กสิภารทวาชสูตร : พุทธวิธีการสอนที่แยบคาย

Main Article Content

พระครูสถิตพัฒนาทร (ช่วง ฐิตโสภโณ)

บทคัดย่อ

              สาระสำคัญในกระบวนการสอนแบบเปรียบเทียบ คือพุทธวิธีการสอนของพระพุทธเจ้า โดยเน้นการเปรียบเทียบการสอน กับเครื่องมือของอาชีพทำนา และสภาพแวดล้อมของผู้ประกอบอาชีพทำนา พระพุทธเจ้าได้นำหลักคำสอนที่สำคัญ เช่น ศรัทธา ปัญญา ความเพียร เพื่อสอนกสิภารทวาชพรหมณ์ เพื่อให้กสิภารทวาชพราหมณ์ เข้าถึงแก่นแท้ของชีวิต คือเป้าหมายสำคัญที่พระพุทธเจ้าได้สอนให้กสิภารทวาชพราหมณ์ พุทธวิธีการสอนของพระพุทธเจ้า มีหลักเกณฑ์สำคัญที่ต้องนำมาพิจารณา และนำไปปฏิบัติตาม คือ พุทธวิธีการสอน ในเทศนาวิธี 4 อย่าง คือ 1) สันทัสสนา  อธิบายให้เห็นชัด คือการอธิบายหลักคำสอนแบบเปรียบเทียบ ในสิ่งที่กสิภารทวาชพราหมณ์มีอยู่แล้ว คือเครื่องมือที่ทำนาเปรียบเทียบกับเครื่องมือหลักคำสอน ในพระพุทธศาสนา  2) สมาทปนา ชวนใจให้อยากรับเอาไปปฏิบัติ คือสามารถอธิบายหลักคำสอนให้เหมือนกับอาชีพทำนา  3) สมุตเตชนา เร้าใจให้แกล้วกล้า อุปมาอุปไมยดังกล่าว เปรียบเหมือนน้ำกับความเพียร เมื่อรับเอาไปปฏิบัติก็สามารถมีผลผลิตที่คุ้มค้า 4) สัมปหังสนา ปลอบชโลมใจให้สดชื่นร่าเริง  เห็นได้จากกรณีที่พระพุทธเจ้าได้ชี้ทางพ้นทุกข์ นี้คือเป้าหมายของการปฏิบัติตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า เปรียบเทียบได้กับผลผลิตในนาข้าวที่อดมสมบูรณ์ของกสิภารทวาชพรหมณ์

Article Details

How to Cite
ฐิตโสภโณ พ. (2020). กสิภารทวาชสูตร : พุทธวิธีการสอนที่แยบคาย. บัณฑิตสาเกตปริทรรศน์, 3(2), 15–30. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/saketreview/article/view/248197
บท
บทความวิชาการ

References

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

_________. (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมงลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 30. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

________. (2553). อรรถกถาภาษาไทยบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2539). 45 พรรษาของพระพุทธเจ้า. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

แสง จันทร์งาม. (2540). วิธีสอนของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.