เรียนรู้ผ่านสายตาผู้เข้าชม : การศึกษาพฤติกรรมผู้เข้าชมพิพิธภัณฑ์ด้วยเทคนิคเสียงจากภาพ (What the Audiences See: Behavior of Museum Visitors through Photovoice Technique)

Abstract

บทคัดยอ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการเข้าชมนิทรรศการในพิพิธภัณฑ์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย: การศึกษาผ่านภาพ ในด้านระยะเวลาในการเข้าชม ลำดับการเข้าชม การถ่ายภาพ และความพึงพอใจและประโยชน์ที่ได้รับจากการเข้าชมนิทรรศการ โดยใช้เทคนิคเสียงจากภาพ (Photovoice) การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างและแบบสอบถามเป็นเครื่องมือในในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากนักเรียนชั้นมัธยมปลายหรือเทียบเท่าที่เข้าชมนิทรรศการในพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้มิวเซียมสยามและพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ ภายใต้องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ ช่วงระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม – วันที่ 31 ตุลาคม 2558 รวมเป็นจำนวนทั้งหมด 40 คน

ผลการวิจัยพบว่านักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่าใช้เวลาในการเข้าชมพิพิธภัณฑ์โดยเฉลี่ย 79.40 นาที  นักเรียนส่วนใหญ่เลือกชมนิทรรศการตามความดึงดูดของนิทรรศการ และประเภทภาพถ่ายที่นักเรียนถ่ายมากที่สุดคือ ภาพถ่ายแบบเฉพาะเจาะจง  (Macro/Close-Up) ทั้งนี้นักเรียนให้ความสนใจกับวัตถุจัดแสดงในนิทรรศการมากที่สุด ปัจจัยหลักที่ดึงดูดความสนใจของนักเรียน คือ องค์ประกอบการจัดแสดง โดยเฉพาะการจัดแสงไฟและตำแหน่งของวัตถุจัดแสดง ในการศึกษาความพึงพอใจพบว่านักเรียนมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุดทั้งในด้านการจัดแสดงนิทรรศการและด้านเนื้อหาที่มีการจัดแสดง และนักเรียนยังได้รับประโยชน์จากการเข้าชมนิทรรศการในระดับมากสุดเช่นเดียวกัน

ABSTRACT

The objective of this study is to investigate high school students’ behavior
during a museum visit in terms of time used during the visit, navigation pattern,
and their interests. This study also explores the students’ perceived satisfaction
level and benefits of the visit. Photovoice technique, semi-structured interview and
paper-based questionnaires were used to collect data from 40 high school students
onsite at Museum Siam and National Science Museum during July 1, 2015 and
October 31, 2015.

As a result, the high school students who visited both museums spent
about 79.40 minutes (1 hour 19 minutes and 40 seconds) on average during the
visit. The highest proportion of participants navigated through the museums by the
attractiveness of the exhibitions. The majority of photos taken by participants were
macro/close-up photos. Within a set of most interesting photos indicated by the
participants themselves, the highest proportion of photos contains displaying objects
(i.e., real objects, replicas, and models) as the main component of the photos. The
photos were taken based on various purposes. On average, the participants were
satisfied with the visit at the highest level in almost all aspects of the exhibition.
They also perceived that the visit was very highly beneficial to them.