สมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์  1)เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการพัฒนาสมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ 2) เพื่อศึกษาองค์ประกอบการพัฒนาสมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4 ของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ 3)เพื่อศึกษาข้อเสนอกระบวนการพัฒนาสมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4 ของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ในพื้นที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ประชากร/กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 50 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลคือการสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนา เขียนบรรยาย นำเสนอเชิงพรรณนา ผู้ให้ข้อมูลเชิงลึก ได้แก่กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้อง การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาพิจารณาประเด็นหลักและแบ่งออกเป็นประเด็นย่อย

ผลการศึกษาพบว่า 1) สภาพปัจจุบันและปัญหาอุปสรรคในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ คือพระธรรมทูตยังไม่เข้าใจภาษาและวัฒนธรรมขนบธรรมประเพณีของประเทศนั้น ๆ และขาดการพัฒนาสมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐาน 2) องค์ประกอบการพัฒนาสมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4 ของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ คือพระธรรมทูตต้องศึกษาเล่าเรียนให้เข้าใจถึงวิธีการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4 ประกอบด้วย (1) กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน การพัฒนาความสามารถในการสอนการสังเกตกาย การใช้ท่าทางและลีลาในการสื่อสาร (2) เวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน การพัฒนาทักษะการจัดการอารมณ์ทั้งของตนเองและผู้เรียน (3) จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ความสามารถในการสอนการพัฒนาสมาธิและปัญญา (4) ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน การถ่ายทอดหลักธรรมอย่างเป็นระบบ การเชื่อมโยงธรรมกับชีวิตประจำวัน ซึ่งมี 4 องค์ประกอบ และกระบวนการพัฒนาสมรรถนะการสอนวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฏฐาน 4  ของพระธรรมทูตสายต่างประเทศอันเป็นการชี้ให้เห็นกระบวนการพัฒนาประกอบด้วย (1) การพัฒนาความรู้และความเข้าใจ (Knowledge) หลักการและวิธีการปฏิบัติวิปัสสนาอย่างลึกซึ้ง (2) การพัฒนาทักษะการปฏิบัติ (Skills) คือ การฝึกปฏิบัติวิปัสสนาด้วยตนเองอย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาทักษะการสื่อสาร (3) การพัฒนาคุณลักษณะส่วนบุคคล (Attitude) คือการเสริมสร้างความเมตตากรุณาและความอดทนเพื่อพัฒนาสติปัญญาสร้างความมั่นใจในการสอนและเสริมสร้างความยืดหยุ่นและการ รวมถึงหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ซึ่งจะช่วยให้ผู้สอนสามารถอธิบายและตอบคำถามได้อย่างถูกต้องและชัดเจน เป็นต้น