แนวทางการพัฒนาระบบการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครองก่อนฟ้องคดี: ศึกษาเปรียบเทียบการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครองก่อนฟ้องคดี ในระบบกฎหมายไทยและอเมริกา

อมรรัตน์ อำมาตเสนา; สิณิษฐา ดิษฐปาน

ผู้แต่ง

อมรรัตน์ อำมาตเสนา
สิณิษฐา ดิษฐปาน

คำสำคัญ:

การไกล่เกลี่ย, ข้อพิพาททางปกครอง

บทคัดย่อ

ด้วยเหตุที่ประเทศไทยยังไม่มีแนวทางหรือกฎหมายที่ชัดเจนที่จะนำมาปรับใช้กับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครองก่อนการฟ้องคดีส่งผลให้การระงับข้อพิพาททางปกครองต้องกระทำผ่านกระบวนพิจารณาของศาลปกครองซึ่งมีขั้นตอนที่เคร่งครัด กินระยะเวลายาวนาน และคำพิพากษาของศาลอาจส่งผลให้คู่กรณีบาดหมางกันมากขึ้น บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบแนวทางและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครองก่อนที่จะมีการฟ้องคดีต่อศาลปกครองระหว่างประเทศไทยและสหรัฐอเมริกา โดยผู้ศึกษาพบว่าสหรัฐอเมริกามีกฎหมายเฉพาะเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีปกครองก่อนการฟ้องคดี ได้แก่ รัฐบัญญัติว่าด้วยการระงับข้อพิพาททางปกครอง ค.ศ. 1996 มีการจัดตั้งหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญและมีหน้าที่ในการไกล่เกลี่ยคดีปกครองโดยเฉพาะ และมีการกำหนดผลของการระงับข้อพิพาททางปกครองโดยวิธีการไกล่เกลี่ยไว้อย่างชัดเจน ผู้ศึกษาจึงได้เสนอว่าประเทศไทยควรออกกฎหมายที่เกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางปกครอง มีการจัดตั้งองค์กรที่มีความชำนาญในการ ไกล่เกลี่ยคดีปกครอง และมีการกำหนดวิธีการบังคับให้เป็นไปตามผลของการไกล่เกลี่ยคดีปกครองไว้โดยชัดแจ้ง เพื่อให้ข้อพิพาทในทางปกครองระงับลงได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และเป็นมาตรฐานเดียวกัน

เอกสารอ้างอิง

พระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562. (2562, 22 พฤษภาคม 2562). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 136 ตอนที่ 67 ก.

พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2562. (2562, 30 เมษายน 2562). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 136 ตอนที่ 56 ก.

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ. 2560. (2560, 27 ธันวาคม 2560). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 134 ตอนที่ 131 ก.

ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพิจารณาชี้ขาดการยุติข้อพิพาทระหว่างหน่วยงานของรัฐและการดำเนินคดี พ.ศ. 2561. (2561, 6 มีนาคม 2561). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 135 ตอนพิเศษ 49 ง. 5 United States Code. (1996). §§ 571-572, 574.

Administrative Dispute Resolution Act of 1996. (1996). 5 U.S.C. §§ 3.

Alternative Dispute Resolution Policy. (n.d.). Retrieved May 12, 2019, from https://www.transportation.gov/civil-rights/civil-rights-library/alternative-dispute-resolution-policy.

Alternative Dispute Resolution (ADR) by EPA's Administrative Law Judges. (2018, November 21). Retrieved August 2, 2019, from https://www.epa.gov/alj/adr

Brennan, C. E., Kathryn, M., & amp; Lewis, R. L. (n.d.). Mediation. Retrieved July 11, 2019, from

https:// gettingthedealthrough.com/area/54/jurisdiction/23/mediation-united-states

Scott, V. T. (Fla. 4th DCA, 2004). 882 So.2d 461.

Ware, T. J. (2007). Principles of alternative dispute resolution. MN: Thomson/ West.

United States Environmental Protection Agency. (2018). About EPA. Retrieved September 9, 2019, from https://www.epa.gov/aboutepa/our-mission-and-what-we-do