กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจังหวัดอุดรธานี

Main Article Content

ประสิทธิ์ คำกิ่ง
ชุติมา มุสิกานนท์

บทคัดย่อ

 การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากรอบแนวคิดคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21
ของผู้บริหารสถานศึกษา 2) วิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และภัยคุกคามของการพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา 3) ออกแบบกลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา รูปแบบการวิจัยแบบผสมผสาน มี 3 ระยะ ดังนี้ ระยะที่ 1 กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง ระยะที่ 2 กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 15 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง ระยะที่ 3 กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน ด้วยวิธีการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ(Connoisseurship) ประเมินกลยุทธ์โดยผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 234 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี แบบสอบถาม และแบบประเมิน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน SWOT Analysis ค่าดัชนีลำดับความต้องการจำเป็น PNImodified และ TOWS Matrix ผลการวิจัยพบว่า1 ) กรอบแนวคิดคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา มี 8 องค์ประกอบ ได้แก่ การมีวิสัยทัศน์ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ การใช้สื่อเทคโนโลยี และสารสนเทศ การติดต่อสื่อสาร การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ
การตัดสินใจ การสร้างแรงจูงใจ และการเป็นต้นแบบที่ดี 2) จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และภัยคุกคามของการพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษามี 4 จุดแข็ง 4 จุดอ่อน 3 โอกาส และ 1 ภัยคุกคาม 3) กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจังหวัดอุดรธานี ประกอบด้วย 8 กลยุทธ์หลัก ข้อค้นพบจากงานวิจัยนี้ ผู้บริหารสถานศึกษาสามารถนำกลยุทธ์การพัฒนาไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่
21 ให้สอดคล้องตามบริบทของแต่ละพื้นที่

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
คำกิ่ง ป., & มุสิกานนท์ ช. (2025). กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาจังหวัดอุดรธานี. วารสารพุทธจิตวิทยา, 10(2), 247–259. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jbp/article/view/275833
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา เดชสม. (2565). กลยุทธ์การพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัลของโรงเรียนมัธยมศึกษา (ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยทักษิณ.

ชัยยนต์ เพาพาน. (2559). ผู้บริหารโรงเรียนยุคใหม่ในศตวรรษที่ 21. วารสารคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 1(1), 304-306.

ชาญวิทย์ ชุมศรี. (2564). กลยุทธ์การพัฒนาสู่การเป็นโรงเรียนอัจฉริยะในยุคดิจิทัล สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ผ่องพรรณ พลราช และเกริกไกร แก้วล้วน. (2560). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 29. วารสารราชธานี นวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 1(1), 27-40.

พิมพ์ฐดา วัจนวงศ์ปัญญา. (2555). กลยุทธ์การพัฒนาคุณลักษณะผู้นำแบบไทยของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน (ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พิชญา ดำนิล. (2558). ภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารคณะศิลปศึกษาและห้องเรียนเครือข่ายสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา OIED, 10(1), 240-248.

พระมหาเดวิศณ์ สุขถาวโร. (2564). การพัฒนากลยุทธ์ภาวะผู้นําตามหลักพุทธธรรมาภิบาลสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดขอนแก่น (ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เพ็ญสุดา ฤทธิมนตรี และวิเชียร รู้ยืนยง. (2562). กลยุทธิ์การเสริมสร้างทักษะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 6(4), 83-96.

บุญชม ศรีสะอาด. (2553). การวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

มานะ ครูธาโรจน์. (2563). กลยุทธ์การพัฒนาสมรรถนะผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ยุคการศึกษา 4.0. (วิทยานิพนธ์ศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

มุทิตา อินกล่ำ. (2565). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาสำหรับสถานศึกษาขนาดใหญ่และขนาดใหญ่พิเศษ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชลบุรี ระยอง. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยบูรพา.

วิจารณ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรูเพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรีสฤษดิ์วงศ์.

วราพร บุญมี. (2563). องค์ประกอบทักษะการบริหารในศตวรรษที่ 21ของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดอุตรดิตถ์ (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์.

วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง และอธิป จิตตฤกษ์. (2556). ทักษะแห่งอนาคตใหม่การศึกษาเพื่อศตวรรษที่ 21: 21st Century skills: Rethinking how students learn. กรุงเทพฯ: โอเพ่นเวิลด์.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพฯ: พริกหวาน กราฟิค.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2560). นโยบาย ปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.

สุรีรัตน์ โตเขียว. (2560). รูปแบบภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในศตวรรษที่ 21 (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

อัจฉรา ลิ้มวงษ์ทอง. (2551). ภาวะผู้นำ. กรุงเทพฯ: ศูนย์ส่งเสริมวิชาการ.

Bass, B.M., & Avolio, B.J.. (1994). Transformational Leadership Development. Pola Alto, California: Consulting Psychologists Press.

Eisner, E. (1976). Education Connoisseurship and Criticism: Their Form and Function in Education Evaluation. Journal of Aesthetic Education, 1(1),135-150.

Flanagan, L. & Jacobsen, M.. (2003). Technology Leadership for the Twenty-first Century Principal. Retrieved August 15, 2023 from http://eric.ed.gov/ERICDocs/data/ericdocs2/ content_storage_01/0000000b/80/11/26/af.pdf

Hickman, C.R. & Silva, M.A. (1984). Creating excellence: Managing corporate culture, strategy and change in the new age. New York: New American Library.

Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610.

McCauley, C. D. & Velsor, E. V. (2004). The Centre for Creative Leadership Handbook of Leadership Development. San Francisco: Jossey-Bass.

Yang. P. (2011). A Literature Review of the Skill Required by 21st Century School Administrators. Canada: Athabasca University.