พลวัตของประชาสังคมไทยภายใต้ การปกครองระบอบประชาธิปไตย สู่เผด็จการอำนาจนิยม

บทคัดย่อ

ในสังคมการเมืองประชาธิปไตยรัฐมีหน้าที่ในการดูแล ปกป้อง และ คุ้มครองประชาชนตามอำนาจทางกฎหมายก็จริงอยู่ ทว่าภายใต้กรอบคิดทฤษฎี เสรีนิยมแบบคลาสสิก (Classic) กลุ่มประชาสังคมกลับมีบทบาทสำคัญ กล่าวคือ ในอีกด้านหนึ่ง กลุ่มเป็นประชาสัมคมเป็นผู้หนุนเสริมเติมเติมส่วนที่รัฐบกพร่องหรือไม่ สามารถให้ความคุ้มครองดูแลประชาชนได้ และอีกด้านหนึ่งเป็นผู้มีบทบาทในการตรวจสอบการทำงาน และข้อเสนอเรียกร้องต่อรัฐเพื่อประโยชน์ของประชาชน ดังนั้นประชาสังคมจึงมีฐานะเป็นเสมือนบุคคลที่สามซึ่งมีบทบาทเป็นตัวกลาง ระหว่างรัฐและประชาชน อย่างไรก็ดี สำหรับประเทศไทยภายใต้การปกครอง แบบเผด็จการอำนาจนิยม ภาคประชาสังคมต้องเผชิญกับข้อท้าทายและการถูก คุกคามจากรัฐโดยเฉพาะกลุ่มที่มีบทบาทในการติดตามและตรวจสอบ เนื่องจากรัฐที่ปกครองโดยระบอบอำนาจนิยมมักลดพื้นที่และบทบาทของภาคประชาสังคมลง และเพิ่มการควบคุมโดยรัฐอย่างเบ็ดเสร็จ ส่งผลให้ภาคประชาสังคม จำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนยุทธศาสตร์และท่าที่ในการทำหน้าที่พร้อม ๆ กับการคำนึงถึงผลประโยชน์ของสาธารณะเป็นหลัก บทความนี้นำเสนอการศึกษาแนวคิดประชาสังคมภายใต้การปกครองระบอบประชาธิปไตย รวมทั้งโอกาสและข้อท้าทายของการเคลื่อนไหวของภาคประชาสังคมของกลุ่มที่มีบทบาทในการ ติดตาม และตรวจสอบการทำงานของภาครัฐภายใต้รัฐบาลเผด็จการทหาร