การศึกษาประวัติศาสตร์การผลิตซ้ำทางวัฒนธรรมของประเพณียี่เป็ง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์การผลิตซ้ำทางวัฒนธรรมของประเพณียี่เป็ง ภายใต้กรอบคิดเรื่องการผลิตซ้ำทางวัฒนธรรม ทุน การสร้างภาพแทน และการบริโภคหลังสมัยใหม่ โดยอาศัยวิธีการทางประวัติศาสตร์ จากเอกสารชั้นต้น เช่น พงศาวดาร ตำนาน โคลงกลอน รวมถึงเอกสารชั้นรอง เช่น ตำรา งานวิจัย และหนังสือ ผลการศึกษาพบว่าประเพณียี่เป็งเคยมีความสัมพันธ์แนบแน่นกับประวัติศาสตร์ชุมชน วิถีชีวิตแบบเกษตรกรรม ศาสนาพุทธ และความเชื่อเรื่องผี  จนกระทั่งเกิดมาตรการปรับเปลี่ยนศาสนาและพิธีกรรมในสังคมล้านนาของรัฐชาติสยาม และมาตรการการส่งเสริมการท่องเที่ยวตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ประเพณียี่เป็งถูกทำให้กลายเป็นสินค้าตอบสนองอุตสาหกรรมท่องเที่ยว ทำให้เกิดประเพณีที่แปลกแยก ไม่สอดคล้อง และกลายเป็นปฏิปักษ์ต่อชุมชน บทความเสนอว่าการต่อสู้กับภาพแทนของประเพณียี่เป็งประแสหลักจำเป็นต้องการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อสร้างจินตนาการทางเลือกเกี่ยวกับประเพณียี่เป็งที่เป็นของชุมชนจริง ๆ ขึ้นมาแทนที่