ความทุกข์ในอริยสัจ 4

บทคัดย่อ

อริยสัจ 4 เป็นธรรมที่ทำให้ผู้รู้แจ้งถึงความเป็นพระอริยะ ห่างไกลจากข้าศึกคือกิเลสตามลำดับขั้น ว่าโดยประเภทแล้ว มี 4 คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค, ทุกข์ หมายถึงสภาพธรรมที่เกิดดับเป็นไปกับด้วยสังสารวัฏ เป็นไปในฝ่ายเกิด สมุทัยเป็นเหตุแห่งทุกข์ ที่มีสภาพธรรมที่เป็นทุกข์นี้ก็เพราะตัณหา ตราบใดที่ยังมีตัณหา ก็ยังไม่พ้นจากทุกข์ในสังสารวัฏ ทุกข์และสมุทัยเป็นโลกียธรรม เป็นไปในฝ่ายเกิด นิโรธเป็นความดับทุกข์ ดับกิเลส มรรคเป็นหนทางอันประเสริฐที่จะดำเนินไปถึงซึ่งความดับทุกข์ นิโรธและมรรค ทั้งแปดองค์เกิดพร้อมกับมรรคจิตเป็นโลกุตรธรรม