“อ่าน” ผลงานนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ “ถอด” วิธีวิทยาและการสร้างองค์ความรู้ ด้านประวัติศาสตร์สังคมและการเมืองไทย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
เม.ย. 29, 2019
คำสำคัญ:
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ นักรัฐศาสตร์ไทย นักประวัติศาสตร์ไทย วิธีวิทยา สหวิทยาการ
Main Article Content
บทคัดย่อ
วิธีวิทยาและการสร้างองค์ความรู้ด้านประวัติศาสตร์สังคมและการเมืองไทยของนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ในฐานะนักรัฐศาสตร์และนักประวัติศาสตร์ มีลักษณะคือ “สหวิทยาการ” ที่ผสาน แนวทางการวิจัยทางสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์เข้าด้วยกัน ชีวิต การทำงานวิชาการ งานบริหาร และความเปลี่ยนแปลงในวงวิชาการสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ตั้งแต่ทศวรรษ 2520 เป็น “บริบท” ที่หล่อหลอมความคิดที่ส่งผลต่อวิธีวิทยาในการวิจัยของนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ งานวิจัยด้านประวัติศาสตร์ของนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ เป็นการใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ผสานเข้ากับมโนทัศน์ทางสังคมศาสตร์ ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากสามปัจจัย คือ ประการแรก ปรัชญาประวัติศาสตร์จากสำนักแอนนาลส์ สำนักซ้ายใหม่ สำนักเคมบริดจ์ และทฤษฎี-มโนทัศน์ทางสังคมศาสตร์จากตะวันตก ประการที่สอง แนวทางการวิจัย “ไทยศึกษาเชิงวิพากษ์” ในวงวิชาการไทยที่ช่วงทศวรรษ 2520 ที่แตกต่างไปจากงานวิจัย “กระแสหลัก” และประการที่สาม จารีตการวิจัย “ไทยศึกษาแบบญี่ปุ่น” ที่มีจุดเด่นคือ การใช้หลักฐานทางประวัติศาสตร์โดยเฉพาะ “หลักฐานชั้นต้น” อย่างหนักแน่น โดยปัจจัยทั้งหมดได้นำมาปรับประยุกต์ใช้ในการวิจัย ด้านงานวิจัยรัฐศาสตร์ของนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ที่ประกอบด้วยการปกครองส่วนท้องถิ่น การกระจายอำนาจ การบริหารราชการส่วนภูมิภาค หลักรัฐธรรมนูญและสถาบันการเมือง ก็มีการนำเอาวิธีวิทยาทางมนุษยศาสตร์มาใช้โดยเฉพาะประวัติศาสตร์ที่พิจารณาภูมิหลัง ความเปลี่ยนแปลง และพัฒนาการทางประวัติศาสตร์อยู่ด้วย
Article Details
How to Cite
วิสาพรม ศ. (2019). “อ่าน” ผลงานนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ “ถอด” วิธีวิทยาและการสร้างองค์ความรู้ ด้านประวัติศาสตร์สังคมและการเมืองไทย. Journal of Politics and Governance, 9(1), 229–261. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jopag/article/view/193989
บท
บทความวิจัย
References
เกษียร เตชะพีระ. (2561). แสดงความเห็นในการประชุมนำเสนอโครงการวิจัยเรื่อง “วิธีวิทยาและองค์ความรู้เกี่ยวกับมนุษย์และวัฒนธรรมจากผลงานของนักมนุษยศาสตร์ นักมานุษยวิทยา และนักรัฐศาสตร์ไทย”. ณ โรงแรมแคนทารี่ฮิลล์ เชียงใหม่ วันที่ 27 กรกฎาคม 2561.
_____. (2559). นัยทางการเมืองของประกาศเลิกหมอบคลานกราบไหว้ในรัชกาลที่ 5 (1). มติชนสุดสัปดาห์. 36 (1885). ฉบับวันที่ 30 กันยายน - 6 ตุลาคม 2559.
