological systems: New directions in the sociology and history of technology. MIT Press.
Chatfield, A. T., & Reddick, C. G. (2017). A longitudinal cross-sector analysis of open data portal service capability: The case of Australian local governments. Government Information Quarterly, 34(2), 231-243.
Criado, J. I., Sandoval-Almazan, R., & Gil-Garcia, J. R. (2013). Government innovation through social media. Government Information Quarterly, 30(4), 319-326.
DiMaggio, P. J., & Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review, 48(2), 147-160.
Douglas, M. (1986). How institutions think. Syracuse University Press.
Harrison, T. M., Guerrero, S., Burke, G. B., Cook, M., Cresswell, A., Helbig, N., ... & Pardo, T. (2012). Open government and e-government: Democratic challenges from a public value perspective. Information Polity, 17(2), 83-97.
Hennink, M. M., Kaiser, B. N., & Marconi, V. C. (2017). Code saturation versus meaning saturation: How many interviews are enough? Qualitative Health Research, 27(4), 591-608.
Janssen, M., Charalabidis, Y., & Zuiderwijk, A. (2012). Benefits, adoption barriers and myths of open data and open government. Information Systems Management, 29(4), 258-268.
Kotter, J. P. (1996). Leading change. Harvard Business Review Press.
Kotter, J. P., & Schlesinger, L. A. (1979). Choosing strategies for change. Harvard Business Review, 57(2), 106-114.
Lathrop, D., & Ruma, L. (Eds.). (2010). Open government: Collaboration, transparency, and participation in practice. O'Reilly Media.
Lawrence, P. R., & Lorsch, J. W. (1967). Organization and environment: Managing differentiation and integration. Harvard Business School Press.
Luna-Reyes, L. F., Bertot, J. C., & Mellouli, S. (2014). Open government, open data and digital government. Government Information Quarterly, 31(1), 4-5.
March, J. G., & Olsen, J. P. (1989). Rediscovering institutions: The organizational basis of politics. Free Press.
Meijer, A., Curtin, D., & Hillebrandt, M. (2012). Open government: Connecting vision and voice. International Review of Administrative Sciences, 78(1), 10-29.
Mergel, I., Edelmann, N., & Haug, N. (2016). Defining digital transformation: Results from expert Interviews. Government Information Quarterly, 36(4), 101385.
Morozov, E. (2011). The net delusion: The dark side of internet freedom. PublicAffairs.
Obama, B. (2009). Transparency and open government: Memorandum for the heads of executive departments and agencies. Federal Register, 74(15), 4685-4686.
Orlikowski, W. J. (2000). Using technology and constituting structures: A practice lens for studying technology in organizations. Organization Science, 11(4), 404-428.
Pettigrew, A. M. (1987). Context and action in the transformation of the firm. Journal of Management Studies, 24(6), 649-670.
Pfeffer, J., & Salancik, G. R. (1978). The external control of organizations: A resource dependence perspective. Harper & Row.
Pretty, J. N. (1995). Participatory learning for sustainable agriculture. World Development, 23(8), 1247- 1263.
Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5th ed.). Free Press.
Sayogo, D. S., Zhang, J., Pardo, T. A., Tayi, G. K., Hrdinová, J., Andersen, D. F., & Luna-Reyes, L. F. (2014). Going beyond open data: Challenges and motivations for smart disclosure in ethical consumption. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 9(2), 1-16.
Scott, W. R. (2014). Institutions and organizations: Ideas, interests, and identities (4th ed.). SAGE Publications.
Teece, D. J., Pisano, G., & Shuen, A. (1997). Dynamic capabilities and strategic management. Strategic Management Journal, 18(7), 509-533.
Tolbert, C. J., & Mossberger, K. (2006). The effects of e-government on trust and confidence in government. Public Administration Review, 66(3), 354-369.
van Dijk, J. (2020). The digital divide. Polity Press.
Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quarterly, 27(3), 425-478.
Wirtz, B. W., Weyerer, J. C., & Rösch, M. (2016). Citizen and corporate e-government adoption: A comparative study. Government Information Quarterly, 35(3), 466-479.
Yu, H., & Robinson, D. G. (2012). The new ambiguity of "open government". UCLA Law Review Discourse, 59, 178-208.
Zuiderwijk, A., & Janssen, M. (2014). Open data policies, their implementation and impact: A framework for comparison. Government Information Quarterly, 31(1), 17-29.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
