โปรดระวังข้อจำกัดเชิงโครงสร้าง: อันตรายของลักษณะรัฐราชสมบัติ (patrimonial) ทางการเมือง และผลกระทบต่อการสร้างพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตย
Article Sidebar
Published:
Jun 29, 2017
Keywords:
civic education patrimonialism structural limitations
Main Article Content
Abstract
This article discusses a set of ideas and social practices which are relevant to the process in which ‘civic education’ cultivates good citizens in Thailand’s democratic regime. In so doing, it argues that the patrimonial redistribution of public resources embedded in Thailand’s political system affects the socialization of ‘citizens’ tremendously and unexpectedly. The article consists of three parts - the structural limitations to the cultivation of citizenship, the harmful consequences of those limitations, and the solutions to the pitfalls of Thailand’s cultivation of good citizens.
Article Details
How to Cite
Tepnarin, P. (2017). โปรดระวังข้อจำกัดเชิงโครงสร้าง: อันตรายของลักษณะรัฐราชสมบัติ (patrimonial) ทางการเมือง และผลกระทบต่อการสร้างพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตย. Journal of Human Rights and Peace Studies, 3(1), 67–108. Retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/HRPS/article/view/164153
Section
Research Articles
The views, opinions, and pictures expressed in this journal are those of the authors and do not necessarily reflect the opinions and viewpoints of the editor and the editorial board. All rights are reserved by the authors and the Institute of Human Rights and Peace Studies of Mahidol University. No part of this journal may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means without the prior permission in writing from the journal’s editor, or as expressly permitted by law, or under terms agreed with the appropriate reprographics rights organization. Non-commercial use of information in this journal must be properly referenced.
References
หนังสือ
ถวิลวดี บุรีกุล, รัชวดี แสงมหะหมัด และเออเจนี เมริโอ (บก.). (2557). พลเมือง
ไทย - การสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ:
สถาบันพระปกเกล้า.
ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2553). ไปดู Civic Education ที่เยอรมัน. กรุงเทพฯ:
สถาบันนโยบายศึกษา.
______. (2555). การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง. กรุงเทพฯ : สถาบันนโยบายศึกษา.
______. (2557). พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สถาบัน
นโยบายศึกษา.
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. (2555). การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง. กรุงเทพฯ:
นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.
พระพรหมคุณาภรณ์. (2549). ธรรมาธิปไตยไม่มา จึงหาประชาธิปไตยไม่เจอ
(จุดบรรจบ: รัฐศาสตร์กับนิติศาสตร์). กรุงเทพฯ: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.
วิชัย ตันศิริ. (2551). วัฒนธรรมพลเมือง. กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.
______. (2557). ศาสตร์การสอนความเป็นนักประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สถาบัน
นโยบายศึกษา.
วิชัย ตันศิริ, ชัยอนันต์ สมุทวณิช, Canan Artilcan และทิพย์พาพร ตันติสุนทร.
(2557). แนวทางการศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย.
กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.
สถาบันพระปกเกล้า. (2555). การประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 13
ประจำปี 2554 เล่ม 2 : ความเป็นพลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย.
กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง. มปป. การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง: บทบาท
ของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง. กรุงเทพฯ: สำนักงาน
คณะกรรมการการเลือกตั้ง.
แอนดรู วอล์คเกอร์ (เขียน) จักรกริช สังขมณี (แปล). (2559). ชาวนาการเมือง.
นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน.
Michael K. Connors. (2007). Democracy and National Identity in
Thailand. NIAS.
บทความ
ลักขณา ปันวิชัย. (2542). อุดมการณ์รัฐของรัฐไทยในแบบเรียนชั้นประถมศึกษา
พ.ศ. 2464 - 2533 ไม่มีชาติของประชาชนไทยในแบบเรียน.
รัฐศาสตร์สาร. 21(3), 105 - 173.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2531 - 2532). การเกิดแนวคิด “หน้าที่พลเมือง” ในรัฐ
ไทยสมัยใหม่. รัฐศาสตร์สาร, 14(3) - 15(1), 207 - 225.
ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2555). “วิถีไทยกับการเสริมสร้างความเป็นพลเมือง
ในสังคมประชาธิปไตย”, ใน สถาบันพระปกเกล้า. เอกสารประกอบ
การประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 13 ประจำปี 2554
เรื่อง “ความเป็นพลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย” (Citizenship
and the Future of Thai Democracy), 22 - 24 มีนาคม 2555
ณ ศูนย์ประชุมสหประชาชาติ ถนนราชดำเนินนอก กรุงเทพมหานคร,
211 - 235.
Quimpo, N. G. (2005). Review: Oligarchic Patrimonialism, Bossism,
Electoral Clientelism, and Contested Democracy in the
Philippines. Comparative Politics, 37(2), 229 - 250.
Thongchai Winichakul. (2015). The Hazing Scandals in Thailand
Reflect Deeper Problems in Social Relations. 9 October 2015
at the Institute of Southeast Asian Studies Yusof Ishak
Institute, Singapore.
วิทยานิพนธ์และงานวิจัย
ปวีณา วังมี. (2543). รัฐไทยกับการกล่อมเกลาทางการเมืองผ่านแบบเรียนในช่วง
พ.ศ. 2475 - 2487. ปริญญานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา
ประวัติศาสตร์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กรุงเทพฯ.
ปฤณ เทพนรินทร์. (2559). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การสร้างความเป็น
พลเมืองยุคเปลี่ยนผ่าน: ข้อสังเกตเบื้องต้นจากกรณีศึกษาวิชาสังคม
ธรรมาธิปไตย. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
Prajak Kongkirati. (2013). Bosses, Bullets and Ballots: Electoral
Violence and Democracy in Thailand, 1975 - 2011. Unpublished
Doctorial Dissertation, Australian National University.
เอกสารอิเล็กทรอนิกส์
คอลัมน์ตรวจการบ้าน. (2558). พลเมืองเป็นใหญ่ไม่ใช่ “วาทกรรม”, 16
พฤษภาคม 2559. https://www.dailynews.co.th/article/326058
เดอะอีสาน เรคคอร์ด. (2559). เลื่อนวันฟังข้อหาหมิ่น - พ.ร.บ. คอมฯ กรณีนักข่าว
รายงานทหารบุกบ้านนักสิทธิที่ดิน, 30 ตุลาคม 2559. https://isaanre-
cord.com/2016/10/25/land-rights-journalist-charged/
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2559). เรามาถึงจุดนี้ได้อย่างไร? (2), 19 เมษายน 2560.
https://www.matichon.co.th/news/137528
ผู้จัดการออนไลน์. (2559). ซัด “ปรีชา” ตั้งลูกชายเป็นทหารท้าทายธรรมาภิบาล
กระทบนโยบาย คสช., 19 เมษายน 2560. https://www.manager.
co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9590000038838
ประชาไท. (2558). ธงชัย วินิจจะกูล: โซตัสสะท้อนปัญหาใหญ่ของสถาบันทาง
สังคมของไทย, 23 เมษายน 2560. https://prachatai.com/jour-
nal/2015/10/61956
______. (2559). รายงาน: โค้งท้ายๆ กับร่าง พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ มีอะไร
ที่ไม่โอเค?, 27 พฤศจิกายน 2559. https://www.prachatai.com/
journal/2016/11/68977
______. (2559). สรุปร่าง พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ ฉบับล่าสุด “บล็อคไปให้ไพศาล”,
27 พฤศจิกายน 2559. https://www.prachatai.com/journal/
2016/11/68977
______. (2559). สปท. ชงตั้ง “คกก. ไซเบอร์” ให้อำนาจทหารมีอำนาจแก้
ยามวิกฤต”, 27 พฤศจิกายน 2559. https://www.prachatai.com/
journal/2016/11/68977
______. (2559). อัยการสั่งฟ้องหลานสาวพลทหารวิเชียร คดีหมิ่นประมาทฯ
พ่วง พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์, 5 ตุลาคม 2559. https://prachatai.com/
journal/2016/09/68044
มติชนออนไลน์. (2559). ชาวบ้านโวย ร้องสอบทุจริต กลับถูกฟ้องหมิ่นเจ้าพนง.