การเสวนา Bowring: the Treaty that Change Bangkok (สนธิสัญญาเบาริ่งเปลี่ยนกรุงเทพ ?). (2555). นำเสนอโดย มาลินี คุ้มสุภา ร่วมสนทนาแลกเปลี่ยนโดย นิธิ เอียวศรีวงศ์ วันเสาร์ที่ 18 สิงหาคม 2555 ที่ร้าน Book Re: public. สืบค้นจาก https://www.youtube.com/watch?v=nzOzzVnE5fs และ https://www.youtube.com/watch?v=aJT64Je5jrc
คณะกรรมการการอุดมศึกษา, สำนักงาน. (2561). ทำเนียบผู้ดำรงตำแหน่งวิชาการ. สืบค้นจาก http://www.nap.mua.go.th/FacultyRecord/committee_file.aspx.
ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ. (2537). วิธีวิทยาในการวิจัยประวัติศาสตร์ของชาติ: ข้อพิจารณาสำหรับการพัฒนาวิเทศคดีศึกษาในประเทศไทย. เอกสารประกอบการสัมมนาทางวิชาการ อนาคตของวิเทศคดีศึกษาในประเทศไทย: ศักยภาพและทิศทาง. วันที่ 10-11 พฤศจิกายน 2537 ณ โรงแรมแอมบาสเดอร์ ซิตี้ จอมเทียน พัทยา. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ธงชัย วินิจจะกูล. (2556). ประชาธิปไตยที่มีกษัตริย์อยู่เหนือการเมือง. นนทบุรี : ฟ้าเดียวกัน.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2557). “80 ปี แห่งการปฏิวัติสยาม” จาก 100 ปี ร.ศ. 130 ถึง 80 ปี ประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ : สถาบันนโยบายศึกษา.
_____. (2557). ปาฐกถาวิชาการ "การปฏิวัติ 2475: ความรู้ ความไม่รู้ และความไม่ยอมรู้". พิธีมอบรางวัลกีรตยาจารย์แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการปาฐกถาทางวิชาการโดย กีรตยาจารย์แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันที่ 26 มิถุนายน 2557 ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์. สืบค้นจาก https://www.youtube.com/watch?v=PsmF6UsAZhE.
______. (2553). การเสวนาเรื่อง พรมแดนการเมือง พรมแดนความรู้ของการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475. เปิดตัวหนังสือการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 วันที่ 24 มิถุนายน 2553 ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์. สืบค้นจากhttps://www.youtube.com/watch?v=1gh5i8ifCpo.
______. (2553). การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475. พิมพ์ครั้งที่ 5 (ฉบับแก้ไขและปรับปรุงครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ : ฟ้าเดียวกัน.
______. (2552). ความก้าวหน้ากระบวนการกระจายอำนาจในประเทศไทยและข้อเสนอ : โครงการเสริมสร้างขีดความสามารถขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อสนับสนุนการกระจายอำนาจและธรรมาภิบาลท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
______. (2549). พระผู้ทรงปกเกล้าฯ ประชาธิปไตย: 60 ปีสิริราชสมบัติกับการเมืองการปกครองไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2549). แนวความคิดชาติบ้านเมือง: กำเนิด พัฒนาการ และอำนาจการเมือง. วารสารธรรมศาสตร์, 27 (2), 2 - 41.
______. (2549). กรณี ร.7 ทรงสละราชสมบัติ : การตีความและการสานต่อความหมายทางการเมือง. กรุงเทพฯ: คบไฟ.
______. (2546). บทบาทและอำนาจหน้าที่ของกำนันผู้ใหญ่บ้านกับการปกครองท้องที่. รายงานวิจัยเสนอต่อคณะกรรมการกฤษฎีกา. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการกฤษฎีกา.
______. (2546). ความคิด ความรู้และอำนาจการเมืองในการปฏิวัติสยาม 2475. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ฟ้าเดียวกัน
______. (2544). สถานภาพและทิศทางการบริหารราชการส่วนภูมิภาคในอนาคต. รายงานวิจัยเสนอต่อสถาบันดำรงราชานุภาพ สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันดำรงราชานุภาพ สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย.
