การพัฒนานวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อพัฒนานวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก 2) เพื่อศึกษาประสิทธิผลนวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธ ย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบนวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก รูปแบบการวิจัยเชิงผสมผสานวิธี โดยใช้วิธีศึกษาวิจัยเอกสาร วิจัยเชิงสำรวจ การศึกษาภาคสนาม การวิจัยเชิงปริมาณ การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นที่ในการวิจัยประชากรทั้ง 6 จังหวัดภาคกลาง โดยใช้วิธีการคัดเลือกแบบอาสาสมัคร เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 20 รูป/คน อบรม 2 วัน กับกลุ่มผู้เข้าร่วมโปรแกรมกิจกรรมรูปแบบการพัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธ จำนวน 30 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาแล้วบรรยายเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1. พัฒนานวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก มี 3 วิธี คือ 1) การให้โอกาสคนดีสามารถจะนำชุมชนช่วยตัดสินใจแก้ปัญหา 2) มีส่วนรู้ส่วนเห็นร่วมมือในกิจกรรมศิลปะประเพณีวิถีวัฒนธรรมพื้นบ้าน 3) วิถีประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นสร้างคุณค่าเชิงเศรษฐกิจ 2. ประสิทธิผลนวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก มี 4 ด้าน คือ 1) ด้านการสืบสานชุมชนยังยึดมั่นในขนบธรรมเนียมวัฒนธรรม และประเพณีของชุมชน 2) ด้านการอนุรักษ์ ชุมชนมีการอนุรักษ์ตลาดต้าน้ำโบราณบ้านต้นตาล และหอวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน 3) ด้านการพัฒนาชุมชนบ้านต้นตาล ได้จัดตั้งองค์กรชุมชน และกลุ่มอาชีพภายในชุมชน 4) ด้านการต่อยอด คือ เศรษฐกิจจากการรวมกลุ่มอาชีพทางวัฒนธรรมของคนในชุมชนมาทำธุรกิจท่องเที่ยว 3. รูปแบบนวัตกรรมการรู้คิดแบบมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธย้อนรอยประวัติศาสตร์ลุ่มน้ำเจ้าพระยา-ป่าสัก มีรูปแบบ 4 คือ 1) รูปแบบการพัฒนาการท่องเที่ยววัฒนธรรมเชิงพุทธ 2) รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ 3) รูปแบบการท่องเที่ยวงานชมวัฒนธรรมและประเพณี
4) รูปแบบการท่องเที่ยวชมวิถีชีวิตในชนบท
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2559). พิมพลักษณ์. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
จิราณีย์ พันมูล และประพันธ์ โพธิ์พูลพรหม. (2563). กิจกรรมพหุวัฒนธรรมเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเกาะเกร็ด จังหวัดนนทบุรี. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 12(4), 307-318.
นะภาพร ทาระอาธร. (2563). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนาในจังหวัดร้อยเอ็ด สำหรับกลุ่มผู้สูงอายุ (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ประวิทย์ เฮงพระธานี. (2561). การจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธของวัดในจังหวัดขอนแก่น (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2557). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2556). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 24. กรุงเทพฯ: พระพุทธศาสนาของธรรมสภา.
พระครูปลัดศิวภัช ภทฺรญาโณ. (2563). การอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมล้านนาของเยาวชนในหมู่บ้านดงป่างิ้วตำบลมะขุนหวาน อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระสนั่น เจริญยิ่ง. (2565). รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงพระพุทธศาสนาของวัดไร่ขิง (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พระเอกลักษณ์ อชิโต, ประเสริฐ ธิลาว และ พระมหากฤษฎา กิตฺติโสภโณ. (2563). รูปแบบการจัดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมวิถีพุทธของวัดในจังหวัดสมุทรสงคราม. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 9(1), 121-134.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
อัยยรัช อาภาศิลป์. (2563). แนวทางการจัดการการท่องเที่ยวเชิงศาสนาสำหรับนักท่องเที่ยวชาวไทยในพุทธมณฑลประจำจังหวัดสุพรรณบุรี (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
Tourism Authority of Thailand. (2017). Annual Report 2017, Bangkok. Tourism Authority of Thailand Website. Retrieved September 23, 2024, from https://www.tourismthailand.org/ AboutThailand/About-TAT/TAT-Informative