ลั่นยอมติดคุก หากปราบทุจริตได้, 10 ตุลาคม 2559. https://www.
matichon.co.th/news/309669
สมหมาย จันทร์เรือง. (2559). โรงเรียนประชาธิปไตย, 27 พฤศจิกายน 2559.
https://www.matichon.co.th/news/366282
admin. (2558). Change.org พลังเสียงเล็กๆ สร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่
ในสังคมจริงหรือ?, 27 พฤศจิกายน 2559. https://www.atmornor.
com/what-is-change-org/
Thanet Ratanakul. (2559). ภาษีกูอยู่ไหน? Open Data ที่ทำให้รู้ว่าใคร
ใช้เงินคุณอยู่, 23 กันยายน 2559. https://thematter.co/byte/where-
my-tax-goes/9717
ถวิลวดี บุรีกุล, รัชวดี แสงมหะหมัด และเออเจนี เมริโอ (บก.). (2557). พลเมือง
ไทย - การสร้างความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ:
สถาบันพระปกเกล้า.
ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2553). ไปดู Civic Education ที่เยอรมัน. กรุงเทพฯ:
สถาบันนโยบายศึกษา.
______. (2555). การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง. กรุงเทพฯ : สถาบันนโยบายศึกษา.
______. (2557). พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สถาบัน
นโยบายศึกษา.
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. (2555). การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง. กรุงเทพฯ:
นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.
พระพรหมคุณาภรณ์. (2549). ธรรมาธิปไตยไม่มา จึงหาประชาธิปไตยไม่เจอ
(จุดบรรจบ: รัฐศาสตร์กับนิติศาสตร์). กรุงเทพฯ: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.
วิชัย ตันศิริ. (2551). วัฒนธรรมพลเมือง. กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.
______. (2557). ศาสตร์การสอนความเป็นนักประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สถาบัน
นโยบายศึกษา.
วิชัย ตันศิริ, ชัยอนันต์ สมุทวณิช, Canan Artilcan และทิพย์พาพร ตันติสุนทร.
(2557). แนวทางการศึกษาเพื่อสร้างพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย.
กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา.
สถาบันพระปกเกล้า. (2555). การประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 13
ประจำปี 2554 เล่ม 2 : ความเป็นพลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย.
กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง. มปป. การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง: บทบาท
ของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง. กรุงเทพฯ: สำนักงาน
คณะกรรมการการเลือกตั้ง.
แอนดรู วอล์คเกอร์ (เขียน) จักรกริช สังขมณี (แปล). (2559). ชาวนาการเมือง.
นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน.
Michael K. Connors. (2007). Democracy and National Identity in
Thailand. NIAS.
บทความ
ลักขณา ปันวิชัย. (2542). อุดมการณ์รัฐของรัฐไทยในแบบเรียนชั้นประถมศึกษา
พ.ศ. 2464 - 2533 ไม่มีชาติของประชาชนไทยในแบบเรียน.
รัฐศาสตร์สาร. 21(3), 105 - 173.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2531 - 2532). การเกิดแนวคิด “หน้าที่พลเมือง” ในรัฐ
ไทยสมัยใหม่. รัฐศาสตร์สาร, 14(3) - 15(1), 207 - 225.
ทิพย์พาพร ตันติสุนทร. (2555). “วิถีไทยกับการเสริมสร้างความเป็นพลเมือง
ในสังคมประชาธิปไตย”, ใน สถาบันพระปกเกล้า. เอกสารประกอบ
การประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 13 ประจำปี 2554
เรื่อง “ความเป็นพลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย” (Citizenship
and the Future of Thai Democracy), 22 - 24 มีนาคม 2555
ณ ศูนย์ประชุมสหประชาชาติ ถนนราชดำเนินนอก กรุงเทพมหานคร,
211 - 235.
Quimpo, N. G. (2005). Review: Oligarchic Patrimonialism, Bossism,
Electoral Clientelism, and Contested Democracy in the
Philippines. Comparative Politics, 37(2), 229 - 250.
Thongchai Winichakul. (2015). The Hazing Scandals in Thailand
Reflect Deeper Problems in Social Relations. 9 October 2015
at the Institute of Southeast Asian Studies Yusof Ishak
Institute, Singapore.
วิทยานิพนธ์และงานวิจัย
ปวีณา วังมี. (2543). รัฐไทยกับการกล่อมเกลาทางการเมืองผ่านแบบเรียนในช่วง
พ.ศ. 2475 - 2487. ปริญญานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา
ประวัติศาสตร์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กรุงเทพฯ.
ปฤณ เทพนรินทร์. (2559). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การสร้างความเป็น
พลเมืองยุคเปลี่ยนผ่าน: ข้อสังเกตเบื้องต้นจากกรณีศึกษาวิชาสังคม
ธรรมาธิปไตย. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
Prajak Kongkirati. (2013). Bosses, Bullets and Ballots: Electoral
Violence and Democracy in Thailand, 1975 - 2011. Unpublished
Doctorial Dissertation, Australian National University.
เอกสารอิเล็กทรอนิกส์
คอลัมน์ตรวจการบ้าน. (2558). พลเมืองเป็นใหญ่ไม่ใช่ “วาทกรรม”, 16
พฤษภาคม 2559. https://www.dailynews.co.th/article/326058
เดอะอีสาน เรคคอร์ด. (2559). เลื่อนวันฟังข้อหาหมิ่น - พ.ร.บ. คอมฯ กรณีนักข่าว
รายงานทหารบุกบ้านนักสิทธิที่ดิน, 30 ตุลาคม 2559. https://isaanre-
cord.com/2016/10/25/land-rights-journalist-charged/
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2559). เรามาถึงจุดนี้ได้อย่างไร? (2), 19 เมษายน 2560.
https://www.matichon.co.th/news/137528
ผู้จัดการออนไลน์. (2559). ซัด “ปรีชา” ตั้งลูกชายเป็นทหารท้าทายธรรมาภิบาล
กระทบนโยบาย คสช., 19 เมษายน 2560. https://www.manager.
co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9590000038838
ประชาไท. (2558). ธงชัย วินิจจะกูล: โซตัสสะท้อนปัญหาใหญ่ของสถาบันทาง
สังคมของไทย, 23 เมษายน 2560. https://prachatai.com/jour-
nal/2015/10/61956
______. (2559). รายงาน: โค้งท้ายๆ กับร่าง พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ มีอะไร
ที่ไม่โอเค?, 27 พฤศจิกายน 2559. https://www.prachatai.com/
journal/2016/11/68977
______. (2559). สรุปร่าง พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ ฉบับล่าสุด “บล็อคไปให้ไพศาล”,
27 พฤศจิกายน 2559. https://www.prachatai.com/journal/
2016/11/68977
______. (2559). สปท. ชงตั้ง “คกก. ไซเบอร์” ให้อำนาจทหารมีอำนาจแก้
ยามวิกฤต”, 27 พฤศจิกายน 2559. https://www.prachatai.com/
journal/2016/11/68977
______. (2559). อัยการสั่งฟ้องหลานสาวพลทหารวิเชียร คดีหมิ่นประมาทฯ
พ่วง พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์, 5 ตุลาคม 2559. https://prachatai.com/
journal/2016/09/68044
มติชนออนไลน์. (2559). ชาวบ้านโวย ร้องสอบทุจริต กลับถูกฟ้องหมิ่นเจ้าพนง.
ลั่นยอมติดคุก หากปราบทุจริตได้, 10 ตุลาคม 2559. https://www.
matichon.co.th/news/309669
สมหมาย จันทร์เรือง. (2559). โรงเรียนประชาธิปไตย, 27 พฤศจิกายน 2559.
https://www.matichon.co.th/news/366282
admin. (2558). Change.org พลังเสียงเล็กๆ สร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่
ในสังคมจริงหรือ?, 27 พฤศจิกายน 2559. https://www.atmornor.
com/what-is-change-org/
Thanet Ratanakul. (2559). ภาษีกูอยู่ไหน? Open Data ที่ทำให้รู้ว่าใคร
ใช้เงินคุณอยู่, 23 กันยายน 2559. https://thematter.co/byte/where-
my-tax-goes/9717