บทเรียนการระงับข้อพิพาททางเลือกจากต่างประเทศและการนำมาใช้กับคดีสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎี หลักการ กฎหมายและวิธีการระงับข้อพิพาททางเลือกในประเทศไทยและต่างประเทศ เพื่อนำเสนอถึงแนวทางการระงับข้อพิพาททางเลือกที่เหมาะสมในคดีสิ่งแวดล้อมในประเทศไทยต่อไป จากการศึกษาพบว่า การเจรจาต่อรองไม่เหมาะสมและเป็นไปได้ยากที่จะนำมาใช้กับคดีสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทนั้นมีข้อดีมากกว่าข้อเสีย จึงเหมาะสมที่จะนำมาใช้กับการระงับข้อพิพาททางสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย แต่ก็เป็นไปได้ยากเพราะยังมีข้อจำกัดอยู่พอสมควร อนุญาโตตุลาการมีข้อดีมากกว่าข้อเสีย จึงมีความเหมาะสมและเป็นไปได้ที่จะนำมาใช้กับคดีสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย แต่ก็ยังมีข้อจำกัดในการนำมาใช้อยู่บ้างบางประการ กระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของประเทศฝรั่งเศสมีขอบเขตการใช้ที่จำกัด จึงไม่เหมาะสมที่จะนำมาใช้กับคดีสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย กระบวนการไกล่เกลี่ยคดีปกครองของประเทศเยอรมัน อาจจะไม่สามารถช่วยเหลือคู่พิพาทในการหาทางออกร่วมกันในการแก้ไขปัญหาคดีสิ่งแวดล้อมได้ตรงกับประเด็นพิพาท จึงไม่เหมาะสมที่จะนำวิธีการระงับข้อพิพาทคดีสิ่งแวดล้อมของประเทศเยอรมันมาใช้กับประเทศไทย ประเทศญี่ปุ่นมีกระบวนการระงับข้อพิพาททางเลือกสำหรับคดีสิ่งแวดล้อมถึง 4 กระบวนการ ได้แก่ การประนอมข้อพิพาท การไกล่เกลี่ย อนุญาโตตุลาการ การพิจารณาและการวินิจฉัยชี้ขาด จึงมีความเหมาะสมอย่างยิ่งที่จะนำวิธีการระงับข้อพิพาทคดีสิ่งแวดล้อมของประเทศญี่ปุ่นมาใช้กับประเทศไทย