History of Commoditization of Lanna Culture in the context of Globalization, Thai state and Localism
Article Sidebar
Published:
Apr 25, 2021
Keywords:
Commoditization of Culture Lanna Culture Thai Social History Globalization Localism
Main Article Content
Abstract
This study aims to investigate the commodization of Lanna culture in the north of Thailand from the past to the present through historical lenses. It looks at changes and several connected factors which lead to cultural commodizing phenomena. The research adopts qualitative research method with documentary and field research in Chiang Mai. The study finds that the commodization of Lanna culture has developed at all levels—local, national, and global factors. First, Lanna commodization is the outcome of global capitalism when considering globalization as capitalism development. The second factor is Thai National Tourism Development Plan since World War II. And the last factor is localism and Lanna identity restoration since 1950s and became even more intense since 1980s until these days.
Article Details
How to Cite
Wisaprom, S. . (2021). History of Commoditization of Lanna Culture in the context of Globalization, Thai state and Localism. Journal of Politics and Governance, 11(1), 42–62. Retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jopag/article/view/251699
Section
Research Articles
References
เกษียร เตชะพีระ. (2539). บริโภคความเป็นไทย. ใน ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ (บรรณาธิการ), จินตนาการสู่ปี 2000: นวกรรมเชิงกระบวนทัศน์ด้านไทยศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
เฉลิมศรี สิงคราช และรัตนา พรหมพิชัย. (2542). “กาด” สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ เล่ม 1. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.
ชยันต์ วรรธนะภูติ. (2549). ‘คนเมือง’: ตัวตน การผลิตซ้ำสร้างใหม่และพื้นที่ทางสังคมของคนเมือง. ใน อานันท์ กาญจนพันธุ์ (บรรณาธิการ), อยู่ชายขอบ มองลอดความรู้. กรุงเทพฯ: มติชน.
เชียงใหม่นิวส์. (2560). งานกาดหมั้ว ตามฉบับเมืองเหนือ. สืบค้นจาก http://www.chiangmainews. co.th/page/archives/586375
ดนตรีมีสีสัน. (ม.ป.ป.). เปิดแล้ว “กาดของกิ๋น” ชั้น 4 โซน Food Lanna ที่ศูนย์การค้าเมญ่า. สืบค้นจาก https://www.dseason.net/newsupdate_detail.php?id=307
ธเนศวร์ เจริญเมือง. (2543). ‘คนเมือง’ ในทางรัฐศาสตร์และท้องถิ่นศึกษา. เอกสารจากการเสวนาเรื่อง “คนเมืองท่ามกลางบริบทการเปลี่ยนแปลง”. เชียงใหม่: ภาควิชารัฐศาสตร์ และภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
________. (2544). คนเมือง. เชียงใหม่: โครงการศึกษาการปกครองท้องถิ่น คณะสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ธิตินัดดา จินาจันทร์. (2543). สืบสานล้านนาแรกแสงตะวันยก ตราบตะวันตกลับฟ้า. เชียงใหม่: คณะกรรมการจัดงานสืบสานล้านนา.
ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2558). พลวัตและการสร้างประเพณีประดิษฐ์ในชุมชนอีสานลุ่มน้ำโขง. ใน ศิราพร ณ ถลาง (บรรณาธิการ), ประเพณีสร้างสรรค์ ในสังคมไทยร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินทร.
________. (2560). ประเพณีประดิษฐ์ในชุมชนอีสานลุ่มน้ำโขง. ขอนแก่น : สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
พัฒนา กิติอาษา, (บรรณาธิการ). (2546). มานุษยวิทยากับการศึกษาปรากฏการณ์โหยหาอดีตในสังคมไทยร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
________. (2546). ท้องถิ่นนิยม. กรุงเทพฯ : คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
ไพโรจน์ คงทวีศักดิ์. (2548). อาข่าไนท์บาซาร์: การค้ากับความเป็นชาติพันธุ์. เชียงใหม่: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
________. (2551). อ่าข่าไนท์บาซาร์ ความเป็นชาติพันธุ์บนเส้นทางการค้า. ใน ยศ สันตสมบัติ (บรรณาธิการ), อำนาจ พื้นที่ และอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์: การเมืองวัฒนธรรมของรัฐชาติในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (องค์การมหาชน).
ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์. (2558). กำเนิด “ประเทศไทย” ภายใต้เผด็จการ: น้ำไหล ไฟสว่าง ทางสะดวกกับนัยยะซ่อนเร้นในยุคจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์. กรุงเทพฯ: มติชน.
ม่อนฝ้าย. (2558). แต่งงานแบบล้านนา. สืบค้นจาก http://www.monfai.com/index.php/ portfolio-lightbox/
แม่อุ๊ยชื่นใจ. (2548). กาดหมั้ว. ใน สุภาภรณ์ อาภาวัชรุตม์ และดวงจันทร์ อาภาวัชรุตม์ เจริญเมือง (บรรณาธิการ), เรื่องเล่าจาวกาดเล่ม 2. เชียงใหม่: มูลนิธิสถาบันพัฒนาเมือง.
ยศ สันตสมบัติ. (2543). ‘คนเมือง’ กับตัวตนของคนเมือง: การผลิตซ้ำ/ผลิตใหม่ในยุคโลกาภิวัตน์. ใน ธเนศวร์ เจริญเมือง และวสันต์ ปัญญาแก้ว (บรรณาธิการ), เอกสารจากการเสวนาเรื่อง “คนเมืองท่ามกลางบริบทการเปลี่ยนแปลง”. เชียงใหม่: ภาควิชารัฐศาสตร์ และภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์. (2546). ทุนวัฒนธรรม : วัฒนธรรมในระบบทุนนิยมโลก เล่ม 1. กรุงเทพฯ: มติชน.
วสันต์ ปัญญาแก้ว. (2543). ชีวิตข้างถนน: การศึกษาเชิงชาติพรรณวรรณนาว่าด้วยผู้ชมโทรทัศน์ ยามค่ำคืน บนถนนสายหนึ่ง ในเมืองเชียงใหม่. เชียงใหม่: คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เวียงรัฐ เนติโพธิ์. (2552). ทุนเชียงใหม่. กรุงเทพฯ : โอเพ่นบุ๊คส์.
ศศิภัสร์ เที่ยงมิตร. (2545). กาดหลวงเมืองเชียงตุงและเมืองเชียงใหม่: ศึกษาเปรียบเทียบพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงจากผลกระทบของระบบเศรษฐกิจโลก หลังสงครามโลกครั้งที่สองถึงปัจจุบัน. (วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). สาขาวิชาภูมิภาคศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ศูนย์สนเทศภาคเหนือ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2550). ความเป็นมาของ ถนนคนเดิน จังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นจาก http://library.cmu.ac.th/ntic/knowledge_show. php?docid=18
สรัสวดี อ๋องสกุล. (2551). ประวัติศาสตร์ล้านนา (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: อมรินทร์
สืบพงศ์ หงส์ภักดี. (2548). กระบวนการทำหัตถกรรมท้องถิ่นให้กลายเป็นสินค้าที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยว:กรณีศึกษา บ้านบ่อสร้าง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่.(การค้นคว้าแบบอิสระศิลปศาสตรมหาบัณฑิต) สาขาวิชาการจัดการอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่. (ม.ป.ป.) ถนนคนเดิน ท่าแพ. สืบค้นจาก http://www. chiangmaipao.go.th/tourism/place_detail.php?id=37&area=21%20
อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. (2546). อัตลักษณ์. กรุงเทพฯ : คณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2542). ปัญหาของการศึกษาประวัติศาสตร์ล้านนา : เอกสารคำสอนกระบวนวิชา004472. เชียงใหม่: ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2545). เส้นผมบังภูเขา: ความคิดสามัญเชิงวิพากษ์. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนาการเมือง.
Anan Ganjanapan. (1984). The Partial commercialization of rice production in northern Thailand (1900-1981). Ph.D. Dissertation, Cornell University.
Central plaza CHIANG MAI AIRPORT. (ม.ป.ป). Chiang Mai Guide & Map. [แผ่นพับ]. เชียงใหม่: เซ็นทรัลพลาซ่า เชียงใหม่ แอร์พอร์ต.
Central plaza CHIANG MAI. (ม.ป.ป). MAP OF CHIANG MAI [แผ่นพับ]. เชียงใหม่: เซ็นทรัลพลาซ่า เชียงใหม่ แอร์พอร์ต.
Chaiyan Rajchagool. (1994). The Rise and fall of the Thai absolute monarchy : foundations of the modern Thai state from feudalism to peripheral capitalism. Bangkok: White Lotus.
Cohen, Erik. (1989). International Politics and The Transformation of Folk Crafts The Hmong (MEO) of Thailand and Laos. Journal of the Siam Society, 77 (1), 68-82.
Cohen, Erik. (2000). Commercialized Crafts of Thailand: Hill Tribes and Lowland Villages: Collected Articles. Honolulu: University of Hawaii Press.
________. (2001). Thai tourism: hill Tribes, Islands and open-ended prostitution (2nd ed). Bangkok: White Lotus Press.
Hobsbawm, Eric and Ranger, Terence, ed. (1992). The Invention of Tradition. Cambridge: Cambridge University Press.
