ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการจัดเรียนการสอนออนไลน์ในสถานการณ์โควิด 19 (Covid-19) ของสถาบันอุดมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาพฤติกรรมและการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ 2) เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการจัดเรียนการสอนออนไลน์ และ 3) เพื่อเสนอแนะแนวทางการแก้ปัญหาพฤติกรรมการจัดเรียนการสอนออนไลน์ในสถานการณ์โควิด 19 (Covid-19) ของสถาบันอุดมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ดำเนินการวิจัยแบบผสานวิธี ด้วยการใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ ประกอบด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวน 6 รูป/คน และการวิจัยเชิงปริมาณ ด้วยการวิจัยเชิงสำรวจจำนวน 351 รูป/คน โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปวิเคราะห์ข้อมูลทางสังคมศาสตร์ ซึ่งผู้วิจัยได้ผลการวิเคราะห์ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า
1. สภาพปัญหาพฤติกรรมและการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ พบว่า สภาพปัญหาพฤติกรรมและการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ในสถานการณ์โควิด 19 (Covid-19) ของสถาบันอุดมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษาพบว่า ปัญหาการเรียนการสอนออนไลน์ มี 8 ด้าน คือ 1) ด้านผู้สอน การใช้เวลาในการเตรียมการสอนแบบออนไลน์เพิ่มขึ้น การสอนที่ไม่มีความหลากหลาย ขาดการมีปฏิบัติสัมพันธ์กับผู้เรียน ผู้สอนควบคุมห้องเรียนไม่ทั่วถึง รวมทั้งอุปกรณ์ในการเรียนที่ต้องเพิ่มขึ้น ขาดทักษะการใช้อุปกรณ์ และเป็นการเพิ่มภาระค่าใช้จ่าย 2) ด้านผู้เรียน ให้ความร่วมมือน้อยกว่าการเรียนในชั้นเรียน ทำให้เกิดช่องว่างในการเรียนรู้มากขึ้น ส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนลดลง ขาดทักษะในการใช้อุปกรณ์เสริม และเป็นการเพิ่มภาระค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อ จัดหา อุปกรณ์ ของผู้เรียนเพิ่มขึ้น 3) ด้านเนื้อหา เนื้อหาตามหลักสูตรนั้นไม่เอื้อต่อการจัดการเรียนแบบออไลน์ บางรายวิชามีเนื้อหาที่ต้องปฏิบัติ การออกแบบการเรียนการสอนได้ไม่เหมาะสมต่อการเรียนรู้ 4) ด้านสื่อการเรียนและแหล่งเรียนรู้ ขอบเขตกว้างเกินไป แหล่งข้อมูลในการเรียนรู้เข้าถึงยาก ขาดทักษะในการใช้เครื่องมือ 5) ด้านกระบวนการเรียนรู้ที่ไม่มีความหลากหลาย ทำให้ไม่เกิดแรงจูงใจในการเรียน ขาดทักษะการปฏิบัติ ไม่ตรงตามวัตถุประสงค์ของเนื้อหา 6) ด้านระบบการติดต่อสื่อสาร การจัดการเรียนการสอนแบบทางเดียวเป็นส่วนส่วนมาก มีความยุ่งยากในระบบการสื่อสาร ต้องใช้อุปกรณ์เพิ่มมากขึ้น ผู้เรียนไม่ค่อยติดตามข่าวสาร
7) ด้านระบบเครือข่ายเทคโนโลยี อุปกรณ์เพื่อศึกษาไม่พร้อม สัญญาณอินเตอร์เน็ตไม่เสถียร จึงต้องเป็นการเพิ่มภาระค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ที่เพิ่มขึ้นจากการใช้จ่ายปกติทั้งของผู้สอนและผู้เรียน 8) ด้านการวัดและการประเมินผล ยึดติดกับการวัดและการประเมินแบบเดิม ขาดทักษะในการบันทึกในระบบ การควบคุมการทดสอบยากขึ้น เกิดปัญหาการทุจริตในการทดสอบได้ง่าย
2. ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการจัดเรียนการสอนออนไลน์ในสถานการณ์โควิด 19 พบว่า ภาพรวมอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 3.84 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .334) สำหรับผลพิจารณาเป็นรายด้าน เรียงลำดับจากค่าเฉลี่ยจากมากไปน้อย คือ ด้านผู้เรียน (ค่าเฉลี่ย 3.94 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .441) ด้านระบบเครือข่ายเทคโนโลยีสารสนเทศและการติดต่อสื่อสาร (ค่าเฉลี่ย 3.93 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .517) ด้านกระบวนการจัดการเรียนรู้ (ค่าเฉลี่ย 3.89 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .454) ด้านการวัดและการประเมินผล (ค่าเฉลี่ย 3.77 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .657) ด้านเนื้อหาและสื่อการเรียน/แหล่งเรียนรู้ (ค่าเฉลี่ย 3.75 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .612) และด้านผู้สอน (ค่าเฉลี่ย 3.74 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .432) ตามลำดับ
3. เสนอแนะแนวทางการแก้ปัญหาพฤติกรรมการจัดเรียนการสอนออนไลน์ในสถานการณ์โควิด 19 พบว่า ผู้สอนออกแบบวิธีการจัดการเรียนการสอนแบบออนไลน์ โดยต้องพิจารณารูปแบบการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับลักษณะรายวิชา คำนึงถึงความแตกต่างของผู้เรียนแต่ละคน ควรวิเคราะห์เนื้อหาวิชาให้เหมาะสมสำหรับการเลือกใช้วิธีการจัดการเรียนรู้ มีความทันสมัยหลากหลายและเข้าใจง่าย เช่น รูปภาพ วิดีโอคลิป เสียงพูด ดนตรีประกอบ เพื่อกระตุ้นความสนใจ เพื่อให้ผู้เรียนได้รับการพัฒนาในด้านการเรียนรู้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ ผู้สอนควรมีการจัดกระบวนการสอนให้เหมาะสม เพื่อให้การเรียนการสอนเกิดความราบรื่น สอดคล้องตามแผนการสอน รวมทั้งผู้เรียนให้ความร่วมมือตลอดระยะเวลาของการเรียน วัดประเมินผลการเรียนเพื่อสรุปผลหรือทดสอบความรู้ของผู้เรียน สะท้อนคิดของผู้เรียนและทบทวนหลังการปฏิบัติการสอนว่าประสบผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ของรายวิชา
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ปนัดดา อามาตร และคณะ. (2560). ปัญหาและแนวทางแก้ไขการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2. การประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาครั้งที่ 2. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
พชร ลิ่มรัตนมงคล และคณะ. (2556). หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยรังสิต. รังสิตสารสนเทศ, 19(2), 54-63.
วิทยา วาโย และคณะ. (2563). การเรียนการสอนแบบออนไลน์ภายใต้สถานการณ์แพร่ระบาดของไวรัส COVID-19: แนวคิดและการประยุกต์ใช้จัดการเรียนการสอน. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 14(34), 285–298.
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2561). แผนอุดมศึกษาระยะยาว 20 ปี พ.ศ. 2561–2580. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักทะเบียนและวัดผล มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2563). สถิตินิสิตประจำปีการศึกษา 2563. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Alibak, M., Talebi, H., & Neshatdoost, H. (2019). Development and validation of a test anxiety inventory for online learning students. Journal of Educators Online, 16(2), 10–25.
Care, E. (2018). Twenty-first century skills: From theory to action. In Assessment and teaching of 21st century skills (pp. 3–17). Springer Cham.
Hill, B. (2020). Coronavirus: Origins, signs, prevention and management of patients. British Journal of Nursing, 29(7), 399–402.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610.
World Health Organization. (2020, March 26). Rolling updates on coronavirus disease (COVID-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen