การพัฒนาแบบประเมินความเสี่ยงการเกิดอาการเหนื่อยล้าของคนขับรถบรรทุก

กวิน พินสำราญ; ภานุมาส  ทองสุขดี

ผู้แต่ง

กวิน พินสำราญ วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน มหาวิทยาลัยศรีปทุม
ภานุมาส ทองสุขดี วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน มหาวิทยาลัยศรีปทุม

คำสำคัญ:

แบบประเมินความเสี่ยง, อาการเหนื่อยล้า, ความปลอดภัย, คนขับรถบรรทุก, กระบวนการลำดับชั้นเชิงวิเคราะห์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาและลำดับความสำคัญปัจจัยเสี่ยงการเกิดอาการเหนื่อยล้า และพัฒนาแบบประเมินความเสี่ยงการเกิดอาการเหนื่อยล้าของคนขับรถบรรทุก จากการรวบรวมข้อมูลปัจจัยเสี่ยงนำไปสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยการขนส่ง การแพทย์และสาธารณสุข โดยใช้เทคนิคเดลฟาย (Delphi Technique) แล้วจัดทำแบบสอบถามให้ผู้เชี่ยวชาญกำหนดระดับความสำคัญตามกระบวนการลำดับชั้นเชิงวิเคราะห์ (Analytic Hierarchy Process; AHP) จากนั้นหาความสัมพันธ์ระหว่างระดับความสำคัญของปัจจัยหลักและปัจจัยรอง (ค่า Eigenvector) กำหนดเป็นข้อคำถามและเกณฑ์การประเมิน ผลการศึกษา พบว่าปัจจัยในการประเมินความเสี่ยงการเกิดอาการเหนื่อยล้าของคนขับรถบรรทุก ประกอบด้วยปัจจัยหลัก ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยทางด้านกายภาพ และปัจจัยทางด้านจิตวิทยาทางสังคม นอกจากนี้ยังประกอบด้วยปัจจัยสนับสนุน 13 ปัจจัย นำไปใช้ในการสร้างแบบประเมินความเสี่ยงการเกิดอาการเหนื่อยล้า จากการทดลองใช้แบบประเมินคนขับรถด้วยวิธีการวัดซ้ำ GR&R พบว่า มีค่าเปอร์เซ็นต์ของ Tolerance เท่ากับ 3.37 มีค่าอยู่ในช่วงที่ยอมรับได้ มีความเหมาะสมและเชื่อถือได้และสามารถบ่งชี้ความเสี่ยงการเกิดอาการเหนื่อยล้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ

References

จรัล ทรัพย์เสรี. (2550). MSA ตอน การวิเคราะห์เพื่อแก้ปัญหา. Quality Production, 14(120), 41-43.

ศูนย์วิจัยกรุงศรี. (2565). แนวโน้มธุรกิจ/อุตสาหกรรมปี 2565-2567: ธุรกิจบริการขนส่งสินค้าทางถนน. Krungsri Research. จาก https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/logistics/road-freight-transportation/io/road-freight-transportation-2022-2024

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร. (2565). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์อุบัติเหตุทางถนน ของกระทรวงคมนาคม พ.ศ. 2564. จาก https://www.otp.go.th/uploads/tiny_Uploads/PDF/2565-09/2565 0919-ReportExcident-2565.pdf

Ayyub, B., & Hossain, M. (2020). Health Risk Assessment for Drivers: AHP-Based Approach. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 134, 45-56.

Carroll, M. S., Muir, H. L., & Murray, D. A. (2016). The impact of driver posture on comfort and health: A review. Journal of Ergonomics, 60(4), 341-357.

Cavanaugh, J. C., & Blanchard-Fields, F. (2011). Adult development and aging. 7thed. Wadsworth Publishing.

Chen, C., & Xie, Y. (2013). The impacts of multiple rest-break periods on commercial truck driver's crash risk. Journal of Safety Research, 48, 87-93.

Davis, K., McCormick, E. J., & Donnell, T. (2017). Stress and its impact on the driver. Journal of Occupational Health Psychology, 22(3), 345-357.

Dinges, D. F., Orne, M. T., & Whitehouse, W. G. (1997). The development of a fatigue-related performance impairment measure for use in the field. Applied Ergonomics, 28(4), 299-309. https://doi.org/10.1016/S0003-6870(96)00052-7

Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The job demands-resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), 499-512. https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.3.499

Eagly, A. H., & Wood, W. (1999). The origins of sex differences in human behavior: Evolved dispositions versus social roles. American Psychologist, 54(6), 408-423.

Elovainio, M., Kivimäki, M., & Vahtera, J. (2009). Work stress and psychological distress: The role of social support. International Journal of Stress Management, 16(2), 120-134.

