Traibhumi Phra Ruang and Politics
Main Article Content
Abstract
This qualitative research on Traibhumi Phra Ruang and Politics is conducted through academic texts and relevant scholarly documents. The objectives are: (1) to examine the origins of the literary work Traibhumi Phra Ruang in Thailand, and (2) to analyze the relationship between Traibhumi Phra Ruang and Thai political thought. The findings are as follows
- The Origins of Traibhumi Phra Ruang in Thailand. The belief in the Three Realms (Traibhumi) originates from religious cosmology long embraced by Buddhist-majority societies. King Lithai of the Sukhothai Kingdom systematized and formalized these ideas into a literary composition. Notably, this work was created during a politically unstable period in Sukhothai’s history, giving it significant historical value and suggesting underlying motives involving political, economic, and sociocultural dimensions
- The Relationship between Traibhumi Phra Ruang and Thai Politics. This relationship manifests in three key dimensions: (1) Foundational Thought through Cosmology – The text presents a metaphysical worldview by diagramming the structure of the universe and applying it to conceptualize the world’s center, symbolic mountains (mythical Mount Meru), divine power, and folklore ideology. (2) Governance and Political Structure – Abstract cosmological concepts are translated into concrete political structures, including the emergence of charismatic rulers (great man theory), divine kingship, hierarchical stratification, and the ideological state. (3) Resource and Urban Management – The cosmological blueprint in Traibhumi is transformed into practical models of palace and city planning, embedding water management strategies and human resource mobilization. These strategies aim to increase population through migration, leading to higher agricultural productivity and enhancing national defense during wartime.
The central principle of Traibhumi lies in its synthesis of Buddhist doctrine with indigenous beliefs, expressed through folklore. This hybridized ideology gave rise to Thailand’s unique model of divine kingship, which resonates with Thai sociopolitical contexts. Even in modern times, a significant portion of the Thai population continues to uphold this worldview
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กระทรวงศึกษาธิการ.(ไม่ระบุปีที่พิมพ์). “พัฒนาการของชาติไทย” หน่วยการเรียนรู้ที่9 , หนังสือเรียนสังคมศึกษา มัธยมศึกษาปีที่ 1.
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร.(2556). “ภาษากับการเมือง/ความเป็นการเมือง”, สำนักพิมพ์เคล็ดไทย, พิมพ์ครั้งที่ 3 , กรุงเทพมหานคร.
ณรงค์กรรณ รอดทรัพย์, ภูศิษฐ์ แสวงกิจ, นิพัทธพงศ์ พุมมา.(2557). “คติไตรภูมิกับการสร้างพระเมรุและพระเมรุมาศ”, วารสารมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ ปีที่ 6 ฉบับที่ 2, มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎ์ธานี.
ธนพล จุลกะเศียน .(2562).“จักรวาลวิทยาในวรรณกรรมประเภทไตรภูมิสู่ศิลปะแบบจัดวางที่มีปฏิสัมพันธ์กับการรับรู้ของมนุษย์” ดุษฎีนิพนธ์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
นรพัชร เสาธงทอง.(2559). “อิทธิพลของไตรภูมิพระร่วงที่มีต่อปรากฎการณ์ทางการเมืองของไทย”รายงานรวมบทความวิจัยสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติครั้งที่ 3 ปี 2559 เล่มที่ 2 กลุ่มสาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปศาสตร์ (เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2559).
นวลวรรณ พูนวสุพลฉัตร.(2563). “การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการพระราชนิพนธ์เรื่องไตรภูมิพระร่วง”วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์ ปีที่ 6 ฉบับที่ 2 กรกฏาคม - ธันวาคม 2563
พรเพ็ญ ฮั่นตระกูล.(2526). “ความเชื่อพระศรีอาริย์และกบฏผู้มีบุญในสังคมไทย”, สำนักพิมพ์สร้างสรรค์, กรุงเทพมหานคร
พิมพ์วดี เอื้อมธุรพจน์.(2556). “หน้าจั่วว่าด้วยประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม และสถาปัตยกรรมไทย” คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กรุงเทพมหานคร
พระมหาปริญญา วรญาโณ (ทศช่วย).(2553). “ความเชื่อเรื่องโลกยุคพระศรีอริยเมตไตรยของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด”,วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต) .(2557). “เจอวิกฤต จิตไม่วิบัติ”, สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ, กรุงเทพมหานคร.
สิทธารถ ศรีโคตร.(2556). “การประกาศคติปัญจอันตรธานและสถาปนาพระบรมธาตุ ที่เมืองนครชุมของสมเด็จพระมหาธรรมราชาลิไท ในพ.ศ. 1900”, สถาบันดำรงวิชาการ, กรุงเทพมหานคร.
สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา. (2529). น้ำบ่อเกิดแห่งวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ไทยวัฒนพานิช.
ภาณุพงศ์ ชงเชื้อ .(2552).“ไตรภูมิในงานศิลปกรรมไทย” วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ปีที่ 17 ฉบับที่ 27 มกราคม-มิถุนายน 2552.
มณรดา ศิลปบรรเลง .(2561). “คติความเชื่อเรื่องพระร่วงในสังคมไทย: บทบาทและการดำรงอยู่” ดุษฎีนิพนธ์คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
วรพร ภู่พงศ์พันธุ์.(2546). “สถาบันกษัตริย์กับกฎมณเฑียรบาล” วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร ปีที่ 23 ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2546).
วิชิต ทองประเสริฐ .(2565).“การวิเคราะห์สังสารวัฏในไตรภูมิพระร่วงตามกรอบคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ” วิทยานิพนธ์ พุทธศาสตรมหาบัณฑิต (พธ.ม.) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วัชรา คลายนาทร.(2555). “ตามรอยเสด็จสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชในพื้นที่ฝั่งธนบุรี” , มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา.
อัคร ปัจจักขะภัติ.(2552). “การสลายไทยสำนึกผ่านสื่อวรรณกรรมเชิงทดลอง”, ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.