การพัฒนาชุมชนช่องป่าด้วยทุนทางสังคม

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาทุนทางสังคมของชุมชนช่องป่า และ 2) การพัฒนาชุมชนช่องป่าด้วยทุนทางสังคม ตำบลจันดี อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์โดยการสนทนากับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 30 ราย และวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

  ผลการวิจัยมีดังนี้ ทุนทางสังคมของชุมชนช่องป่า มีต้นกำเนิดทุนจากบุคลากรที่เป็นคนจีน คนไทยเชื้อสายจีนและคนไทย มีการเปลี่ยนผ่านตามความเจริญด้วยการปกครองส่วนท้องถิ่นโดยสุขาภิบาลและเทศบาลตำบลจันดี รวมทั้งกลุ่มองค์กรที่เกิดขึ้นจากความสัมพันธ์ของชุมชนเช่น กลุ่มแม่บ้านชุมชน กลุ่มแม่บ้านตำบลจันดี กลุ่มแม่ค้าตลาดจันดี เครือข่ายคณะกรรมการชุมชน รวมทั้งประเพณี สาร์ทไทย สาร์ทจีน การปฏิสัมพันธ์ทั้งจากวิถีชีวิต การประกอบอาชีพ การประกอบกิจกรรมทางศาสนา ความเชื่อ จนกระทั่งเกิดเป็นทุนทางสังคมภายใน คือความเชื่อถือไว้วางใจ ต่อผู้นำชุมชนที่เป็นคนประสานขับเคลื่อนชุมชนร่วมกับเทศบาลตำบลจันดี นำมาซึ่งความร่วมมือ ความรักสามัคคี เกิดความผูกพันต่อชุมชน การพัฒนาชุมชนที่เป็นรูปธรรมมี 4 ด้าน ดังนี้ 1) ด้านเศรษฐกิจ การรวมกลุ่มผลิตเครื่องอุปโภคครัวเรือน 2) ด้านประเพณี วัฒนธรรม ประเพณีร้อยใจรวมเป็นหนึ่งชาวชุมชนช่องป่า 3) ด้านทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม การใช้น้ำซึมจากธรรมชาติ 4) ด้านสาธารณสุข การแก้ปัญหามลพิษจากขยะชุมชน

  ข้อเสนอแนะจากการวิจัย (1) ชุมชนช่องป่าควรดำเนินกิจกรรมส่งเสริมทุนทางสังคมให้เป็นรูปธรรมอย่างต่อเนื่องและกระจายทั่วทุกพื้นที่ (2) ควรมีการศึกษาเพิ่มเติมทุนทางสังคมของตำบลจันดีซึ่งเป็นชุมชนขนาดใหญ่