Garbarino, S., Guglielmi, O., & Mongiello, P. (2018). The impact of driving regulations on road safety: Evidence from the European Union. Journal of Transport & Health, 10, 112-120.

Grawitch, M. J., Gottschalk, M., & Munz, D. C. (2006). The role of stress in the relationship between work environment and health: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 91(4), 862-873.

Gopinathan, P., & Cheuvront, S. N. (2019). Heat stress and performance: A review of the influence of temperature on fatigue and physical performance. Journal of Sports Sciences, 37(7), 743-757.

Hancock, P. A., & Warm, J. S. (1989). A dynamic model of stress and sustained attention. Human Factors, 31(5), 519-537.

Hennessy, D. A., & Wiesenthal, D. L. (2005). The influence of driver fatigue on the driving performance of long-distance truck drivers. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 8(1), 27-39.

Jiang, Y., Zhang, X., & Liu, Y. (2020). Heart rate variability and its association with psychological stress and fatigue in workers. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(12), 4572.

Kamijo, Y., Saito, T., & Araki, T. (2016). The effectiveness of rest breaks on reducing fatigue and improving driving performance in long-distance truck driving. Accident Analysis & Prevention, 87, 142-148.

Kivimäki, M., Nyberg, S. T., & Batty, G. D. (2017). Work stress and risk of cardiovascular disease: Systematicreview and meta-analysis. Journal of the American College of Cardiology, 70(9), 989-1004.

Koster, A., Stenholm, S., & Alley, D. E. (2009). Body fat and abdominal adiposity are associated with lower physical function in older persons. Journal of the American Geriatrics Society, 57(12), 2061-2069.

Liu, S., Zheng, H., & Zhang, J. (2019). Effects of driving posture on driver comfort and performance. Journal of Transportation Psychology, 10(3), 123-135.

Matthews, G., Campbell, S., & Falconer, C. (2017). The impact of driving fatigue on safety performance: A review. Accident Analysis & Prevention, 100, 54-62.

Nielsen, B., & Fisher, T. (2007). Human responses to environmental heat stress. International Journal of Environmental Research and Public Health, 4(2), 232-246.

Nummela, A., A. H., & Määttä, S. (2014). Heart rate and heart rate variability as indicators of fatigue in physically demanding work. Ergonomics, 57(2), 195-205.

Patel, M., Lal, S. K., Kavanagh, D., & Rossiter, P. (2011). Applying neural network analysis on heart rate variability data to assess driver fatigue. Expert Systems with Applications, 38, 7235-7242.

Reddy, S., & Lee, J. (2018). Blood pressure, fatigue, and chronic disease: A review of the literature. Journal of Hypertension, 36(4), 870-879.

Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process: Planning, priority setting, resource allocation. McGraw-Hill.

Stansfeld, S., & Candy, B. (2006). Psychosocial work environment and mental health-a meta-analytic review. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 32(6), 443-462.

Thayer, J. F., Ahs, F., Fredrikson, M., Sollers III, J. J., & Wager, T. D. (2012). A meta-analysis of heart rate variability and neuroimaging studies: Implications for anxiety and stress. Biological Psychology, 83(3), 365–376.

Toh, S. G., Lian, S. M., & Chia, C. K. (2021). Age-related differences in fatigue and recovery in truck drivers. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 80, 123–135.

Van Cauter, E., Blackman, J. D., & Ware, J. (2018). Endocrine and metabolic effects of sleep deprivation. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 83(5), 1506-1518.

Wang, Y., & Liu, X. (2017). Risk Assessment of Driver Health Using AHP and Fuzzy Logic. Journal of Safety Research, 62, 45-52.

Williamson, A., Feyer, A. M., & Franco, M. (2011). The influence of fatigue on driving performance and safety. Occupational Medicine, 61(2), 100-106.

Wright, T. A., & Cropanzano, R. (1998). Emotional exhaustion as a predictor of job performance and voluntary turnover. Journal of Applied Psychology, 83(3), 486-493.

Young, T., Peppé, C., & Nino-Murcia, G. (2004). The occurrence of sleep-disordered breathing among middle-aged adults. New England Journal of Medicine, 348(13), 1232-1243.

Translated Thai References

Thapsiri, Jaran. (2007). MSA: An Analysis for Problem Solving. Quality Production, 14(120), 41-43. (in Thai)

Office of Transport and Traffic Policy and Planning. (2022). Report on the Analysis of Road Accident Situations of the Ministry of Transport for the Year 2021. Retrieved from https://www.otp.go.th/uploads/tiny_uploads/PDF/2565-09/25650919-ReportExcident-2565.pdf (in Thai)

Krungsri Research. (2022). Business/Industry Trends 2022-2024: Road Freight Transportation Services. Retrieved from https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/logistics/road-freight-transportation/io/road-freight-transportation-2022-2024 (in Thai)