การส่งเสริมบทบาทของวัดในอำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี ในฐานะสื่อชุมชนเพื่อการแบ่งปันภูมิปัญญาท้องถิ่น

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทของวัด ประเมินบทบาทของวัดและหาแนวทางส่งเสริมบทบาทของวัดในอำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี ในฐานะสื่อชุมชนเพื่อการแบ่งปันภูมิปัญญาท้องถิ่นใช้การวิจัยเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถามความเห็นของกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 400 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าร้อยละ ค่าความถี่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย พบว่า วัดที่กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไปทำกิจกรรมเป็นประจำ คือ วัดวาปีสุทธาวาส (ร้อยละ 16.20) และไปไหว้พระขอพร (ร้อยละ 21.00) ลักษณะการมีส่วนร่วมในกิจกรรมคือ เป็นผู้มาร่วมกิจกรรมเพื่อสืบทอดพุทธศาสนา (ร้อยละ 45.00) สืบสานตามประเพณี (ร้อยละ 50.30) และร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับวิถีชีวิตโดยใช้พื้นที่ของวัด (ร้อยละ 30.00) บทบาทที่วัดกระทำในฐานะสื่อชุมชนเพื่อการแบ่งปันภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นอันดับที่ 1 คือ วัดติดป้ายสุภาษิตให้ข้อคิดในการดำเนินชีวิต (ร้อยละ 71.50) ส่วนบทบาทที่วัดไม่ได้กระทำเป็นอันดับที่ 1 คือ วัดจัดพื้นที่ให้ความรู้ในการประกอบอาชีพ (ร้อยละ 41.80) และบทบาทที่ไม่แน่ใจว่าวัดได้กระทำหรือไม่เป็นอันดับที่ 1 คือ การใช้พื้นที่ของวัดจัดประชุมของหน่วยงาน/ของชุมชนในโอกาสต่าง ๆ ทำให้ผู้เข้าร่วมแบ่งปันภูมิปัญญาท้องถิ่นได้ (ร้อยละ 39.80)  แนวทางส่งเสริมบทบาทของวัดในฐานะสื่อชุมชนเพื่อการแบ่งปันภูมิปัญญาท้องถิ่น พบว่า วิธีการที่ใช้ส่งเสริมให้วัดเป็นสื่อชุมชนโดยรวมอยู่ในระดับมาก ( = 3.97) โดยมีวัดและเครือข่ายจัดอบรมเยาวชนในชุมชนให้เป็นมัคคุเทศก์น้อยสอดแทรกภูมิปัญญาท้องถิ่นเมื่อพาผู้มาเยี่ยมเยียนเข้าชม อยู่ในระดับมากที่สุด เป็นอันดับที่ 1 ( = 4.52) ผลการวิจัยสามารถนำไปใช้โดยหน่วยงาน เช่น วัดต่าง ๆ คณะสงฆ์อำเภอจอมบึง นำองค์ความรู้ใช้เป็นสารสนเทศในการส่งเสริมและพัฒนาบทบาทของวัดตามยุทธศาสตร์ของจังหวัดราชบุรีในการนำกิจกรรมทางศาสนา วัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ยกระดับสังคม คุณธรรม และชุมชนให้เข้มแข็ง