______. (2543). “การสถาปนาอุดมการณ์ชาตินิยมขึ้นเหนือรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์สยาม: ข้อสังเกตบางประการว่าด้วยการเมืองระหว่างปัญญาชนกับการเมืองของปัญญาชน”. บทความประกอบการสัมมนาทางวิชาการ วิถีนักคิด/ปัญญาชนไทย-เทศ: อดีต ปัจจุบัน อนาคต. วันศุกร์ที่ 10 – วันเสาร์ที่ 11 มีนาคม 2543 ณ ห้องประชุมจุมภฎ-พันธุ์ทิพย์ ชั้น 4 อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
______. (2542). วิชารัฐศาสตร์ในบริบทของประวัติศาสตร์และการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง. รัฐศาสตร์สาร. 21 (1), 23-76.
______. (2542). พลังของแนวคิดชาติ-ชาตินิยมกับการเมืองไทยในสมัยแรกเริ่มของรัฐประชาชาติ. รัฐศาสตร์สาร. 21 (3), 1 – 104.
______. (2542). การเมืองท้องถิ่นกับการพัฒนาประชาธิปไตย : ศึกษาเปรียบเทียบการเมืองท้องถิ่นของสองนครในเขตภาคเหนือของไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
______. (2542). สถานภาพของความรู้ทางประวัติศาสตร์เรื่องรัฐและรัฐบาลไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
______. (2534). รัฐธรรมนูญจารีตกับเสถียรภาพทางการเมือง. รัฐศาสตร์สาร. 17 (1), 90 - 104.
______. (2525). การเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ของสยาม : พรมแดนแห่งความรู้. เอกสารวิชาการหมายเลขที่ 27. กรุงเทพฯ : สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
______. (2524). ทฤษฎีการพัฒนาแบบกึ่งเมืองขึ้น. รัฐศาสตร์สาร, 7 (2), 21-74.
______. (2524). “วิจารณ์ความหมายของประวัติศาสตร์ และนักประวัติศาสตร์” รวมบทความประวัติศาสตร์, 2 (3), 148 – 153.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ และภูริ ฟูวงศ์เจริญ. (2558). แนวทางปฏิรูปความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจนิติบัญญัติกับอำนาจบริหาร. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์, และบุศรินทร์ โตสงวนวงศ์. (2539). “พิเคราะห์หนังสือต้องห้ามไทย”. รัฐศาสตร์สาร. 19 (3), 110-138.
ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. (2553). นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ ฟันธงเลือกตั้งต้นปีหน้า สูตรผสมหลายพรรค ชี้รัฐไทยอำนาจนิยมชัดๆ. สืบค้นจากhttp://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1277714632 .
“ปริทัศน์เสวนา: นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475”. (2536). วารสารธรรมศาสตร์, 19 (2), 114 – 138.
ภูริ ฟูวงศ์เจริญ, (บรรณาธิการ). (2561). คือฟ้ากว้าง…60 ปี นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. ปทุมธานี: โรงพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 132 ตอนพิเศษ 310 (25 พฤศจิกายน 2558), 1
“รายงานการเสวนา เรื่อง เสน่ห์ จามริก กับงานและสังคมไทย” (2536). วารสารธรรมศาสตร์. 19 (2), 20 – 110.
สมเกียรติ วันทะนะ. (2533). “คำนำ” ใน นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. ความคิด. ความรู้และอำนาจการเมืองในการปฏิวัติสยาม 2475. กรุงเทพฯ :สถาบันสยามศึกษา สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.
สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล. (2555). 24 มิถุนา: การตีความ 4 แบบ. สืบค้นจาก http://www.thaingo.org/writer/view.php?id=803.