Sa-nguan Khumrungroj. (2562). ว่าด้วยการทูตขันโตก_ซึ่งเดี๋ยวนี้ประเทศกูมีเลิกไปแล้ว. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/sanguan.khumrungroj/posts/ 2258738374211599
Seksan Prasertkul. (1989). The Transformation of the Thai state and economic change (1855-1945). Ph.D. Dissertation, Cornell University.
THAILAND HOTELS DIRECTORY. (ม.ป.ป.). ถนนคนเดินเชียงใหม่ : CHIANGMAI WALKING STREET. สืบค้นจาก http://chiangmaistreet.blogspot.com/2007/02/blog-post.html
Wallerstein, Immanuel. (1983). Historical Capitalism. London: Verso.
เฉลิมศรี สิงคราช และรัตนา พรหมพิชัย. (2542). “กาด” สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ เล่ม 1. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.
ชยันต์ วรรธนะภูติ. (2549). ‘คนเมือง’: ตัวตน การผลิตซ้ำสร้างใหม่และพื้นที่ทางสังคมของคนเมือง. ใน อานันท์ กาญจนพันธุ์ (บรรณาธิการ), อยู่ชายขอบ มองลอดความรู้. กรุงเทพฯ: มติชน.
เชียงใหม่นิวส์. (2560). งานกาดหมั้ว ตามฉบับเมืองเหนือ. สืบค้นจาก http://www.chiangmainews. co.th/page/archives/586375
ดนตรีมีสีสัน. (ม.ป.ป.). เปิดแล้ว “กาดของกิ๋น” ชั้น 4 โซน Food Lanna ที่ศูนย์การค้าเมญ่า. สืบค้นจาก https://www.dseason.net/newsupdate_detail.php?id=307
ธเนศวร์ เจริญเมือง. (2543). ‘คนเมือง’ ในทางรัฐศาสตร์และท้องถิ่นศึกษา. เอกสารจากการเสวนาเรื่อง “คนเมืองท่ามกลางบริบทการเปลี่ยนแปลง”. เชียงใหม่: ภาควิชารัฐศาสตร์ และภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
________. (2544). คนเมือง. เชียงใหม่: โครงการศึกษาการปกครองท้องถิ่น คณะสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ธิตินัดดา จินาจันทร์. (2543). สืบสานล้านนาแรกแสงตะวันยก ตราบตะวันตกลับฟ้า. เชียงใหม่: คณะกรรมการจัดงานสืบสานล้านนา.
ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2558). พลวัตและการสร้างประเพณีประดิษฐ์ในชุมชนอีสานลุ่มน้ำโขง. ใน ศิราพร ณ ถลาง (บรรณาธิการ), ประเพณีสร้างสรรค์ ในสังคมไทยร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินทร.
________. (2560). ประเพณีประดิษฐ์ในชุมชนอีสานลุ่มน้ำโขง. ขอนแก่น : สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
พัฒนา กิติอาษา, (บรรณาธิการ). (2546). มานุษยวิทยากับการศึกษาปรากฏการณ์โหยหาอดีตในสังคมไทยร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
________. (2546). ท้องถิ่นนิยม. กรุงเทพฯ : คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
ไพโรจน์ คงทวีศักดิ์. (2548). อาข่าไนท์บาซาร์: การค้ากับความเป็นชาติพันธุ์. เชียงใหม่: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
________. (2551). อ่าข่าไนท์บาซาร์ ความเป็นชาติพันธุ์บนเส้นทางการค้า. ใน ยศ สันตสมบัติ (บรรณาธิการ), อำนาจ พื้นที่ และอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์: การเมืองวัฒนธรรมของรัฐชาติในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. (องค์การมหาชน).
ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์. (2558). กำเนิด “ประเทศไทย” ภายใต้เผด็จการ: น้ำไหล ไฟสว่าง ทางสะดวกกับนัยยะซ่อนเร้นในยุคจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์. กรุงเทพฯ: มติชน.
ม่อนฝ้าย. (2558). แต่งงานแบบล้านนา. สืบค้นจาก http://www.monfai.com/index.php/ portfolio-lightbox/
แม่อุ๊ยชื่นใจ. (2548). กาดหมั้ว. ใน สุภาภรณ์ อาภาวัชรุตม์ และดวงจันทร์ อาภาวัชรุตม์ เจริญเมือง (บรรณาธิการ), เรื่องเล่าจาวกาดเล่ม 2. เชียงใหม่: มูลนิธิสถาบันพัฒนาเมือง.
