การวิเคราะห์นโยบายการส่งเสริมเครดิตคาร์บอนเพื่อพัฒนาความยั่งยืนชุมชนประเทศไทย
คำสำคัญ:
การวิเคราะห์นโยบาย, เครดิตคาร์บอนเพื่อเศรษฐกิจชุมชน, การนำนโยบายไปปฏิบัติบทคัดย่อ
บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ ได้แก่ (1) เพื่อวิเคราะห์นโยบายของรัฐบาลในการส่งเสริมการจัดการเครดิตคาร์บอนเพื่อความยั่งยืนของชุมชน (2) เพื่อวิเคราะห์กระบวนการนำนโยบายไปปฏิบัติ และ (3) เพื่อศึกษาปัญหาและข้อจำกัดของนโยบายดังกล่าว โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ผ่านการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสัมภาษณ์กลุ่มแบบออนไลน์จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้กำหนดนโยบายระดับชาติ ผู้ปฏิบัติในระดับพื้นที่ ผู้นำองค์กรชุมชน ภาคประชาสังคม ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเครดิตคาร์บอน สมาชิกชุมชน และภาคเอกชนที่เกี่ยวข้อง
ผลการศึกษา พบว่า นโยบายการส่งเสริมเครดิตคาร์บอนเพื่อเศรษฐกิจชุมชนมีเป้าหมายเพื่อจูงใจให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยยึดหลักเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อมและใช้กลไกตลาดควบคู่กับการมีส่วนร่วมของประชาชน จุดเน้นสำคัญของนโยบาย ได้แก่ (1) การส่งเสริมให้ชุมชนสร้างเครดิตคาร์บอนผ่านกิจกรรม เช่น การปลูกป่า เพื่อนำไปจำหน่ายในตลาดคาร์บอนเพื่อสร้างรายได้ (2) การเปิดโอกาสให้ภาคเอกชน ภาคประชาชน และภาคประชาสังคมเข้าร่วมในกิจกรรมลดคาร์บอน (3) การเสริมสร้างบทบาทของชุมชนในการบริหารจัดการและรับประโยชน์จากโครงการ (4) การใช้กลไกตลาดคาร์บอนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และ (5) การเชื่อมโยงนโยบายกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs)
อย่างไรก็ตาม การดำเนินนโยบายยังเผชิญกับข้อจำกัดสำคัญ ได้แก่ ความซับซ้อนของกระบวนการและเนื้อหาทางเทคนิคที่ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูง ความไม่ชัดเจนของกฎหมายและระเบียบปฏิบัติ ความเข้าใจที่จำกัดของเจ้าหน้าที่และชุมชนในกระบวนการดำเนินงาน และระบบผลตอบแทนที่ยังไม่สามารถจูงใจให้สมาชิกชุมชนมีส่วนร่วมอย่างจริงจัง ส่งผลให้การมีส่วนร่วมของชุมชน
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
ชาญชัย. (2565). ความรู้และข้อจำกัดในการเข้าถึงระบบคาร์บอนเครดิตของชุมชน. วารสารพัฒนาชุมชน, 15(3), 123-140.
วิไลวรรณ. (2564). การเข้าร่วมโครงการเครดิตคาร์บอนในชุมชนท้องถิ่น. วารสารสิ่งแวดล้อม, 11(4), 75-90.
สุเมธ สุวรรณวลัยกร. (2563). แนวทางการออกแบบกลไกคาร์บอนเครดิตในประเทศไทย. วารสารสิ่งแวดล้อม, 12(2), 45-60.
อารีรัตน์ บุญเจริญ, ณัฐชยา ภูมิใจ และ สุพัตรา รุ่งโรจน์. (2565). การวิเคราะห์ผลลัพธ์ของการดำเนินงานโครงการ T-VER ในชุมชน. วารสารสิ่งแวดล้อมและสังคม, 18(1), 89-110.
ภาษาอังกฤษ
Easton, D. (1965). A systems analysis of political life. Wiley.
Dunn, W. N. (2018). Public policy analysis: An introduction (6th ed.). Routledge.
Sabatier, P. A. (2007). Theories of the policy process (2nd ed.). Westview Press.
Kingdon, J. W. (1995). Agendas, alternatives, and public policies (2nd ed.). HarperCollins.
Pearce, D. (1998). Economics and environmental policy. Edward Elgar Publishing.
Tietenberg, T. (2006). Environmental and natural resource economics (7th ed.). Pearson.
Michaelowa, A., & Buen, J. (2012). Market mechanisms and institutional frameworks for carbon mitigation: Lessons from CDM projects in developing countries. Climate Policy, 12(3), 334-348.
Newell, P., Pattberg, P., & Schroeder, H. (2012). Governance clusters in global climate change. Global Environmental Politics, 12(2), 14-34.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
