การสังเคราะห์และถอดองค์ความรู้การแนะแนวต้นแบบในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้วัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการแนะแนวต้นแบบในประเทศไทย 2) เพื่อสังเคราะห์และถอดองค์ความรู้กระบวนการแนะแนวต้นแบบในประเทศไทย 3) เพื่อนำเสนอองค์ความรู้และแนวทางกระบวนการแนะแนววิถีพุทธต้นแบบในประเทศไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ที่ได้ศึกษาข้อมูลเชิงลึกของการจัดกิจกรรมแนะแนวต้นแบบในสถานศึกษา จากการวิเคราะห์เอกสาร การสัมภาษณ์ผู้มีประสบการณ์ในการจัดกิจกรรมแนะแนว เป็นผู้ให้ข้อมูลสำคัญ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์เนื้อหาจากการสัมภาษณ์ครูแนะแนวต้นแบบ และการสนทนากลุ่มกับผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 12 รูป/ท่าน เป็นผู้เชี่ยวชาญในการจัดกรรมแนะแนว โดยเลือกจากผู้ที่เป็นนักแนะแนวระดับต้น ๆ ของประเทศ เพื่อมาให้ยืนยันข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ และให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม
ผลการวิจัย พบว่า 1. สภาพการแนะแนวต้นแบบในประเทศไทย การแนะแนวต้นแบบในประเทศไทยมุ่งพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวมทั้งด้านการศึกษา อาชีพ และส่วนตัว-สังคม โดยเน้นการมีส่วนร่วมของผู้เรียน คำนึงถึงศักยภาพและความแตกต่างระหว่างบุคคล การแนะแนวครอบคลุมบริการ 5 ด้าน ได้แก่ การเก็บข้อมูลส่วนบุคคล สารสนเทศ การให้คำปรึกษา การจัดวางตัวบุคคล และการติดตามผล ซึ่งดำเนินการโดยครูแนะแนวที่มีคุณธรรม ความรู้ จรรยาบรรณ และบุคลิกภาพที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จักตนเอง วางแผนชีวิต และดำเนินชีวิตในสังคมได้อย่างมีความสุขและสมดุล 2. สังเคราะห์และถอดองค์ความรู้กระบวนการแนะแนวต้นแบบในประเทศไทย จากการศึกษาและสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง พบว่าองค์ความรู้แนะแนวต้นแบบในประเทศไทยสามารถสังเคราะห์ได้ 3 ประเด็นหลัก ได้แก่ ขอบข่ายการแนะแนว ครอบคลุม 3 ด้าน คือ ด้านการศึกษา ด้านอาชีพ และด้านส่วนตัวและสังคม โดยมุ่งส่งเสริมทัศนคติที่ดีต่อการเรียนและการทำงาน ช่วยให้ผู้เรียนวางแผนชีวิตได้เหมาะสมตามศักยภาพ และอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข การบริการแนะแนว ประกอบด้วยบริการ 5 ด้าน ได้แก่ การเก็บข้อมูลส่วนบุคคล สารสนเทศ การให้คำปรึกษา การจัดวางตัวบุคคล และการติดตามผล โดยใช้กระบวนการพัฒนาตนเองตามหลักแห่งปัญญา และส่งเสริมความร่วมมือระหว่างผู้เรียนกับเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง คุณลักษณะของครูแนะแนวที่ดี ต้องมีจรรยาบรรณวิชาชีพ ความรู้ความเข้าใจในศาสตร์แนะแนว ทัศนคติที่ดี บุคลิกภาพเหมาะสม และเป็นที่ไว้วางใจของผู้เรียน เพื่อสนับสนุนการพัฒนาอย่างรอบด้านทั้งในปัจจุบันและอนาคต 3. แนวทางการแนะแนววิถีพุทธในประเทศไทย การผสมผสานหลักธรรมเพื่อพัฒนาผู้เรียนในสามด้านหลัก ได้แก่ 1) การศึกษา ส่งเสริมเจตคติที่ดีและการวางแผนการเรียนรู้ 2) อาชีพ สร้างความเข้าใจและเตรียมความพร้อมในการเข้าสู่อาชีพ 3) ส่วนตัวและสังคม พัฒนาบุคลิกภาพและการมีปฏิสัมพันธ์ในสังคม บริการแนะแนวจะครอบคลุมการเก็บข้อมูล การให้ข้อมูล การให้คำปรึกษา การจัดวางบุคคล และการติดตามผล โดยใช้หลักธรรมเป็นแนวทางสำคัญ คุณลักษณะที่ครูแนะแนวควรมี ได้แก่ เมตตา จริยธรรม และการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการเด็กและเยาวชน. (2560). แผนพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2560–2564). กรุงเทพฯ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2555). การจัดทำแผนยุทธศาสตร์การแนะแนวระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555–2559. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2555. (2555). ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 129 ตอนที่ 63 ก.
พัชรินทร์ สงวนสัตย์. (2563). การถอดองค์ความรู้จากครูแนะแนวต้นแบบในโรงเรียนขนาดเล็ก. วารสารศึกษาศาสตร์, 18(2), 101–115.
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. (2550). ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 124 ตอนที่ 47 ก.
วนัญญา แก้วปาน. (2565). การจัดการบริการแนะแนวเพื่อพัฒนาผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 33(1), 111–125.
สมชาย วงศ์วิเศษ. (2559). การแนะแนววิถีพุทธในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: ศูนย์พัฒนาการเรียนรู้วิถีพุทธ.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). แผนพัฒนาการแนะแนวและแนวทางการจัดกิจกรรมแนะแนว ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (พ.ศ. 2561–2565) ตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2560–2580). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กลุ่มพัฒนาระบบการแนะแนว. (2564). แนวทางการพัฒนาและขับเคลื่อนการแนะแนวในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กลุ่มพัฒนาระบบการแนะแนว. (2564). แนวทางการพัฒนาและขับเคลื่อนการแนะแนวในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กลุ่มพัฒนาระบบการแนะแนว. (2564). กิจกรรมแนะแนวแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (หน้า 5). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สุคนธ์ สินธพานนท์. (2560). การแนะแนวในโรงเรียน. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2012). Developing and managing your school guidance and counseling program (5th ed.). USA.: American Counseling Association.
Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation. New York: Oxford University Press.