สายชล สัตยานุรักษ์. (2550). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการ ประวัติศาสตร์วิธีคิดเกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมไทยของปัญญาชน (พ.ศ.2435-2535). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
สายชล สัตยานุรักษ์ กฤษณ์พชร โสมณวัตร, เกษรา ศรีนาคา, ณัฏฐพงษ์ สกุลเลี่ยว, ศราวุฒิ วิสาพรม, และอาสา คำภา. (2561). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์บทสังเคราะห์วิธีวิทยาและองค์ความรู้เกี่ยวกับมนุษย์และวัฒนธรรมจากผลงานของนักมนุษยศาสตร์ นักมานุษยวิทยา และนักรัฐศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
Burke, Peter. (1990). The French Historical Revolution: The Annales School 1929 - 89. Stanford: Stanford University Press.
Chesneaux, Jean. (1978). Past and Futures, or What is History For ? London: Thames and Hudson Ltd.
Hobsbawm, Eric J. and Ranger, Terence, ed. (1983). The Invention of Tradition. Cambridge University Press.
Le Roy Ladurie, Emmanuel. (1979). The Territory of the Historian. Chicago: University of Chicago Press.
Nakharin Mektrairat. (2004). A Cultural Explanation of the 1932 Political Change in Siam: Power of Narration and National Identity in Thai Politics. Ph.D Thesis Submitted to the Graduate School of Asia - Pacific Studies, Waseda University.
_____. (1991). The Economic Base and Power of Modern Thai Political Parties. The Making of modern Thai political parties. Tokyo: Institute of Developing Economies.
_____. (1993).Local Magnates and Their Power Contexts in Upper-Central Thailand: A Prolegomenon. VRF Series No.219. Tokyo: Institute of Developing Economies.
Vovelle, Michel. (1990). Ideologies and Mentalities. Chicago: University of Chicago Press.
Wikipedia. Quentin Skinner. (2017). Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Quentin_Skinner
การสัมภาษณ์
ภูริ ฟูวงศ์เจริญ, (วันที่ 10 กรกฎาคม 2559). อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. [บทสัมภาษณ์].
_____. (2559). นัยทางการเมืองของประกาศเลิกหมอบคลานกราบไหว้ในรัชกาลที่ 5 (1). มติชนสุดสัปดาห์. 36 (1885). ฉบับวันที่ 30 กันยายน - 6 ตุลาคม 2559.
การเสวนา Bowring: the Treaty that Change Bangkok (สนธิสัญญาเบาริ่งเปลี่ยนกรุงเทพ ?). (2555). นำเสนอโดย มาลินี คุ้มสุภา ร่วมสนทนาแลกเปลี่ยนโดย นิธิ เอียวศรีวงศ์ วันเสาร์ที่ 18 สิงหาคม 2555 ที่ร้าน Book Re: public. สืบค้นจาก https://www.youtube.com/watch?v=nzOzzVnE5fs และ https://www.youtube.com/watch?v=aJT64Je5jrc
คณะกรรมการการอุดมศึกษา, สำนักงาน. (2561). ทำเนียบผู้ดำรงตำแหน่งวิชาการ. สืบค้นจาก http://www.nap.mua.go.th/FacultyRecord/committee_file.aspx.
ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ. (2537). วิธีวิทยาในการวิจัยประวัติศาสตร์ของชาติ: ข้อพิจารณาสำหรับการพัฒนาวิเทศคดีศึกษาในประเทศไทย. เอกสารประกอบการสัมมนาทางวิชาการ อนาคตของวิเทศคดีศึกษาในประเทศไทย: ศักยภาพและทิศทาง. วันที่ 10-11 พฤศจิกายน 2537 ณ โรงแรมแอมบาสเดอร์ ซิตี้ จอมเทียน พัทยา. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ธงชัย วินิจจะกูล. (2556). ประชาธิปไตยที่มีกษัตริย์อยู่เหนือการเมือง. นนทบุรี : ฟ้าเดียวกัน.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2557). “80 ปี แห่งการปฏิวัติสยาม” จาก 100 ปี ร.ศ. 130 ถึง 80 ปี ประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ : สถาบันนโยบายศึกษา.
