Stateless Persons from Lao PDR and Human Rights Related Issues in Thailand: Case study of Baan Ba Hai, Khong Khiam District, Ubon Ratchathani Province
Keywords:
Stateless persons from Lao PDR, Nationality act, Human rightsAbstract
Nationality is a fundamental principle for accessing to other rights in the state. It is accepted under the Universal Declaration of Human Rights that each person shall haveอa nationality. However, considering from a context of Thailand, a number of people in the country are still stateless including the stateless persons from Lao PDR living along Thai-Lao border. Objectives of this article are (1) to study the background of the stateless persons from Lao PDR living along Thai-Lao border and (2) to study their problems in human rights due to the statelessness by using a qualitative research. This research has been conducted by the documentary review which includes Nationality Act of Thailand and the Universal Declaration of Human Rights and the interview with the stateless persons from Lao PDR at Baan Ba Hai, Khong Khiam District, Ubon Ratchathani Province, Thailand. The research reveals that causes of statelessness of the persons from Lao PDR living in Thailand come from two factors. Firstly, as a political context in Lao PDR in B.E.2517, the political situation of Lao PDR results in a number of Lao immigrants leaving the country to Thailand. Some of them have not since then returned to the country of origin nor resettled in a third country. They are consequently being in stateless status in Thailand. Secondly, the conditions set by the Nationality Act of Thailand under the subject of Conditions/and Exceptions eligible for having a Thai nationality have an effect on the stateless persons from Lao PDR to have a right to apply for a Thai nationality differently. Some of them fall under the conditions set by Article 23 of Nationality Act B.E.2508 (No.4), B.E.2551 to apply for a Thai nationality, while for others the state policy of Thailand has not yet provided the solutions to the problem. This situation has left these people being stateless in Thailand and therefore being refused the access to other rights. Thus, human rights of this group of people in some cases are violated such as their freedom of movement and the right to found the family.
References
คำสั่งกระทรวงมหาดไทยด่วนมาก ที่ มท.0309.1/ว1587 ลงวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2551.
จินตนา เมืองแมน. (2555). ความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดว่าด้วยความเป็นพลเมืองและสัญชาติในพระราชบัญญัติสัญชาติกับการผลิตสร้าง “คนไร้สัญชาติ” ในรัฐไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาการปกครอง, คณะรัฐศาสตร์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จันทรา ธนะวัฒนาวงศ์ และคณะ. (2553). รายงานวิจัยเรื่อง แนวทางและกลไกการแก้ไขปัญหาของความทับซ้อน/กำกวมระหว่างคนไร้รัฐกับแรงงานต่างด้าวสัญชาติลาว: กรณีศึกษาพื้นที่อำเภอบุญฑริก จังหวัดอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
ชลิต ถาวรนุกิจกุล. (2547). บทวิเคราะห์แนวคิดทางการเมืองเบื้องหลังพระราชบัญญัติสัญชาติ พ.ศ. 2508. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, ภาควิชาการปกครอง, สาขาวิชาการปกครอง, คณะรัฐศาสตร์, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชุมพร ปัจจุสานนท์. (2546). กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล สัญชาติ (ภาค 1). กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
ดวงพร ศิลปวุฒิ. (2535). นโยบายของรัฐบาลไทยต่อผู้ลี้ภัยกับปัญหาสิทธิมนุษยชน: กรณีศูนย์พนัสนิคม. สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สาขาการปกครอง, คณะรัฐศาสตร์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ประสิทธิ์ ปิวาวัฒนพานิช. (2554). คำอธิบายกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล (พิมพ์ครั้งที่ 2) กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปิ่นแก้ว อุ่นแก้ว. (2550). คนไร้รัฐ ไร้สัญชาติในรัฐไทย: เรื่องเล่าของเส้นทางสู่การมี “ตัวตน” บนแผ่นดินนี้. กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
พระราชบัญญัติสัญชาติ พ.ศ. 2508 ฉบับที่ 4 (แก้ไข พ.ศ. 2551). (2551, 27 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 125 ตอนที่ 39 ก.
พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร. (2534). เอกสารประกอบการสัมมนาเรื่อง "กฎหมายสัญชาติ: ปัญหาและแนวทางแก้ไข”. กรุงเทพฯ: คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร. (2538). คำอธิบายกฎหมายสัญชาติไทย ภายใต้ พ.ร.บ.สัญชาติ 2508 ซึ่งถูกแก้ไขโดย พ.ร.บ.สัญชาติ (ฉบับที่ 2 และ 3) พ.ศ. 2535 (พิมพ์ครั้งที่ 2 ฉบับแก้ไข ปรับปรุง). กรุงเทพฯ: นิติธรรม.
พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร. (2550). ความเป็นไปได้ที่จะขจัดความไร้รัฐให้แก่มนุษย์ในสังคมไทย: ถอดประสบการณ์ของรัฐไทย. ใน รวมบทความงานวิชาการประจำปี 2550 (ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
รวีวรรณ แพทย์สมาน. (2560). การศึกษาของเด็กไร้สัญชาติ ตามนโยบายเรียนฟรี 15 ปี ในประเทศไทย. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 9(3), 241-242.
ศิริศักดิ์ คชสวัสดิ์. (2554). คนไร้รัฐเมืองอุบล. สารแม่มูน, 8(กรกฎาคม 2552- มิถุนายน 2554), 27-28.
สุชาดา ทวีสิทธิ์. (2552). พลเมืองจินตนาการกับคนลาวไร้รัฐที่ชายแดนภาคอีสาน. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, ฉบับพิเศษ, 72-126.
สุชาดา ทวีสิทธิ์ และสุรสม กฤษะจูฑะ. (2555). ภาวะไร้สัญชาติ – ไร้รัฐ ชายแดนอีสาน คนลาวอพยพ.อุบลราชธานี: ศูนย์วิจัยสังคม อนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
สุวรรณี เข็มเจริญ. (2547). สิทธิในการศึกษาของคนไร้สัญชาติในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, คณะนิติศาสตร์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2560). รายงานผลการสำรวจข้อมูลพื้นฐานของครัวเรือน พ.ศ. 2561 ทั่วราชอาณาจักร. วันที่ค้นข้อมูล 10 พฤษภาคม 2562, เข้าถึงได้จาก http://www.nso.go.th/sites/2014/DocLib13/2561.pdf
Mapp, S. C. (2008). Human Rights and Social Justice in a Global Perspective: An Introduction to International Social Work. New York: Oxford University Press.
Silving, H. (1956). Nationality in Comparative Law. The American Journal of Comparative Law, 5(no.3 summer), 410-442.