การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมสุขภาวะของชุมชน ตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมสุขภาวะของชุมชน ตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อศึกษาหลักสังคหวัตถุ 4 ในพระพุทธศาสนา (2) เพื่อศึกษาสภาพการส่งเสริมสุขภาวะของชุมชนตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย และ (3) เพื่อการประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมสุขภาวะของชุมชน ตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพโดยการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 25 คน/รูป วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ข้อเสนอข้อมูลเชิงพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า
หลักสังคหวัตถุ 4 ในพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย 1. ทาน การให้ การเสียสละ การแบ่งปันเพื่อประโยชน์แก่คนอื่น ช่วยปลูกฝังให้เป็นคนที่ไม่เห็นแก่ตัว แบ่งปันกัน 2. ปิยวาจา การพูดจาด้วยถ้อยคำไพเราะอ่อนหวาน จริงใจ ไม่พูดหยาบคายก้าวร้าว พูดในสิ่งที่เป็นประโยชน์ เหมาะกับกาลเทศะ พูดดีต่อกัน 3. อัตถจริยา ช่วยเหลือกัน และ 4. สมานัตตตา คือ การปฏิบัติตนเสมอต้นเสมอปลาย
สภาพการส่งเสริมสุขภาวะของชุมชนตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย เป็นการจัดการปัญหาของชุมชน ในแต่ละด้าน ดังนี้ (1) ด้านกายภาพ สภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและสะอาด การสร้างและบำรุงรักษาสิ่งอำนวยความสะดวกด้านสุขภาพ (2) ด้านศีล การเคารพสิทธิและความเท่าเทียม การให้ข้อมูลและการตัดสินใจด้วยความสมัครใจ (3) ด้านจิต การสนับสนุนสุขภาพจิต การสร้างความเชื่อมั่นและความหวัง (4) ด้านปัญญา การให้การศึกษาและการสร้างความรู้
การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมสุขภาวะของชุมชน ตำบลบ้านเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย ประกอบด้วย (1) ทาน การบริจาคอาหารและสิ่งของ (2) ปิยวาจา การให้คำแนะนำเชิงสุขภาพ คือ ปิยวาจาสามารถใช้เพื่อแนะนำแนวทางการดูแลสุขภาพที่ดี (3) อัตถจริยา ความซื่อสัตย์ ความเท่าเทียม 1. ความเป็นธรรม ความเอื้อเฟื้อ ความเสมอภาค (4) สมานัตตตา เพื่อการส่งเสริมสุขภาวะ คือทำตนเสมอต้นเสมอปลาย ปฏิบัติสม่ำเสมอกันในชนทั้งหลาย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์ ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆบทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์ ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
จำนงค์ อดิวัฒนสิทธิ์. (2545). สังคมวิทยา. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ธรรมรักษา. (2536). พระไตรปิฎกดับทุกข์ฉบับ 11. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สติ.
บุญธิดา แก้วทอง. (2565). แนวทางการเสริมสร้างมนุษยสัมพันธ์ของบุคลากรตามหลักสังคหวัตถุ 4 ของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอตากฟ้า จังหวัดนครสวรรค์. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ประชัน เมืองโพธิ์. (2565). การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการธนาคารขยะวัดหนองไม้แก่น ตำบลหนองลาน อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พุทธทาสภิกขุ. (2551). พุทธธรรมประยุกต์. กรุงเทพมหานคร: ธรรมทานมูลนิธิ.
พระครูสถิตพัฒนโสภณ (ไพฑูรย์ ฐิตโสภโณ). (2566). การส่งเสริมบทบาทด้านสาธารณะสงเคราะห์ตามหลักเชิงพุทธของพระคิลานุปัฏฐาก จังหวัดลำพูน. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ภาษาอังกฤษ
Adiwatthanasit J. (2002). Sociology. 9th ed. Bangkok: Kasetsart University.
Buddhadasa Bhikkhu. (2008). Applied Buddhism. Bangkok: Dhammadana Foundation.
Kaewthong B. (2022). Guidelines for enhancing human relations of personnel according to the principles of the four social objects of primary school administrators in Tak Fa District, Nakhon Sawan Province. Master of Education Thesis in Buddhist Educational Administration. Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Muangpho p. (2022). Application of the principles of the four social objects to promote community participation in the management of the waste bank at Wat Nong Mai Kaen, Nong Lan Subdistrict, Tha Maka District, Kanchanaburi Province. Doctor of Philosophy Thesis in Buddhism. Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (1996). Thai Tripitaka, Mahachulalongkornraja vidyalaya Edition. Bangkok: Mahachulalongkornrajavidyalaya University Printing House.
Phrakhru Sathitphatthansophon (Phaithun Thitsophon). (2023). Promoting the role of public welfare according to Buddhist principles of the monks who care for the sick in Lamphun Province. Master of Buddhist Studies Thesis, Department of Buddhism. Graduate School: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Thammaraksa. (2003). Tripitaka Dabduk Edition 11. Bangkok: Sati Publishing House.
