ผลของโปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิตวิถีใหม่ต่อความตั้งใจ ในการเลิกสารเสพติดของเยาวชนผู้ใช้สารเสพติด ในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน

Main Article Content

ณัฐวุฒิ ส่องแสง
อังคณา จิรโรจน์
เอกอุมา อิ้มคำ

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้เป็นการศึกษาผลของโปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิตวิถีใหม่ต่อความตั้งใจในการเลิกสารเสพติดของเยาวชนผู้ใช้สารเสพติดในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน กลุ่มตัวอย่างคือเยาวชนผู้ใช้สารเสพติดในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน อายุ 15-18 ปี จำนวน 58 คน แบ่งเป็น
กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 29 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิต วิถีใหม่จำนวน 6 กิจกรรม กิจกรรมละ 60 นาที ดำเนินกิจกรรมสัปดาห์ละ 1 ครั้ง 6 สัปดาห์ติดต่อกัน กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ โปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิตวิถีใหม่ ผ่านการตรวจสอบความตรงโดยเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่านและแบบประเมินความตั้งใจในการเลิกสารเสพติด มีค่าดัชนีความตรง (CVI) เท่ากับ 0.84 และมีค่าสัมประสิทธิแอลฟ่าครอนบาคเท่ากับ 0.82 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและสถิติทดสอบค่าที (t-test) ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้


1) ค่าเฉลี่ยคะแนนความตั้งใจในการเลิกสารเสพติดของกลุ่มทดลองหลังได้รับโปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิตวิถีใหม่ (M=46.93, SD=3.59 ) สูงกว่าก่อนทดลอง (M=39.44, SD=4.01 ) อย่างมีนัยสำคัญ (t=8.36, p<.001)


2) ผลต่างของค่าเฉลี่ยคะแนนความตั้งใจในการเลิกสารเสพติด ก่อนและหลังการทดลอง ของกลุ่มทดลอง (M=7.48, SD=4.81) และกลุ่มควบคุม (M=0.24, SD=3.80) มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (t=6.35, p<.001)


ดังนั้นโปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิตวิถีใหม่มีประสิทธิผล ทำให้ความตั้งใจในการเลิกสารเสพติดของเยาวชนผู้ใช้สารเสพติดในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนสูงขึ้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ส่องแสง ณ., จิรโรจน์ อ. ., & อิ้มคำ เ. (2025). ผลของโปรแกรมฟื้นฟูพฤติกรรมตามแผนบนฐานชีวิตวิถีใหม่ต่อความตั้งใจ ในการเลิกสารเสพติดของเยาวชนผู้ใช้สารเสพติด ในสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. วารสารพุทธจิตวิทยา, 10(3), 380–390. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jbp/article/view/280339
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2556). ระเบียบกรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนว่าด้วยสิ่งของต้องห้ามในสถานที่ควบคุม พ.ศ. 2556. สืบค้นเมื่อ 26 ตุลาคม 2566, จาก https://bit.ly/3Ym7xOw

กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2562). รายงานสถิติคดี ประจำปี 2562. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2564, จาก https://bit.ly/4d0MJAL

กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2563). รายงานสถิติคดี ประจำปี 2563. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2565, จาก https://bit.ly/46rv3vA

กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2566). กระบวนการยุติธรรมทางอาญาสำหรับเด็กและเยาวชน. สืบค้นเมื่อ 26 ตุลาคม 2566, จาก https://bit.ly/4cd5fEt

กระทรวงสาธารณสุข และ สำนักส่งเสริมการจัดประชุมและนิทรรศการ. (2564). แนวปฏิบัติด้านสาธารณสุขเพื่อการป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) กรณีเปิดสถานประกอบกิจการในพื้นที่ควบคุมสูงสุดและเข้มงวด ตามมาตรการปลอดภัยสําหรับองค์กร (COVID Free Setting) สําหรับการประชุม สัมมนา. สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2565, จาก https://bit.ly/4dfSmuu

กฤษชญา ตั้งสุวรรณศรี, นงพิมล นิมิตอานันท์ และ ศศิธร รุจนเวช. (2558). ผลของโปรแกรมประยุกต์การวางแผนต่อความตั้งใจไม่เสพยาบ้าซ้ำในจังหวัดกาญจนบุรี. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน, 21(2), 294–307.

จิณห์จุฑา ชัยเสนา ดาลลาส และคณะ. (2564). การบ่มเพาะความยืดหยุ่นในชีวิตและความตั้งใจในการเลิกยาเสพติด: มุมมองของเยาวชนที่ใช้สารเสพติด. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 29(3), 29-39.

ชัชชฏาพร พิศมร, ขวัญเมือง แก้วดำเกิง และ มณีรัตน์ ธีระวิวัฒน์. (2562). การประยุกต์ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนเพื่อป้องกันการเสพยาบ้าซ้ำของผู้เข้ารับการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด. วารสารสุขศึกษา, 42(1), 68–79.

ฐิติมา จันทร์ช่วงโชติ และคณะ. (2562). ปัจจัยทางจิตสังคมที่ส่งผลต่อความตั้งใจเลิกยาเสพติดของเด็กและเยาวชน. วารสารวิทยบริการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 30(1), 200–210.

นฤมล มีนา. (2560). ผลของการใช้โปรแกรมส่งเสริมทักษะชีวิตและการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อการพัฒนาทักษะชีวิตและความตั้งใจในการเลิกยาเสพติดในเด็กและเยาวชนที่ได้รับการติดตามโดยสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน(วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

นีรนุช โชติวรางกูล. (2565). การประเมินความรู้ด้านยาเสพติด ทัศนคติต่อการใช้ยาเสพติดและทัศนคติต่อการบำบัดรักษายาเสพติดในโปรแกรมการบำบัดรักษาผู้ป่วยยาเสพติด โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ จังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิชาการแพทย์และสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 3, 19(3), 237–254.

พรทิพย์ โชครุ่ง และคณะ. (2559). ผลของโปรแกรมรับรู้ความสามารถแห่งตนในการเลิกเสพยาต่อความตั้งใจในการเลิกยาของผู้ติดสารแอมเฟตามีน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 32(3), 37–50.

พฤติการต์ นิยมรัตน์ และคณะ. (2564). การเรียนการสอนแบบออนไลน์ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19. วารสารวิชาการสังคมมนุษย์ มหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช, 11(2), 1–16.

พิมพ์ลภัส บัวครื้น. (2566). ประสิทธิผลของกระบวนการบำบัดผู้ติดยาเสพติดแบบวิถีชีวิตใหม่ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารพุทธจิตวิทยา, 8(2), 285–302.

รัตนวัชร์ เพ็ญรัตนหิรัญ และ อนุรักษ แท่นทอง. (2565). ผลกระทบและกลยุทธ์การรับมือในการเรียนออนไลน์ของนักศึกษาภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด 19. Journal of Modern Learning Development, 7(4), 208–233.

วราภรณ์ มั่งคั่ง, จินตนา วัชรสินธุ์ และ วรรณี เตียวอิศเรศ. (2559). ปัจจัยครอบครัวที่มีผลต่อการใช้สารเสพติดของวัยรุ่นชายในศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชนแห่งหนึ่ง. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 11(2), 54–63.

วันเพ็ญ อำนาจกิติกร และคณะ. (2553). ปัจจัยทางจิตสังคมและความตั้งใจเลิกยาเสพติดของผู้ติดยาเสพติดในศูนย์บำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติดเชียงใหม่. เชียงใหม่: เวียงบัวการพิมพ์.

วิภาดา มุกดา และ ศีลสุภา วรรณสิทธิ์. (2566). การศึกษาระบบออนไลน์วิถีชีวิตใหม่ช่วงโควิด 19. วารสารสิริธรปริทรรศน์, 24(1), 102–115.

ศิริรัตน์ นิตยวัน, นภัสสรณ์ รังสิเวโรจน์ และ อรัญญา แพจุ้ย. (2561). แนวทางการบำบัดรักษาผู้ป่วยยาเสพติด. วารสารสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย สาขาภาคเหนือ, 24(1), 19–20.

สำนักงานปราบปรามยาเสพติด. (2563). ผลการปราบปรามยาเสพติดทั่วประเทศ รายงานประจำปี 2562. สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2565, จาก thttps://www.oncb.go.th/DocLib/ผลการปราบปรามยาเสพติดทั่วประเทศ ปี 2562.pdf

Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179–211.

Bloom, B. S., Hastings, J. T., & Madaus, G. F. (1971). Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York: McGraw-Hill.

Dehdari, T., Joveyni, H., & Gohari, M. (2013). Waterpipe smoking in the male college students: an education intervention using theory of planned behavior. Journal of Research & Health, 3(4), 498–501.

Hoang, L. T., Tuyet Hanh, T. T., Khue, L. N., Hai, P. T., Can, P. V, Long, K. Q., Linh, N. T., Anh, D. T., Van Minh, H., & Liem, T. (2022). Intention to Quit and Predictive Factors Among Current Smokers in Vietnam: Findings from Adult Tobacco Survey 2020. Tobacco Use Insights, 15, 1–7.

Liu, L., Wang, H., Chui, W. H., & Cao, L. (2018). Chinese Drug Users’ Abstinence Intentions: The Role of Perceived Social Support. Journal of Drug Issues, 48(4), 519–535.

Parker, D., Stradling, S. G., & Manstead, A. S. R. (1996). Modifying Beliefs and Attitudes to Exceeding the Speed Limit: An Intervention Study Based on the Theory of Planned Behavior. Journal Of Applied Social Psychology, 26, 1–19.