ฉากทัศน์การบริหารจัดการเครือข่ายการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเชิงเกษตร ที่ใช้ชุมชนเป็นฐาน: กรณีชุมชนบ่อแกและบ่อทอง อำเภอกุดรัง จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ  1) ศึกษาศักยภาพของชุมชนบ้านบ่อแกและบ้านบ่อทอง ในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเชิงเกษตร  2) ศึกษาฉากทัศน์ (Scenario) ของการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเชิงเกษตรที่เป็นไปได้ของชุมชนบ้านบ่อแกและบ้านบ่อทอง 3) ศึกษาศักยภาพของเครือข่ายการบริหารจัดการที่มีอยู่ในการหนุนเสริมการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเชิงเกษตรของชุมชนบ้านบ่อแกและบ้านบ่อทอง กลุ่มผู้ให้ข้อมูลผู้วิจัยสุ่มตัวอย่างผู้ให้ข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจงตามวัตถุประสงค์  ได้แก่ ชาวบ้าน 100 คน แกนนำชุมชน 17 คน เครือข่ายของชุมชน 8 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ แบบสอบถาม การศึกษาด้วย Delphi และแบบสัมภาษณ์ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ประกอบด้วย ค่าความถี่ ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการวิเคราะห์เนื้อหาสำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพ   ผลการวิจัยพบว่า 1) ศักยภาพของชุมชนบ้านบ่อแกและบ้านบ่อทองในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเชิงเกษตรสะท้อนศักยภาพทุกด้านอยู่ในระดับมาก ( 3.86) เมื่อพิจารณาศักยภาพเป็นรายด้านอยู่ในระดับมาก 6 ด้าน ดังนี้  ด้านจุดแข็ง  ด้านบทบาทของผู้นำชุมชน  ด้านความต้องการมีส่วนร่วม  ด้านความพร้อมของทุนทางทรัพยากรและด้านความร่วมมือ ความสามัคคี กับด้านความสัมพันธ์ ฉันมิตร ความกลมเกลียว /ญาติพี่น้อง และด้านจุดอ่อนที่อยู่ในระดับน้อย ซึ่งสะท้อนว่ามีจุดอ่อนไม่มาก  2) ฉากทัศน์ของการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเชิงเกษตรที่เป็นไปได้  มีระยะเวลาดำเนินงาน 5 ปี แบ่งเป็น 3 ระยะ คือระยะต้นน้ำ (เตรียมพร้อมพัฒนา) ปีที่หนึ่งและปีที่สอง   ระยะกลางน้ำ (พัฒนาอย่างต่อเนื่อง) ปีที่สามและปีที่สี่  และระยะปลายน้ำ(ขับเคลื่อนให้เกิดความยั่งยืน) ปีที่สุดท้าย รวมทั้งหมด 26 กิจกรรม  3) เครือข่ายราชการส่วนภูมิภาค เครือข่ายราชการส่วนท้องถิ่น เครือข่ายสถาบันการศึกษา และเครือข่ายองค์กรไม่ใช่รัฐ เข้าร่วมทุกกิจกรรม ทั้ง 3 ระยะ การหนุนเสริมตามภารกิจขององค์กร การทำงานร่วมกันทั้งรูปแบบเป็นทางการและไม่เป็นทางการ  และความสัมพันธ์ระหว่างเครือข่ายกับชุมชน ตัวบุคคล ในลักษณะพึ่งพาซึ่งกันและกัน โดยการมองเป้าหมายร่วมกันในผลประโยชน์ของชุมชม