ยศ สันตสมบัติ. (2543). ‘คนเมือง’ กับตัวตนของคนเมือง: การผลิตซ้ำ/ผลิตใหม่ในยุคโลกาภิวัตน์. ใน ธเนศวร์ เจริญเมือง และวสันต์ ปัญญาแก้ว (บรรณาธิการ), เอกสารจากการเสวนาเรื่อง “คนเมืองท่ามกลางบริบทการเปลี่ยนแปลง”. เชียงใหม่: ภาควิชารัฐศาสตร์ และภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์. (2546). ทุนวัฒนธรรม : วัฒนธรรมในระบบทุนนิยมโลก เล่ม 1. กรุงเทพฯ: มติชน.
วสันต์ ปัญญาแก้ว. (2543). ชีวิตข้างถนน: การศึกษาเชิงชาติพรรณวรรณนาว่าด้วยผู้ชมโทรทัศน์ ยามค่ำคืน บนถนนสายหนึ่ง ในเมืองเชียงใหม่. เชียงใหม่: คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เวียงรัฐ เนติโพธิ์. (2552). ทุนเชียงใหม่. กรุงเทพฯ : โอเพ่นบุ๊คส์.
ศศิภัสร์ เที่ยงมิตร. (2545). กาดหลวงเมืองเชียงตุงและเมืองเชียงใหม่: ศึกษาเปรียบเทียบพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงจากผลกระทบของระบบเศรษฐกิจโลก หลังสงครามโลกครั้งที่สองถึงปัจจุบัน. (วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). สาขาวิชาภูมิภาคศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ศูนย์สนเทศภาคเหนือ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2550). ความเป็นมาของ ถนนคนเดิน จังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นจาก http://library.cmu.ac.th/ntic/knowledge_show. php?docid=18
สรัสวดี อ๋องสกุล. (2551). ประวัติศาสตร์ล้านนา (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: อมรินทร์
สืบพงศ์ หงส์ภักดี. (2548). กระบวนการทำหัตถกรรมท้องถิ่นให้กลายเป็นสินค้าที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยว:กรณีศึกษา บ้านบ่อสร้าง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่.(การค้นคว้าแบบอิสระศิลปศาสตรมหาบัณฑิต) สาขาวิชาการจัดการอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่. (ม.ป.ป.) ถนนคนเดิน ท่าแพ. สืบค้นจาก http://www. chiangmaipao.go.th/tourism/place_detail.php?id=37&area=21%20
อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. (2546). อัตลักษณ์. กรุงเทพฯ : คณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2542). ปัญหาของการศึกษาประวัติศาสตร์ล้านนา : เอกสารคำสอนกระบวนวิชา004472. เชียงใหม่: ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อานันท์ กาญจนพันธุ์. (2545). เส้นผมบังภูเขา: ความคิดสามัญเชิงวิพากษ์. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนาการเมือง.
Anan Ganjanapan. (1984). The Partial commercialization of rice production in northern Thailand (1900-1981). Ph.D. Dissertation, Cornell University.
Central plaza CHIANG MAI AIRPORT. (ม.ป.ป). Chiang Mai Guide & Map. [แผ่นพับ]. เชียงใหม่: เซ็นทรัลพลาซ่า เชียงใหม่ แอร์พอร์ต.
Central plaza CHIANG MAI. (ม.ป.ป). MAP OF CHIANG MAI [แผ่นพับ]. เชียงใหม่: เซ็นทรัลพลาซ่า เชียงใหม่ แอร์พอร์ต.
Chaiyan Rajchagool. (1994). The Rise and fall of the Thai absolute monarchy : foundations of the modern Thai state from feudalism to peripheral capitalism. Bangkok: White Lotus.
Cohen, Erik. (1989). International Politics and The Transformation of Folk Crafts The Hmong (MEO) of Thailand and Laos. Journal of the Siam Society, 77 (1), 68-82.
Cohen, Erik. (2000). Commercialized Crafts of Thailand: Hill Tribes and Lowland Villages: Collected Articles. Honolulu: University of Hawaii Press.
________. (2001). Thai tourism: hill Tribes, Islands and open-ended prostitution (2nd ed). Bangkok: White Lotus Press.
Hobsbawm, Eric and Ranger, Terence, ed. (1992). The Invention of Tradition. Cambridge: Cambridge University Press.
Sa-nguan Khumrungroj. (2562). ว่าด้วยการทูตขันโตก_ซึ่งเดี๋ยวนี้ประเทศกูมีเลิกไปแล้ว. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/sanguan.khumrungroj/posts/ 2258738374211599
Seksan Prasertkul. (1989). The Transformation of the Thai state and economic change (1855-1945). Ph.D. Dissertation, Cornell University.
THAILAND HOTELS DIRECTORY. (ม.ป.ป.). ถนนคนเดินเชียงใหม่ : CHIANGMAI WALKING STREET. สืบค้นจาก http://chiangmaistreet.blogspot.com/2007/02/blog-post.html
Wallerstein, Immanuel. (1983). Historical Capitalism. London: Verso.