การสร้างอิทธิพลของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในกระบวนการนโยบายสาธารณะของไทย: กรณีโรงไฟฟ้าพลังความร้อน (ถ่านหิน) กระบี่

บทคัดย่อ

การวิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์ศึกษาผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและวิธีการสร้างอิทธิพลของกลุ่มต่าง ๆ ต่อโครงการโรงไฟฟ้าพลังความร้อน(ถ่านหิน)กระบี่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการศึกษาพบว่าการต่อสู้ของกลุ่มต่าง ๆ เพื่อสร้างอิทธิพลในกระบวนการนโยบายมีความแตกต่างกันทั้งในมิติของกลุ่มและมิติการสนับสนุนหรือคัดค้าน โดย กฟผ. มีอำนาจที่จะส่งผู้แทนเป็นคณะอนุกรรมการฯ และคณะกรรมการต่าง ๆ ตั้งแต่กระบวนการร่างแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้า (PDP) การรับฟังความคิดเห็นของประชาชน กฟผ. ได้สร้างเครือข่ายผ่านระบบราชการ อุดหนุนงบประมาณให้กิจกรรมหรือโครงการของท้องถิ่น ส่วนผู้ประกอบการเอกชนในจังหวัดกระบี่ส่วนใหญ่นอกจากการสร้างอิทธิพลในกระบวนการนโยบายทางอ้อมโดยที่สนับสนุนเงินให้กลุ่มต่อต้านถ่านหินเป็นค่าเดินทางและอาหารในการชุมนุมแล้ว กลุ่มธุรกิจเอกชนยังรวมกลุ่มกันออกแถลงการณ์ ลงนามและส่งจดหมายถึงนายกรัฐมนตรี อีกทั้งยังสื่อสารทางตรงและล็อบบี้กับผู้มีอำนาจในภาคส่วนต่าง ๆ ประชาชนและนักการเมืองท้องถิ่นที่สนับสนุนโรงไฟฟ้าถ่านหินได้กลายเป็นเครือข่ายของ กฟผ. ผ่านการศึกษาดูงานของ กฟผ. อีกทั้งยังมีการขึ้นป้ายสนับสนุนที่หน้าบ้านของตนเอง รวมทั้งเข้าร่วมกิจกรรมที่ได้รับการสนับสนุนและจัดโดย กฟผ. ส่วนประชาชนและนักการเมืองท้องถิ่นที่ไม่เห็นด้วยกับถ่านหินบางส่วนได้ให้การสนับสนุนอยู่เบื้องหลัง และได้เข้าร่วมการเป็นเครือข่ายกับกลุ่มต่อต้านถ่านหินที่มีบทบาทนำโดย NGOs นักการเมืองระดับชาติเจ้าของพื้นที่อย่างพรรคประชาธิปัตย์ได้ออกแถลงการณ์คัดค้านและข้อเสนอแนวทางอื่นในการผลิตไฟฟ้า และการสร้างอิทธิพลของสื่อมวลชนพบว่าถึงแม้มีความพยายามกดดันจากหน่วยงานภาครัฐแต่สื่อมวลชนก็พยายามนำเสนอข่าวให้รอบด้าน อย่างไรก็ตามสื่อมวลชนยังต้องเผชิญกับข้อจำกัดต่าง ๆ โดยเฉพาะในเรื่องการซื้อโฆษณาจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง แต่ปรากฏว่ายังมีสื่อสาธารณะและสื่อกระแสรองหลายสำนักที่นำเสนอข่าวที่หลากหลายกว่าสื่อกระแสหลัก