โฮมสเตย์ กับ การสร้างความเป็นชนบทในอุดมคติของคนเมือง: กรณีภาคเหนือของไทย

Main Article Content

ธนวัฒน์ รุ่งเรืองตันติสุข

บทคัดย่อ

บทความนี้เสนอว่า ในประเทศไทย ถึงแม้โฮมสเตย์จะมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาพื้นที่ที่พักอาศัยของชุมชนให้แก่นักท่องเที่ยว โดยเฉพาะกลุ่มคนเมือง ได้เข้ามาสัมผัสประสบการณ์ชีวิตของชุมชนในต่างจังหวัดจนส่งผลให้โฮมสเตย์ได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่นักท่องเที่ยว แต่โฮมสเตย์ก็เป็นการสร้างความเป็นชนบทในอุดมคติเพื่อยึดโยงกับคนเมือง กล่าวคือ เป็นการสร้างความเป็นชนบทเพื่อตอบสนองต่อกระแสการโหยหาอดีต มุมมอง และไลฟ์สไตล์ของคนเมือง ทั้งนี้ จะแสดงให้เห็นเป็นภาพรวมในกรณีของภาคเหนือ ซึ่งเป็นภูมิภาคที่มักถูกมองว่าเป็นชนบทในอุดมคติอย่างสูง นอกจากนั้น บทความนี้ยังเสนอว่า การสร้างความเป็นชนบทในอุดมคติของคนเมืองผ่านโฮมสเตย์นั้น มีลักษณะแข็งทื่อหรือไม่มีพลวัตความเปลี่ยนแปลง ซึ่งขัดกับความเป็นจริงประการหนึ่งที่ว่า ชุมชนมีความเปลี่ยนแปลงจากการเข้ามาของโฮมสเตย์อยู่ด้วย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
รุ่งเรืองตันติสุข ธ. (2025). โฮมสเตย์ กับ การสร้างความเป็นชนบทในอุดมคติของคนเมือง: กรณีภาคเหนือของไทย. มนุษยศาสตร์สาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 26(3), 154–174. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JHUMANS/article/view/284328
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมการท่องเที่ยว. (2558). มาตรฐานโฮมสเตย์ไทย. โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กรมการท่องเที่ยว. (2566). ประกาศกรมการท่องเที่ยว เรื่อง รายชื่อโฮมสเตย์ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานโฮมสเตย์

ไทย ประจำปี พ.ศ.2566. https://www.dot.go.th/news/inform-downloadFileDetail/7331/file1

กลุ่มเยาวชนตำบลแม่ทา. (ม.ป.ป.). ข้อมูลชุมชนตำบลแม่ทา อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่.

https://www.scbfoundation.com/stocks/media/files/4xu3zsfkx.pdf

เก่งกิจ กิติเรียงลาภ. (2562). เขียนชนบทให้เป็นชาติ: กำเนิดมานุษยวิทยาไทยในยุคสงครามเย็น. มติชน.

จิรณรงค์ วงษ์สุนทร. (2566). Amazing Organic เข้าป่าหาผักมาทำ Chef’s Table เด็ดวัชพืชมาทำเกี๊ยว และอีก

หลายกิจกรรมน่าทำ ในทริปที่ออกแบบอย่างเข้าใจธรรมชาติ.

https://readthecloud.co/amazing-organic-trip-chiang-mai/

ชนิดา ชิตบัณฑิตย์. (2543). การท่องเที่ยวไทย: อุตสาหกรรมขาย “สังคมอุดมคติ” ในโลกทุนนิยม. วารสาร

ธรรมศาสตร์, 26(3). 70-103.

ชยันต์ วรรธนะภูติ. (2549). คนเมือง: ตัวตน การผลิตซ้ำสร้างใหม่ และพื้นที่ทางสังคมของคนเมือง. ใน อานันท์

กาญจนพันธุ์. (บรรณาธิการ). อยู่ชายขอบ มองลอดความรู้: รวมบทความเนื่องในวาระครบรอบ 60 ปี

ฉลาดชาย รมิตานนท์. (น.33-73). สำนักพิมพ์มติชน.

ฐากูร โกมารกุล ณ นคร. (2560). ศรีนาป่าน-สันป่าสัก บ้านเชิงเขาใต้เงื้อมเงาผืนป่าเมืองน่าน. อนุสาร อสท.,

(4). 38-49.

