การพัฒนาศักยภาพและการเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักศึกษาตามหลักไตรสิกขา

Main Article Content

แม่ชีประครอง งามชัยภูมิ
ทิพย์ธิดา ณ นคร
ญาณินี ภู่พัฒน์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาศักยภาพและการเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักศึกษาตามหลักไตรสิกขา 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการพัฒนาศักยภาพและการเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักศึกษาตามหลักไตรสิกขา 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการพัฒนาศักยภาพและการเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักศึกษาตามหลักไตรสิกขา การวิจัยนี้เป็นแบบผสานวิธี วิเคราะห์เนื้อหาเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์เชิงลึกจำนวน 5 รูป/คน และการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างคือ นักศึกษา จำนวน 42 คน ผลการวิจัย พบว่า 1) แนวคิดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 มาบูรณาการกับหลักไตรสิกขาในทุกกิจกรรมของชีวิต ทั้งศีล สมาธิ และปัญญา เป็นเรื่องที่ควรปลูกฝังและส่งเสริมให้เยาวชนได้ตระหนักรู้ โดยฝึกฝนตนเองเรื่องศีลเพื่อที่จะให้อยู่ได้ในสังคม ฝึกฝนสมาธิเพื่อที่จะควบคุมอารมณ์ และภาวะของจิต ฝึกฝนปัญญา คือความรู้คิด 2) รูปแบบกิจกรรมประยุกต์ใช้หลักไตรสิกขาเป็นกระบวนการในการส่งเสริมกรอบความคิด ด้านเชาวน์ปัญญาของนักศึกษา ร่วมกับการเสริมแรงจูงใจและการตั้งเป้าหมาย โดยผลที่ได้จากการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ ประกอบด้วย 6 กิจกรรมหลัก นักศึกษามีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เพิ่มมากขึ้น โดยภาพรวมทุกทักษะ ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก องค์ประกอบด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ทักษะการทำงานร่วมกัน รองลงมา คือ ทักษะความฉลาดในการใช้สื่อดิจิทัล ทักษะอาชีพ ทักษะด้านการสื่อสาร และผลการประเมินความพึงพอใจในการร่วมกิจกรรม พบว่า ความพึงพอใจต่อการอบรมในภาพรวมด้านต่าง ๆ ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการฝึกอบรม รองลงมาคือ ด้านวิทยากร/ผู้บรรยาย และด้านความรู้ความเข้าใจและการนำความรู้ไปใช้ ผลการประเมินรูปแบบการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ตามหลักไตรสิกขา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่ามีความเหมาะสม ถูกต้องตามหลักวิชาการ และสามารถนำไปใช้ได้จริงในระดับ “มากที่สุด” ทั้งด้านความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และประสิทธิผล โดยนักศึกษาที่เข้าร่วมกิจกรรมสะท้อนผลเชิงบวกต่อการเรียนรู้ที่บูรณาการศีล สมาธิ และปัญญา ส่งผลให้เกิดความตระหนักรู้ การตั้งใจเรียน และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
งามชัยภูมิ แ., ณ นคร ท., & ภู่พัฒน์ ญ. (2025). การพัฒนาศักยภาพและการเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนักศึกษาตามหลักไตรสิกขา. วารสารพุทธจิตวิทยา, 10(3), 428–442. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jbp/article/view/280385
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ประกาศเรื่องยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2561–2580). (2561, 13 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม 135.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎก (ภาษาไทย) ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วิภาวี ศิริลักษณ์. (2557). การพัฒนาตัวบ่งชี้ทักษะของนักเรียนในศตวรรษที่ 21 (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยนเรศวร.

Imam, A., Zaidi, S. S. Z., & Qureshi, A. A. (2023). Skill set required for 21st century student: Case study of university level student. Voyage Journal of Educational Studies, 3(2), 69–91.

Best, J. W. (1997). Research in education. Boston, MA: Allyn and Bacon.

Larson, L. C., & Miller, T. N. (2011). 21st century skills: Prepare students for the future. Kappa Delta Pi Record, 47(3), 121–123.

Mokhtar, M., et al. (2012). Factors affecting students' performance in mathematics. Journal of Applied Sciences Research, 8(8), 4133–4137.

Whitehead, A. N. (1931). Introduction: Business adrift. New York: McGraw–Hill.