รูปแบบการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนในการยกระดับเศรษฐกิจฐานราก ในเขตอุทยานธรณีโลกสตูล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพและบทบาท ปัจจัยที่ส่งเสริมการพัฒนาและตัวแบบการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนต่อการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากในเขตอุทยานธรณีโลกสตูล เป็นการศึกษาวิจัยแบบผสมผสานโดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพร่วมกับการวิจัยเชิงปริมาณ ใช้เขตอุทยานธรณีโลกสตูลเป็นพื้นที่วิจัย ประชากร คือ ผู้ประกอบการหรือตัวแทนจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในเขตอุทยานธรณีโลกสตูล จำนวนทั้งสิ้น 56 กลุ่ม ใช้วิธีการเลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 4 ชนิด คือ 1) แบบสอบถาม 2) แบบประเมิน 3) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 4)การสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพใช้หลักการเปรียบเทียบข้อมูล การหาความหมายจากข้อมูล และการสร้างข้อสรุปอุปนัย ส่วนการวิจัยเชิงปริมาณใช้ข้อมูลสถิติเชิงพรรณนา อาทิ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างกลุ่มที่สำคัญมาใช้ในการศึกษาวิจัย

      ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มวิสาหกิจชุมชนมีการรวมตัว ก่อตั้ง และดำเนินงานมาก่อนการก่อตั้งอุทยานธรณีสตูล และผลักดันจนเป็นอุทยานธรณีโลกแห่งแรกของประเทศไทย ปัจจุบันต้องสร้างความเข้มแข็งให้กับสังคมจากระดับชุมชนในท้องถิ่นผ่านกิจกรรมทางเศรษฐกิจในพื้นที่ โดยมีการปรับตัวของสังคมวิถีใหม่ (New Normal) และอาศัยเทคโนโลยีดิจิทัลที่ตั้งอยู่บนเครือข่ายการสื่อสารและสารสนเทศผลักดันสู่สังคมเศรษฐกิจดิจิทัล ซึ่งจากการดำเนินการวิจัยนี้ ผู้วิจัยได้พัฒนารูปแบบการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนในการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากในเขตอุทยานธรณีโลกสตูล ได้แก่ องค์ประกอบหลักที่ 1 : ด้านศักยภาพของวิสาหกิจชุมชน องค์ประกอบหลักที่ 2 : ด้านการมีส่วนร่วมของชุมชนและเครือข่าย องค์ประกอบหลักที่ 3 : ด้านการสร้างการรับรู้ในคุณค่าที่เป็นประโยชน์ องค์ประกอบหลักที่ 4 : ด้านสาธารณะประโยชน์และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม