อิทธิพลพุทธศาสนาลังกาวงศ์ที่ปรากฏในงานพุทธศิลปกรรมล้านนา

บทคัดย่อ

ดุษฎีนิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาพุทธศาสนาลังกาวงศ์ 2) เพื่อศึกษางานพุทธศิลปกรรมล้านนา 3) เพื่อวิเคราะห์อิทธิพลพุทธศาสนาลังกาวงศ์ที่ปรากฏในงานพุทธศิลปกรรมล้านนา 4) เพื่อเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับอิทธิพลพุทธศาสนาลังกาวงศ์ที่ปรากฏในงานพุทธศิลปกรรมล้านนา การวิจัยนี้เป็นกาวิจัยเชิงคุณภาพซึ่งเน้นการวิจัยเชิงเอกสารด้วยการศึกษาพหุศาสตร์ทั้งพุทธศาสนา ประวัติศาสตร์ศิลปะ และศิลปกรรมล้านนา วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเปรียบเทียบแล้วจึงสังเคราะห์องค์ความรู้ที่เกี่ยวรูปแบบงานพุทธศิลปกรรมล้านนาที่รับอิทธิพลจากพุทธศาสนาลังกาวงศ์ ผลการวิจัยพบว่า พุทธศาสนาลังกาวงศ์เข้ามาสู่ในดินแดนล้านนาหลายระลอก ตั้งแต่สมัยเริ่มก่อตั้งอาณาจักร และช่วงที่อาณาจักรล้านนามีความรุ่งเรืองสูงสุดในช่วงพุทธศตวรรษที่ 21 ความเจริญดังกล่าวแสดงออกผ่านงานพุทธศิลปกรรมล้านนาเจริญถึงขีดสุดเช่นกัน ทั้งด้านสถาปัตยกรรม ประติมากรรม และจิตรกรรม ต่างล้วนได้รับอิทธิพลพุทธศาสนาลังกาวงศ์เป็นแบบแผน คติ ในการสร้างสรรงานพุทธศิลปกรรม ในด้านสถาปัตยกรรมมีผลตั้งแต่ในส่วนของผังอาราม วิธีการสถาปนาเจดีย์ รูปทรงเจดีย์ ในส่วนของจารีตการสร้างความศักดิ์สิทธิ์ของพุทธสถานและปูชนียวัตถุ ล้านนาก็รับคติจากตำนานพวกวังสปกรณ์ของลังกาเช่นกัน ในด้านประติมากรรมพบว่ามีรูปแบบพุทธปฏิมาล้านนาที่รับอิทธิพลลังกา มีลักษณะโดดเด่นจากหมวดอื่น โดยมีความสัมพันธ์กับสัดส่วนของพระปฏิมาในลังกาทวีป ในด้านจิตรกรรมล้านนาก็เช่นกัน อิทธิพลพุทธศาสนาลังกาวงศ์ส่งผลต่อพุทธศิลปกรรมล้านนาจนเกิดกระบวนการสร้างสรรค์ ผ่านภูมิปัญญาวิถีล้านนาที่เป็นดุจดั่งหม้อหลอมรวมวัฒนธรรม จนปรับให้เป็นเอกลักษณ์เด่นของงานศิลปกรรมล้านนาสกุลลังกาวงศ์