การพัฒนาศักยภาพและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุตามนโยบายองค์การบริหารส่วนจังหวัดชัยภูมิ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาศักยภาพและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ ใช้แนวคิดการส่งเสริมศักยภาพโดยภาวะพฤฒพลังและการพัฒนาทักษะอาชีพผู้สูงอายุ เป็นกรอบการวิจัย เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การเตรียมการ สำรวจข้อมูล 2) การวางแผน 3) การปฏิบัติ สะท้อนปัญหา และ 4) การประเมินผล พื้นที่วิจัย ตำบลนาฝาย อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) ผู้สูงอายุ จำนวน 340 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบแบ่งชั้นภูมิและสุ่มอย่างง่าย 2) ผู้บริหาร เจ้าหน้าที่องค์การบริหารส่วนตำบล กรรมการหมู่บ้านและอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ใช้วิธีคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถาม สัมภาษณ์เชิงลึก สนทนากลุ่ม ระดมสมองและสรุปบทเรียน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและ t-test วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหา แล้วเขียนบรรยาย เชิงพรรณนา
ผลการวิจัย พบว่า 1) ผู้สูงอายุมีศักยภาพและความต้องการส่งเสริมอาชีพ มีความพร้อมด้านทรัพยากร มีทักษะด้านการผลิตและภูมิปัญญาท้องถิ่น 2) แผนการดำเนินงานด้านการพัฒนาศักยภาพและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ มี 4 แผนงาน คือ การผลิตสินค้าแปรรูป อุปกรณ์การใช้งาน การส่งเสริมสุขภาพและการเยี่ยมบ้าน 3) ผลการดำเนินงาน ทำให้ได้ผลผลิตน้ำปลาร้าสมุนไพร ไม้กวาดทางมะพร้าว กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ และแผนการเยี่ยมบ้าน การประเมินผลระหว่างก่อนและหลังการดำเนินงาน พบว่า มีความแตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) และ 4) แนวทางการพัฒนาศักยภาพและส่งเสริมอาชีพ มี 8 ขั้นตอน คือ ศึกษาบริบทชุมชน ประชุมถกปัญหา วางแผนการดำเนินงาน คืนข้อมูลสู่ชุมชน ประชาคมชาวบ้าน ดำเนินงานตามแผน ถอดบทเรียนและประเมินผล องค์ความรู้และข้อค้นพบจากงานวิจัยนี้ทำให้ได้แนวทางการพัฒนาศักยภาพและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ ที่สอดคล้องกับภูมิปัญญา ความต้องการและภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