_____. (2557). ปาฐกถาวิชาการ "การปฏิวัติ 2475: ความรู้ ความไม่รู้ และความไม่ยอมรู้". พิธีมอบรางวัลกีรตยาจารย์แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการปาฐกถาทางวิชาการโดย กีรตยาจารย์แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันที่ 26 มิถุนายน 2557 ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์. สืบค้นจาก https://www.youtube.com/watch?v=PsmF6UsAZhE.
______. (2553). การเสวนาเรื่อง พรมแดนการเมือง พรมแดนความรู้ของการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475. เปิดตัวหนังสือการปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 วันที่ 24 มิถุนายน 2553 ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์. สืบค้นจากhttps://www.youtube.com/watch?v=1gh5i8ifCpo.
______. (2553). การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475. พิมพ์ครั้งที่ 5 (ฉบับแก้ไขและปรับปรุงครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ : ฟ้าเดียวกัน.
______. (2552). ความก้าวหน้ากระบวนการกระจายอำนาจในประเทศไทยและข้อเสนอ : โครงการเสริมสร้างขีดความสามารถขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อสนับสนุนการกระจายอำนาจและธรรมาภิบาลท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
______. (2549). พระผู้ทรงปกเกล้าฯ ประชาธิปไตย: 60 ปีสิริราชสมบัติกับการเมืองการปกครองไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2549). แนวความคิดชาติบ้านเมือง: กำเนิด พัฒนาการ และอำนาจการเมือง. วารสารธรรมศาสตร์, 27 (2), 2 - 41.
______. (2549). กรณี ร.7 ทรงสละราชสมบัติ : การตีความและการสานต่อความหมายทางการเมือง. กรุงเทพฯ: คบไฟ.
______. (2546). บทบาทและอำนาจหน้าที่ของกำนันผู้ใหญ่บ้านกับการปกครองท้องที่. รายงานวิจัยเสนอต่อคณะกรรมการกฤษฎีกา. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการกฤษฎีกา.
______. (2546). ความคิด ความรู้และอำนาจการเมืองในการปฏิวัติสยาม 2475. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ฟ้าเดียวกัน
______. (2544). สถานภาพและทิศทางการบริหารราชการส่วนภูมิภาคในอนาคต. รายงานวิจัยเสนอต่อสถาบันดำรงราชานุภาพ สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันดำรงราชานุภาพ สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย.
______. (2543). “การสถาปนาอุดมการณ์ชาตินิยมขึ้นเหนือรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์สยาม: ข้อสังเกตบางประการว่าด้วยการเมืองระหว่างปัญญาชนกับการเมืองของปัญญาชน”. บทความประกอบการสัมมนาทางวิชาการ วิถีนักคิด/ปัญญาชนไทย-เทศ: อดีต ปัจจุบัน อนาคต. วันศุกร์ที่ 10 – วันเสาร์ที่ 11 มีนาคม 2543 ณ ห้องประชุมจุมภฎ-พันธุ์ทิพย์ ชั้น 4 อาคารประชาธิปก-รำไพพรรณี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
______. (2542). วิชารัฐศาสตร์ในบริบทของประวัติศาสตร์และการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง. รัฐศาสตร์สาร. 21 (1), 23-76.
______. (2542). พลังของแนวคิดชาติ-ชาตินิยมกับการเมืองไทยในสมัยแรกเริ่มของรัฐประชาชาติ. รัฐศาสตร์สาร. 21 (3), 1 – 104.
______. (2542). การเมืองท้องถิ่นกับการพัฒนาประชาธิปไตย : ศึกษาเปรียบเทียบการเมืองท้องถิ่นของสองนครในเขตภาคเหนือของไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
______. (2542). สถานภาพของความรู้ทางประวัติศาสตร์เรื่องรัฐและรัฐบาลไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
______. (2534). รัฐธรรมนูญจารีตกับเสถียรภาพทางการเมือง. รัฐศาสตร์สาร. 17 (1), 90 - 104.
______. (2525). การเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ของสยาม : พรมแดนแห่งความรู้. เอกสารวิชาการหมายเลขที่ 27. กรุงเทพฯ : สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
