บทบาทของดนตรีกับความสามัคคีในสังคมไทย

摘要

สังคมไทยเป็นสังคมพหุวัฒนธรรม การสร้างความปรองดองให้กับกลุ่มทางสังคมที่หลากหลายจึงเป็นประเด็นสำคัญ และเครื่องมืออย่างหนึ่งที่มีบทบาทเกี่ยวข้องกับความสามัคคีในสังคมไทยมาตั้งแต่อดีต คือ ดนตรี โดยดนตรีเป็นศาสตร์ที่มีส่วนสร้างความบันเทิงให้ผู้คนในสังคม ในอีกแง่มุมหนึ่งก็มีบทบาทในการเยียวยารักษาจิตใจ สร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน บทความนี้จึงมุ่งอธิบายความสัมพันธ์ในบทบาทของดนตรีที่มีต่อความสามัคคีในสังคมไทย ซึ่งมีทั้งการใช้ดนตรีเพื่อเป็นเครื่องมือประสานความสามัคคีของผู้คน ตลอดจนดนตรีที่อยู่ในวิถีชีวิตดั้งเดิมจนก่อให้เกิดความหวงแหนของผู้รักษาดนตรีนั้น จึงเป็นส่วนสะท้อนถึงความสามัคคีของกลุ่มคนโดยมีดนตรีเป็นสื่อกลาง ดังนั้น ดนตรีจึงมีบทบาทที่เกี่ยวข้องกับความสามัคคีตั้งแต่สถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา สถาบันการเมือง และสถาบันอื่น ๆ การนำดนตรีปรับใช้เพื่อสร้างความสามัคคีควรคำนึงถึงบริบทที่หลากหลาย และดนตรีนั้นไม่ควรยากจนเกินไป หากเป็นดนตรีพื้นบ้านที่อยู่ในความสนใจของผู้คนอยู่แต่เดิมได้ยิ่งดี ทั้งนี้ บทบาทของดนตรีกับความสามัคคีมีการนำไปใช้ใน 2 รูปแบบ คือ ใช้โดยทางตรงซึ่งเป็นการนำดนตรีให้ผู้คนมีส่วนร่วมโดยตรง และโดยทางอ้อมซึ่งเป็นการใช้ดนตรีเพื่อประกอบการแสดง