สภาพการเรียนรู้ในการเสริมพลังอำนาจของสตรีอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการสร้างเสริมสุขภาพในจังหวัดภาคใต้

ผู้แต่ง

  • ณัฐชานันท์ สุกแสง -
  • เฟื่องอรุณ ปรีดีดิลก
  • เพ็ญประภา ภัทรานุกรม

คำสำคัญ:

สภาพการเรียนรู้, การเสริมพลังอำนาจ, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน, การสร้างเสริมสุขภาพ จังหวัดภาคใต้

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการเรียนรู้ในการเสริมพลังอำนาจสตรีอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการสร้างเสริมสุขภาพในจังหวัดภาคใต้ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูล โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก (In depth interview)  ร่วมกับการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม คัดเลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักจากสตรีอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านดีเด่นระดับชาติ ในจังหวัดภาคใต้12 สาขา  จำนวน 12  คน และผู้ที่เกี่ยวข้อง โดยใช้ Snow ball เทคนิค จำนวน 20 คน ดำเนินการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า (Data Triangulation) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis)

 ผลการวิจัยพบว่า สถาพการเรียนรู้ มี 7 ด้าน ดังนี้1) สถานการณ์โรค 2) ประสบการณ์การทำงาน 3) วิธีการเรียนรู้ 4) บรรยากาศการเรียนรู้  5) เนื้อหา 6) สื่อ และแหล่งเรียนรู้ 7) ผู้จัดการเรียนรู้ สตรีอาสาสมัครสาธารณสุขใช้สถานการณ์โรคช่วงที่เกิดโรคโควิค 19 แก้ปัญหาเรียนรู้จากประสบการณ์ตรงทำให้เกิดพลังอำนาจในการปฏิบัติงานวิธีการเรียนรู้ที่ได้ผลดีที่สุดคือการฝึกปฏิบัติกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขที่มีการจัดบรรยากาศการเรียนรู้แบบการศึกษาดูงาน กับฝึกการใช้สื่อกับเพื่อนร่วมงาน ศึกษาจากรายงาน แหล่งเรียนรู้เนื้อหา และวิธีการพัฒนาของผู้จัดการเรียนรู้ได้สนับสนุนส่งผลต่อการเสริมพลังอำนาจอย่างมาก โดยส่งผลต่อการตัดสินใจ การจัดการโรคในชุมชน การเลือกเนื้อหา การใช้สื่อจากสถานการณ์เด่นที่พบในชุมชนนอกจากนี้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องต้องมีบทบาทในการเสนอชื่อให้รางวัล ให้การเสริมแรง จัดสวัสดิการให้มีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็นรูปแบบหลักสูตร ช่วงเวลา และลักษณะกิจกรรมที่ใช้ และใช้วิธีการฝึกระดับกลุ่มตำบลจะส่งผลดีต่อการเสริมพลังอำนาจ  

เอกสารอ้างอิง

กฤตยา อาชวนิจกุล. (2554). “เพศวิถีที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปในสังคมไทย”. ในจุดเปลี่ยนประชากรจุดเปลี่ยนสังคมไทย. นครปฐม : สำนักพิมพ์ประชากรและสังคม.

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2562). โปรแกรมสุขศึกษาเพื่อเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพตามสุขบัญญัติแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร.

กระทรวงการต่างประเทศ. (2562, 16 กันยายน). การพัฒนาประชากรเพื่ออนาคตที่ ยั่งยืนของประเทศไทย : 25 ปีหลังการประชุมนานาชาติ ว่าด้วย เรื่องประชากรและการพัฒนา. http:// Thai-ICPD25 Rrport-Online-compressed.pdf

โครงการสุขภาพคนไทย.(2563). รายงานสุขภาพคนไทยฉบับปี 2563. สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. https://www.hiso.or.th/hiso/picture/reportHealth

ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2554). เล่าเรื่องเบื้องต้นสตรีศึกษาสตรีนิยม. วนิดาการพิมพ์. เชียงใหม่.

ทรรศนีย์ บุญมั่น. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านจังหวัดสุโขทัย [วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตร์มหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร,พิษนุโลก.

เพ็ญประภา ภัทรานุกรม. ( 2554). การพัฒนาทุนทางสังคมโดยใช้ชุมชนเป็นฐานในชุมชนประสบภัยพิบัติสึนามิ : กรณีศึกษาชุมชนในพื้นที่จังหวัดพังงา. http://www.library.swu.ac.th

พรสวรรค์วงษ์กาญจนกุล กรรณิการ์สัจกุล “บางขุนพรหพรหมยูนิเวอร์ซิตี้”: แนวคิดและการจัดการศึกษาเพื่อการเพื่อการพัฒนาสตรีไทย. Education Studies Chulalongkorn Universityม 21(2023).

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส) Foundation of Thai Gerontology Research and Development institute รายงานผลการศึกษาสภาพผู้สูงอายุไทย ศูนย์ข้อมูลการวิจัย : สืบค้น 26 มีนาคม 2563 จาก Digital Research Information Center ,dric.nrct.go.th ,

ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (center for SDG research and support : SDG Move all rights reserved รายงานผลการพัฒนาสุขภาพ good health and well being. คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ออนไลน์). 6 กุมภาพันธ์ 2565 จาก https://www.sdgmove.com/author/sdgteam/ sites/2022

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล (วปส.)., สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.). (2561). พุทธศาสนากับการเสริมสร้างสุขภาวะ พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). (2565) สุขภาพคนไทย 2565 : ครอบครัวไทยในวิกฤตโควิด19 ,พิมพ์ครั้งที่ 1. นครปฐม (เอกสารทางวิชาการ หมายเลข 569) ISBN 978-616-443-680-0

สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมสุขภาพแห่งชาติ“สมัชชาแห่งชาติเครื่องมือพัฒนานโยบายสาธารณะ ที่เป็นการมีส่วนร่วม” กรมอนามัย. (2566) สมัชชาสุขภาพ สืบค้น 2 เมษายน 2565 จากhttps://hp.anamai.moph.go.th/th

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2559). การสำรวจประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2559. สืบค้น 17 กันยายน 2562, จาก https://www.m society.go.th/article-attach/ 14494/18145.pdf

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, กองทุน ประชากรแห่งสหประชาชาติ (United Nations Population Fund : UNFPA) (2562), กระทรวงสาธารณสุข, กระทรวงพัฒนาสังคมและความมันคงของมนุษย์, กระทรวงการต่างประเทศ, .การพัฒนาประชากรเพื่ออนาคตที่ ยั่งยืนของประเทศไทย : 25 ปีหลังการ ประชุมนานาชาติว่าด้วย เรื่องประชากรและการพัฒนา สืบค้น 17 กันยายน 2562 จาก http:// Thai-ICPD25 Rrport-Online-compressed.pdf.

Public Health England. (2015). Local action on health inequalities Improving health literacy to reduce health inequalities. Retrieved from https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/460710/4b_Health_Literacy-Briefing.pdf

Pretty, J. N. (1995). A trainer's guide for participatory learning and action: IIED.

Scott D. Cynthia and Jaffe T. Dennis. (1991). Empowerment. Menlo Park : Crisp Publications.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-21

รูปแบบการอ้างอิง

สุกแสง ณ., ปรีดีดิลก เ., & ภัทรานุกรม เ. (2025). สภาพการเรียนรู้ในการเสริมพลังอำนาจของสตรีอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการสร้างเสริมสุขภาพในจังหวัดภาคใต้. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 13(2), 43–65. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/hssj/article/view/284577

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย