ศาลรัฐธรรมนูญ : วิพากษ์ปัญหาและอุปสรรค ของอำนาจตุลาการทางการเมืองในสังคมไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ต้องการวิเคราะห์ให้เห็นถึง ปัญหาและอุปสรรคของศาลรัฐธรรมนูญ ต่อการใช้อำนาจตุลาการทางการเมือง ช่วงที่อยู่ในรูปของคณะตุลาการ และช่วงพัฒนามาเป็นองค์กรในรูปแบบศาล โดยมีวิธีการได้มาซึ่งข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร เพื่อวิเคราะห์ถึงความเป็นมาและพัฒนาการ อำนาจในการรักษาไว้ซึ่งความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ ปัญหาสำคัญช่วง ที่อยู่ในรูปแบบต่าง ๆ จากการศึกษาพบว่า 1) พัฒนาการขององค์กรที่มีอำนาจตีความรัฐธรรมนูญ จำแนกออกเป็น 4 ลักษณะ คือ การยอมรับอำนาจการตีความจากรัฐสภา, การใช้อำนาจร่วมระหว่างรัฐสภากับคณะตุลาการ, การใช้อำนาจของคณะตุลาการเพียงองค์กรเดียว, การใช้อำนาจในรูปแบบศาล 2) อำนาจหน้าที่ แยกออกเป็น 3 ลักษณะ คือ เกี่ยวข้องกับบุคคล องค์กร และกฎหมาย เพื่อป้องกัน มิให้มีการกระทำและกฎหมายใดขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ 3) ปัญหาอุปสรรคสำคัญ แตกต่างกันไปตามรูปแบบขององค์กรที่ใช้อำนาจ ช่วงอยู่ในรูปแบบคณะตุลาการเกิดปัญหา เรื่อง วิธีการสรรหา, องค์ประกอบ, วาระดำรงตำแหน่ง, ความเป็นอิสระ ขณะที่พัฒนามาใช้รูปแบบศาลเกิดปัญหา เรื่อง คุณสมบัติ, จำนวนและที่มา, จรรยาบรรณ, การถูกตรวจสอบ ซึ่งปัญหาต่าง ๆ ดังกล่าว ส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติหน้าที่ในการปกป้องคุ้มครองรัฐธรรมนูญ
Article Details
References
กระมล ทองธรรมชาติ และ เชาวนะ ไตรมาส. (2547). วิวัฒนาการของระบอบรัฐธรรมนูญไทยจากอดีตถึงปัจจุบัน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์บรรณกิจ.
กมลชัย รัตนสกาววงศ์. (2538). ศาลรัฐธรรมนูญและวิธีพิจารณาคดีรัฐธรรมนูญ. วารสารนิติศาสตร์, 25(1), (มีนาคม 2538).
ชัยอนันต์ สมุทวณิช. (2543). วิสัยทัศน์ไทยในสังคมโลก. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อมรินทร์.
ธุวพล ทองอินทราช. (2554). บทบาทของศาลรัฐธรรมนูญต่อการพัฒนาการเมืองไทย. (วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
นงเยาว์ ปัญญา. (2547). เขตอำนาจระหว่างศาลรัฐธรรมนูญกับศาลปกครอง. (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ. (2549). กฎหมายรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
บรรเจิด สิงคะเนติ. (2544). ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับศาลรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญูชน.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. (2538). คำอธิบายกฎหมายมหาชน (เล่ม 3) ที่มาและนิติวิธี. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์นิติธรรม.
ผดุงพันธ์ จันทโร. (2544). ศาลรัฐธรรมนูญกับกระบวนการตรวจสอบอำนาจรัฐตามรัฐธรรมนูญแห่ง ราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช 2540. (วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พงษกร กิตติทรงภพ. (2545). ปัญหาทางกฎหมายในกระบวนการสรรหาและเลือกตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ. (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
รังสิกร อุปพงศ์. (2547). สถาบันตุลาการและกระบวนการยุติธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 4). นนทบุรี. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
วิษณุ เครืองาม. (2530). กฎหมายรัฐธรรมนูญ (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2550). รายงานการวิจัย เรื่อง การเปลี่ยนแปลงแนวคำวินิจฉัยและผลผูกพันคำวินิจฉัย ศาลรัฐธรรมนูญ: ศึกษากรณีศาลสูงสุดของสหรัฐอเมริกาและศาลรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐเยอรมัน. กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.
วลัยมาศ แก้วศรชัย. (2541). สภาร่างรัฐธรรมนูญกับการร่างรัฐธรรมนูญตามแนวรัฐธรรมนูญนิยม.(วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิรัช วิรัชนิภาวรรณ. (2552). ความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจตุลาการกับการบริหารราชการไทย (พิมพ์ครั้งที่ 7). นนทบุรี. สำนักพิมพ์มหาวิทาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช 2560. สืบค้นจาก http://www.ratchakitcha. soc.go.th /DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF
สุปรีญา นุ่นเกลี้ยง. (2547). ปัญหาและอุปสรรคของศาลรัฐธรรมนูญในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง. (วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต). สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สมคิด เลิศไพฑูรย์. (2535). องค์ประกอบของคณะตุลาการรัฐธรรมนูญในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมคิด เลิศไพฑูรย์. (2540). กฎหมายรัฐธรรมนูญ: หลักการใหม่ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สมชาย ปรีชาศิลปกุล. (2550). อภิรัฐธรรมนูญไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันปรีดี พนมยงค์.
สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ. (2548). ศาลรัฐธรรมนูญกับการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน. กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.
สุรพล นิติไกรพจน์, และคณะ. (2546). ศาลรัฐธรรมนูญกับการปฏิบัติพันธกิจตามรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญูชน.
สุวิทย์ ธีรพงษ์. (2541). ศาลรัฐธรรมนูญ ผู้พิทักษ์รักษารัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สุขภาพใจ.
อมร จันทรสมบูรณ์. (2536). ศาลรัฐธรรมนูญ. วารสารกฎหมายปกครอง, 12(3), (ธันวาคม 2536).
อมร รักษาสัตย์, และคณะ. (2543). ประชาธิปไตย อุดมการณ์ หลักการ และแบบอย่าง การปกครองหลายประเทศ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.