การครองเรือนตามหลักพุทธจริยธรรม

Main Article Content

พระครูสุวรรณขันติคุณ อิสฺสโร /สายสิงห์
พระครูพิศาลสารบัณฑิต,รศ.ดร.

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้เป็นการนำเสนอ “การครองเรือนตามหลักพุทธจริยธรรม”  หลักพุทธจริยธรรมเป็นหลักความประพฤติเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขในสังคมทุกระดับ และฆราวาสธรรมเป็นหลักธรรมที่ได้นำมาใช้ในการครองเรือนอย่างมีความสุข ประกอบด้วย สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ  ปัญหาการครองเรือนในสังคมไทย ที่ส่งผลต่อความแตกแยกของครอบครัวซึ่งมีสาเหตุมาจาก 1) ปัญหาเศรษฐกิจ 2) ปัญหาด้านความประพฤติและสังคม 3) ปัญหาด้านอารมณ์ และจิตใจ 4) ปัญหาการใช้ความรุนแรงในครอบครัว หลักพุทธจริยธรรมที่นำมาเพื่อวิเคราะห์ปัญหาการครองเรือนในสังคมไทย ดังนี้ 1) ปัญหาเศรษฐกิจ ซึ่งเกิดจากรายได้ไม่สอดคล้องกับรายจ่ายนำไปสู่การทะเลาะวิวาทในครอบครัวควรนำหลักสัจจะมาใช้เพื่อสร้างสมดุลระหว่างรายรับกับรายจ่าย 2) ปัญหาด้านความประพฤติและสังคมที่เกิดจากการชอบดูหมิ่น การพูดจาก้าวร้าว หยาบคาย ไม่ซื่อตรง นอกใจ ควรใช้ทมะ และขันติในการข่มจิตใจ 3) ปัญหาด้านอารมณ์ และจิตใจ ที่เกิดจากคู่สมรสที่ไม่มีวุฒิภาวะทางอารมณ์ เช่น เอาแต่ใจตัวเอง ขาดเหตุผล ชอบหึงหวง โกรธง่าย ควรนำจาคะ และทมะ มาใช้เพื่อข่มใจและสละความรู้สึกที่ไม่ดีออกไป 4) ปัญหาการใช้ความรุนแรงในครอบครัวที่เกิดจากภาวะการถูกบีบคั้นทางอารมณ์ที่นำไปสู่การทำร้ายร่างกายและทรัพย์สินจนในครอบครัวและมีการอย่าร้างในที่สุดควรนำหลัก สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ ทั้งหมดมาใช้เพื่อสร้างความสุขในการครองเรือน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สายสิงห์ พ., & นามเกตุ พ. (2024). การครองเรือนตามหลักพุทธจริยธรรม. บัณฑิตสาเกตปริทรรศน์, 9(3), 57–70. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/saketreview/article/view/280601
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ภาษาไทย

จำนงค์ อดิวัฒนสิทธิ์ และคณะ. (2554). สังคมวิทยา. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหา วิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

จำนงค์ อดิวัฒนสิทธิ์. (2548). สังคมวิทยาตามแนวพุทธศาสตร์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

พุทธทาสภิกขุ. (2523). ฆราวาสธรรม. กรุงเทพมหานคร: การพิมพ์พระนคร.

พระมหาสุชาติ นาถกโร (บวกขุนทด). (2545). การศึกษาวิเคราะห์เรื่องการสงเคราะห์บุตรและภรรยาใน พระพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วศิน อินทสระ. (2549). พุทธจริยศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ธรรมดา.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2549). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุมัทนา สินสวัสด. (2557). ครอบครัว: การจัดการความขัดแย้งของคู่สมรสเพื่อการครองรักอย่างยั่งยืน. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์. 40(2), 184-195.

เคเอ็น ชยติลเลเก. (2537). จริยศาสตร์แนวพุทธ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

โฆษิต ปั้นเปี่ยมรัษฎ์. (2533). การพัฒนาประเทศไทย แนวความคิดและทิศทาง. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

ภาษาอังกฤษ

Buddhadasa Bhikkhu. (1980). Lay Dharma. Bangkok: Phranakorn Printing.

Jamnong Adiwatthanasit and others. (2011). Sociology. 9th ed. Bangkok: Kasetsart University Press.

Jamnong Adiwatthanasit. (2005). Sociology in Buddhist Approach. Bangkok: Kasetsart University Press.

KN Chaiyatilleke. (1994). Buddhist Ethics. 3rd ed. Bangkok: Mahamakut Buddhist University Press.

Khosit Panpiamrat. (1990). Development of Thailand: Concepts and Directions. Bangkok: National Economic and Social Development Board.

Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (1996). Thai Tripitaka, Mahachulalongkornrajavid yalaya Edition. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University Press.

Phra Maha Suchat Nathakaro (Bualukkhuntod). (2002). A Study and Analysis of the Matter of Supporting Children and Wives in Theravada Buddhism. Master of Buddhist Studies Thesis, Department of Buddhism. Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.

Somdej Phra Buddhakosajarn (P.A. Payutto). (2006). Buddhist Management. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University Press.

Sumatana Sinsawat. (2014). Family: Managing Marital Conflict for Sustainable Marriage. Journal of Social Sciences and Humanities. 40(2), 184-195.

Wasin Inthasara. (2006). Buddhist Ethics. 2nd ed. Bangkok: Thammada Publishing House.