การสำรวจงานช่างศิลป์และพลังแห่งการสร้างสรรค์ เพื่อการยกระดับคุณค่า ช่างศิลป์ท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัยอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษา สำรวจ รวบรวมองค์ความรู้ของครูช่างศิลป์ท้องถิ่นในจังหวัดสุโขทัย และ 2) ถอดองค์ความรู้งานช่างศิลป์ท้องถิ่นที่สำคัญในจังหวัดสุโขทัยพัฒนาเป็นหลักสูตรเพื่อต่อยอดองค์ความรู้ในเชิงคุณค่า เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ที่ยึดถือกระบวนทัศน์การตีความ จากแบบสำรวจพลังแห่งการสร้างสรรค์ของช่างศิลป์ท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัยและแบบสำรวจคุณสมบัติครูช่างศิลป์ท้องถิ่นของสุโขทัย ผลการศึกษาพบงานช่างศิลป์ท้องถิ่นสุโขทัยในพื้นที่ ศรีสัชนาลัย สวรรคโลก และเมืองสุโขทัย โดยพิจารณาครอบคลุมงานช่างศิลป์ 9 สาขา ได้แก่ 1)งานพุทธศิลป์ ศาสนศิลป์และจิตรกรรม 2)งานเครื่องดนตรี 3)งานโลหศิลป์ 4)งานเครื่องจักสาน 5)งานเครื่องปั้นดินเผา 6)งานผ้าและสิ่งถักทอ 7)งานปูนปั้น-งานไม้ 8)งานศาสตราวุธ และ 9)งานเครื่องสด ซึ่งปัจจัยจากการสำรวจช่างศิลป์ที่ส่งผลต่อพลังสร้างสรรค์ที่ก่อให้เกิดงานศิลป์พบ 2 ปัจจัยหลัก คือ จากการสั่งสมจากประสบการณ์ในชีวิตของช่างเองและจากการอยากต่อยอดผลงานเก่าให้วิจิตรสวยงามมากยิ่งขึ้น ส่วนงานช่างศิลป์ที่มีความโดดเด่นสามารถต่อยอดเพื่อยกระดับคุณค่าไปสู่ความยั่งยืน ได้แก่ งานเครื่องปั้นดินเผา โดยรวบรวมองค์ความรู้สร้างเป็นหลักสูตรงานเครื่องปั้นดินเผา ในรูปแบบงานเครื่องสังคโลกตามแบบฉบับสุโขทัย มีการจัดการเรียนการสอนเป็นหลักสูตรระยะสั้นให้แก่คนในชุมชน ด้วยการใช้ทรัพยากรของชุมชนให้เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อยกระดับองค์ความรู้ของงานศิลป์ท้องถิ่นสุโขทัยอย่างยั่งยืน