รูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยาของอุบาสกอุบาสิกาในวัดไทยเมืองบอสตัน รัฐแมสซาชูเซตส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา

Main Article Content

พระภาวนาวชิรวิเทศ วิ
กมลาศ ภูวชนาธิพงศ์
สิริวัฒน์ ศรีเครือดง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาองค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยาของอุบาสกอุบาสิกาในวัดไทยเมืองบอสตัน และ 2) เพื่อพัฒนาและเสนอรูปแบบพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยาของอุบาสกอุบาสิกาในวัดไทยเมืองบอสตัน เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี แบ่งเป็น 2 ระยะ ได้แก่ 1) ระยะวิจัยเชิงคุณภาพ  ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ พระวิปัสสนาจารย์ เจ้าอาวาส พระธรรมทูต ผู้จัดโครงการปฏิบัติธรรม และอุบาสก อุบาสิกาวัดไทยในสหรัฐอเมริกา จำนวน 17 รูป/คน และการเสวนากลุ่มย่อย จำนวน 12 รูป/คน  เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แนวคำถามในการสัมภาษณ์ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง และ 2)  ระยะการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างผู้ปฏิบัติธรรม จำนวน 34 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบประเมินคุณภาพชีวิต และประเมินรูปแบบพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยา โดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 9 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ Paired sample t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า


  1. องค์ประกอบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยา ได้แก่ 1) มิติปัจจัยสนับสนุนการพัฒนาคุณภาพชีวิต ได้แก่ บทบาทของวัด กิจกรรมพัฒนาคุณภาพชีวิต หลักธรรม และหลักจิตวิทยาเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต และ 2) มิติองค์ประกอบของการส่งเสริมคุณภาพชีวิต ได้แก่ คุณลักษณะของอุบาสกอุบาสิกา และการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักภาวนา 4

  2. ผลการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยา เชิงปริมาณ พบว่า หลังเข้าร่วมโครงการมีคะแนนระดับคุณภาพชีวิตสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโครงการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  และเชิงคุณภาพพบว่า มิติการพัฒนาคุณภาพชีวิตมี 4 ด้าน ดังนี้ ด้านพัฒนากาย ด้านพัฒนาศีล ด้านพัฒนาจิต และด้านพัฒนาปัญญา และรูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยา มีองค์ประกอบคือ 1) ปัจจัยแนวปฏิบัติที่ดีเพื่อการส่งเสริมกิจกรรมของวัด 2) ปัจจัยกระบวนการส่งเสริมกิจกรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต 3) ปัจจัยการสนับสนุนและการส่งเสริมกิจกรรมวัดเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พระภาวนาวชิรวิเทศ วิ, ภูวชนาธิพงศ์ ก., & ศรีเครือดง ส. (2025). รูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวพุทธจิตวิทยาของอุบาสกอุบาสิกาในวัดไทยเมืองบอสตัน รัฐแมสซาชูเซตส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา. วารสารพุทธจิตวิทยา, 10(3), 401–414. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jbp/article/view/280384
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กมลาศ ภูวชนาธิพงศ์ และ อำนาจ บัวศิริ. (2563). สุขชีวีวิถีพุทธในชุมชนเมืองยุค 4.0: กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน บ้าน วัด โรงเรียน. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(11), 410.

ขวัญใจ ทองศรี. (2564). คุณภาพชีวิตที่ดีตามแนวพุทธจิตวิทยา. วารสาร มจร มนุษยศาสตร์ปริทรรศน์, 7(2), 335.

ญาณวดี เคลือบมาศ, พระครูพิพิธสุตาทร และ พิสิฎฐ์ โคตรสุโพธิ์. (2566). บทบาทของอุบาสิกาในการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนา. วารสารปณิธาน, 18(1), 259.

ณัฐพัชร สายเสนา และคณะ. (2568). ไตรสิกขากับการส่งเสริมการศึกษาพระพุทธศาสนาของคณะสงฆ์ไทย บริบทต่างประเทศ: กรณีศึกษา วัดนวมินทรราชูทิศ เฉลิมพระเกียรติ นครบอสตัน สหรัฐอเมริกา. วารสารปราชญ์ประชาคม, 3(1), 86-101.

พระครูวชิรธรรมวิเทศ. (2566). รูปแบบการปฏิบัติปริวาสกรรมตามแนวพุทธจิตวิทยาของวัดพุทธออเรกอนในสหรัฐอเมริกา. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 19(3), 31-45.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). สู่การศึกษาแนวพุทธ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

พระมงคลธีรคุณ. (2562). การพัฒนาโปรแกรมพุทธจิตวิทยาเพื่อเสริมสร้างอัตลักษณ์แห่งพุทธบริษัทสำหรับอุบาสกอุบาสิกา. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 7(1), 48-55.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อภิชญา ฉกาจธรรม. (2567). เจาะลึกข้อมูลสหรัฐอเมริกา ประเทศที่มีอัตราโรคซึมเศร้าสูงอันดับ 2 ของโลก แล้วประเทศไทยเป็นอย่างไร, Brain Inside สืบค้นเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2567, จาก https://brandinside. asia/mental-health-business-in-usa.

Ivancevich, J.H. et al. (2021). Management: Principles and Functions. Retrieved June 20, 2023, from http://www.norvathesolybeez.hu/leto/tresek/eng/coldoc

Chaitanya, B. & Kiran, U. (2021). Meditation and Quality of Life: A Comparative Study among Meditators and Non-Meditators. Journal of Seybold Report, 15 (9), 329-343.

Figura, H.M. et al. (2021). Effects of an Online Meditation Course on Quality of Life and Positive Emotions: A Prospective Observational Study (EXPANSION Study). Journal of Integrative and Complementary Medicine, 30(6), 518-531.

Irene, Z. et al. (2019). Effects of Mindfulness Meditation on Mindfulness, Mental Well-being, and Perceived Stress. Current in Pharmacy Teaching and Learning, 11(10), 1022-1028.

Alvarado-García, P. A. A., et al. (2023). An online mindfulness meditation program as a means for mitigating academic stress among university students. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 12(6), 141–149.

Pandya, S. P. (2019). Improve the Quality of life of Community-Dwelling Ever-Single Older Adults: A Multi-City Five-Year Follow-Up Experiment. Journal of Religion, Spirituality & Aging, 32, 45-69.

Beblo, T., et al. (2024). Integrating mindfulness practice into everyday life after completing a course in mindfulness-based stress reduction. Nordic Psychology, Retrieved February 9, 2024, from https://doi.org/10.1080/19012 276.2024.2303432