รูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของโรงพยาบาลเอกชนในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของโรงพยาบาลเอกชนในประเทศไทยตามมุมมองของผู้อำนวยการโรงพยาบาลเอกชนที่มีขนาด 100 เตียงขึ้นไป โดยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-Depth Interview) ผู้วิจัยได้สร้างแบบสัมภาษณ์ขึ้นตามแนวทางของ Patton (1990) และนำไปทดลองใช้กับผู้อำนวยการโรงพยาบาลที่ไม่ใช่ผู้ให้ข้อมูลในงานวิจัยจริงจำนวน 3 แห่ง ก่อนนำมาปรับปรุงแล้วใช้สัมภาษณ์จริง ผู้ให้ข้อมูลได้แก่ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลเอกชนที่มีขนาด 100 เตียงขึ้นไปและยินดีให้ข้อมูล จำนวน 30 คน ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยพิจารณาจากคุณสมบัติที่ตรงกับวัตถุประสงค์การวิจัย คือเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาลเอกชนที่มีขนาด 100 เตียงขึ้นไปและแบบลูกโซ่ (Snowball Sampling) โดยการบอกต่อจากผู้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับผู้มีคุณสมบัติตรงตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย

ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในโรงพยาบาลเอกชน มี 4 ขั้นตอนคือ 1) การค้นหาความจำเป็นในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ 2) การวางแผนการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ 3) วิธีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และ 4) การประเมินผลการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ วิธีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่ได้ผลคือ การที่ผู้นำเป็นแบบอย่างที่ดี (Role Model) ปัญหาและอุปสรรคที่พบคือ การขาดแคลนพยาบาลและการขาดระบบการประเมินผลหลังการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่ถูกต้องและวัดผลได้ รวมทั้งยังไม่สามารถบอกถึงความสัมพันธ์ของประสิทธิภาพของการฝึกอบรมต่อผลลัพธ์ของโรงพยาบาลได้ การวิจัยครั้งนี้เ สนอแนะแบ่งออกเป็น 2 ประเด็น ประเด็นแรก คือ การนำไปใช้ในเชิงนโยบายกลยุทธ์ในการบริหารโรงพยาบาลเอกชน กล่าวคือ การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของโรงพยาบาลให้ประสบความสำเร็จนัน้ ควรนำวิธีการเป็นแบบอย่างที่ดีมาประยุกต์ใช้ และประเด็นที่สองคือ ควรมีการนำหลักการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่เน้นการเป็นแบบอย่างที่ดีมาประยุกต์ไว้ในหลักสูตรการเรียนการสอนของผู้บริหารด้านโรงพยาบาลด้วย สำหรับข้อเสนอแนะในการทำวิจัยครั้งต่อไป คือ ควรมีการสนับสนุนและส่งเสริมให้มีการทำวิจัยให้มากขึ้น เนื่องจาก งานวิจัยในลักษณะนี้มีค่อนข้างน้อย เพื่อจะได้มีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในด้านการวางแผนอาชีพ การพัฒนาองค์กร การพัฒนาคนดีและเก่ง ตลอดทั้งการสร้างความผูกพันต่อองค์กรของโรงพยาบาลเอกชน เพื่อเป็นโมเดลในการนำไปประยุกต์ใช้ในการบริหารองค์กรที่มีประสิทธิภาพต่อไป

Human Resource Development Model of Private Hospitals in Thailand

This study investigated the Human Resource Development (HRD) model of Private Hospitals in Thailand from the perspective of private hospital directors of hospital with 100 or more beds. The qualitative research methodology of in-depth interviewing was used for data collected. A systematic interview guide (Patton, 1990) was employed for the qualitative interviewing of this study. A pilot study was conducted with three private hospital directors who were not part of the final participant sample to ensure the appropriateness of the interview guide. The participants were thirty hospital directors who manage hospitals with 100 beds or more. Data were collected through purposive sampling and using a snowball technique based on the information received from previous participants.

The findings revealed four steps of the HRD model of Private Hospitals in Thailand: 1) Assessments of HRD needs; 2) Planning for HRD; 3) HRD method; and 4) Evaluation of HRD. The results of this study demonstrated that the leaders of hospital, as role models for their employees, were the most effective HRD method. The problems and obstacles of this study were a shortage of nurses and the lack of an evaluation process after HRD processes were implemented. Moreover, the results of the training processes were not able to show the relationship between the effectiveness of HRD policies and their outcomes in the Private Hospitals.

The implications were divided into two issues. The first implication recommends guidelines for the development and implementation of an HRD strategy in private hospital administration. The HRD processes in private hospitals should use the role model method. The second implication recommends the utilization of the role model method in an HRD training course for hospital administrators. The recommendation for further research is to encourage researcher to conduct research in the HRD field, such as Career Development, Organizational Development, Talent Management and Employee Engagement in the private hospital for generating the model in its application for effective organizational management in the future.