ณัฏฐภัทร์ ศุภเศรษฐสิริ. (2567). ส่องโครงสร้างที่พักในภาคเหนือผ่านข้อมูลจาก Online Travel Agency (OTA).

https://shorturl.asia/5IHlr

เทพศรัทธา. (2563). ท่องเที่ยววิถีไทย สืบสานวัฒนธรรมประเพณีไทย. https://shorturl.asia/gmdaP

ธงชัย วินิจจะกูล. (2562). ออกนอกขนบประวัติศาสตร์ไทย: ว่าด้วยประวัติศาสตร์นอกขนบและวิธีวิทยาทางเลือก.

ฟ้าเดียวกัน.

ธนวัฒน์ รุ่งเรืองตันติสุข. (2567). โฮมสเตย์ (Homestay) และ การทำให้อัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ เป็นสินค้าใน

สังคมไทย. https://www.sac.or.th/portal/th/article/detail/688

ปิยฉัตร เมนาคม. (2565). แม่ทา ชุมชนแข็งแรง เยือนชุมชนแม่ทา จ.เชียงใหม่ จากพื้นที่จากชุมชนตกสำรวจ สู่

ต้นแบบเครือข่ายชุมชนแข็งแรง. https://readthecloud.co/central-tham-mae-tha/

ประสิทธิ์ ลีปรีชา. (2551). การค้า พื้นที่และอัตลักษณ์ม้งดอยปุย. ใน ยศ สันตสมบัติ และคณะ. (บรรณาธิการ).

อำนาจ พื้นที่ และอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์: การเมืองวัฒนธรรมของรัฐชาติในสังคมไทย เล่ม 2. (น.119-

. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).

ประสิทธิ์ ลีปรีชา. (2565). ชาติพันธุ์สัมพันธ์ การเมืองของความสัมพันธ์และแนวคิดการศึกษา. ศูนย์มานุษยวิทยา

สิรินธร (องค์การมหาชน).

พัชราภรณ์ คชินทร์. (2565). วาทกรรมการท่องเที่ยวในนิตยสารเพื่อการท่องเที่ยวของไทย

[วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์].

https://kb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2016/18034/1/5820230003.pdf

พระคุณ บุณยเนตร. (2561). ห่มลมหนาว จากดอยเสมอดาวถึงบ้านน้ำมวบ. อนุสาร อสท., 58(7). 10-21.

ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัลย์. (2563). ประวัติศาสตร์แห่งการเดินทางและภูมิศาสตร์การเมืองในรอบศตวรรษ.

สำนักพิมพ์สมมติ.

รัตนะบุรี จันทบุรี โฮมสเตย์. (ม.ป.ป.). รัตนะบุรี จันทบุรี โฮมสเตย์ เมืองแห่งจินตนาการ.

https://www.rattanaburichanthaburi.com/

วราภรณ์ ซื่อประดิษฐ์กุล และคณะ. (2559). อัตลักษณ์ชาติพันธุ์กับการเป็นสินค้าทางวัฒนธรรม. วารสาร

วิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 11(2). 191-212.

วาสนา ละอองปลิว. (2551). อัตลักษณ์แห่งชาติและอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ในบริบทของการค้าและการท่องเที่ยว

ในพื้นที่เชียงแสน. ใน ยศ สันตสมบัติ และคณะ. (บรรณาธิการ). อำนาจ พื้นที่ และอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์:

การเมืองวัฒนธรรมของรัฐชาติในสังคมไทย เล่ม 2. (น.81-117). ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การ

มหาชน).

สาริณีย์ ภาสยะวรรณ. (2553). โฮมสเตย์บ้านยะดู: การซื้อขาย ชีวิตประจำวัน บ้านของชาวลาหู่ และการสร้าง

ภาพตัวแทนทางชาติพันธุ์. วารสารสังคมศาสตร์, 22(2). 199-228.

อนุสาร อสท. (2560). สวรรค์วิถีไทยในบ้านนอก บ้านนาต้นจั่น อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย. อนุสาร อสท., 58(4). 1.

CENTRALTHAM. (ม.ป.ป.). โครงการวิถีชีวิตยั่งยืน แม่ทา. https://shorturl.asia/Zzavf

Chillpainai. (2559). 5 ที่พักสวยเมืองไทยตามรอยพ่อ ขอใช้ชีวิตกิน-อยู่แบบพอเพียง.

https://chillpainai.com/scoop/7912

Cohen, E. (1996). Thai tourism: Hill tribes, Islands and Open-ended prostitution. White lotus

press.

Ingold, T. (2000). The Perception of the Environment: Essays in Livelihood, Dwelling and Skill.

Routledge.

Reynolds, C. J. (2002). National Identity and Its Defenders: Thailand Today. Silkworm Books.