______. (2524). ทฤษฎีการพัฒนาแบบกึ่งเมืองขึ้น. รัฐศาสตร์สาร, 7 (2), 21-74.
______. (2524). “วิจารณ์ความหมายของประวัติศาสตร์ และนักประวัติศาสตร์” รวมบทความประวัติศาสตร์, 2 (3), 148 – 153.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ และภูริ ฟูวงศ์เจริญ. (2558). แนวทางปฏิรูปความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจนิติบัญญัติกับอำนาจบริหาร. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์, และบุศรินทร์ โตสงวนวงศ์. (2539). “พิเคราะห์หนังสือต้องห้ามไทย”. รัฐศาสตร์สาร. 19 (3), 110-138.
ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. (2553). นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ ฟันธงเลือกตั้งต้นปีหน้า สูตรผสมหลายพรรค ชี้รัฐไทยอำนาจนิยมชัดๆ. สืบค้นจากhttp://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1277714632 .
“ปริทัศน์เสวนา: นครินทร์ เมฆไตรรัตน์ การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475”. (2536). วารสารธรรมศาสตร์, 19 (2), 114 – 138.
ภูริ ฟูวงศ์เจริญ, (บรรณาธิการ). (2561). คือฟ้ากว้าง…60 ปี นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. ปทุมธานี: โรงพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 132 ตอนพิเศษ 310 (25 พฤศจิกายน 2558), 1
“รายงานการเสวนา เรื่อง เสน่ห์ จามริก กับงานและสังคมไทย” (2536). วารสารธรรมศาสตร์. 19 (2), 20 – 110.
สมเกียรติ วันทะนะ. (2533). “คำนำ” ใน นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. ความคิด. ความรู้และอำนาจการเมืองในการปฏิวัติสยาม 2475. กรุงเทพฯ :สถาบันสยามศึกษา สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.
สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล. (2555). 24 มิถุนา: การตีความ 4 แบบ. สืบค้นจาก http://www.thaingo.org/writer/view.php?id=803.
สายชล สัตยานุรักษ์. (2550). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการ ประวัติศาสตร์วิธีคิดเกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมไทยของปัญญาชน (พ.ศ.2435-2535). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
สายชล สัตยานุรักษ์ กฤษณ์พชร โสมณวัตร, เกษรา ศรีนาคา, ณัฏฐพงษ์ สกุลเลี่ยว, ศราวุฒิ วิสาพรม, และอาสา คำภา. (2561). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์บทสังเคราะห์วิธีวิทยาและองค์ความรู้เกี่ยวกับมนุษย์และวัฒนธรรมจากผลงานของนักมนุษยศาสตร์ นักมานุษยวิทยา และนักรัฐศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
Burke, Peter. (1990). The French Historical Revolution: The Annales School 1929 - 89. Stanford: Stanford University Press.
Chesneaux, Jean. (1978). Past and Futures, or What is History For ? London: Thames and Hudson Ltd.
Hobsbawm, Eric J. and Ranger, Terence, ed. (1983). The Invention of Tradition. Cambridge University Press.
Le Roy Ladurie, Emmanuel. (1979). The Territory of the Historian. Chicago: University of Chicago Press.
Nakharin Mektrairat. (2004). A Cultural Explanation of the 1932 Political Change in Siam: Power of Narration and National Identity in Thai Politics. Ph.D Thesis Submitted to the Graduate School of Asia - Pacific Studies, Waseda University.
_____. (1991). The Economic Base and Power of Modern Thai Political Parties. The Making of modern Thai political parties. Tokyo: Institute of Developing Economies.
_____. (1993).Local Magnates and Their Power Contexts in Upper-Central Thailand: A Prolegomenon. VRF Series No.219. Tokyo: Institute of Developing Economies.
Vovelle, Michel. (1990). Ideologies and Mentalities. Chicago: University of Chicago Press.
Wikipedia. Quentin Skinner. (2017). Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Quentin_Skinner
การสัมภาษณ์
ภูริ ฟูวงศ์เจริญ, (วันที่ 10 กรกฎาคม 2559). อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. [บทสัมภาษณ์].