การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการน้ำเชิงพุทธบูรณาการบนฐานภูมิปัญญาท้องถิ่นผ่านกลไกการมีส่วนร่วมของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อสำรวจและสังเคราะห์องค์ความรู้ทางพระพุทธศาสนา
และภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดการน้ำของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการน้ำเชิงพุทธ 3) เพื่อขับเคลื่อนและถ่ายทอดรูปแบบการบริหารจัดการน้ำเชิงพุทธบูรณาการบนฐานภูมิปัญญาท้องถิ่นแบบมีส่วนร่วมของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ กลุ่มประชากรได้แก่กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิผู้ และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่ชุมชน 5 แห่ง จำนวน 75 รูป/คนเครื่องมือในงานวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์ และแบบสนทนากลุ่ม
ผลการวิจัยพบว่า พื้นที่ของชุมชนที่มีความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์เกิดการสังเคราะห์องค์ความรู้โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นการจัดการทรัพยากรน้ำตามหลักธรรมสังคหวัตถุ 4 หลักมัชฌิมาปฏิปทา หลักการเศรษฐกิจพอเพียงที่สอดคล้องกับการพัฒนารูปแบบในการการจัดหา การพัฒนาพื้นที่การเกษตร การใช้อุปโภคบริโภค การใช้เพื่อวัตถุประสงค์ต่าง ๆ รูปแบบการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียนำมาการออกแบบเครือข่ายให้สอดคล้องกับเป้าหมายการทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ ประยุกต์ใช้ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศในการจัดการน้ำ ร่วมทั้งสร้างรูปแบบการมีส่วนในการทำงานการประสานระหว่างชุมชมอย่างเป็นรูปธรรมผ่านการขับเคลื่อนและถ่ายทอดรูปแบบการเรียนรู้ภายในครอบครัว ชุมชนจากรุ่นสู่ รุ่นให้รู้จักเพียงพอในการบริโภคกับทรัพยากรธรรมชาติบนถ่ายทอดผ่านหลักธรรมโดยมีวัดเป็นศูนย์กลางซึ่งถือเป็นหัวใจพื้นฐานสำคัญของการเป็นวิถีพุทธแนวทางเศรษฐศาสตร์เชิงพุทธตามวิถีของคนในท้องถิ่น