การพัฒนาบรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องสำหรับสับปะรดผลสดและผลิตภัณฑ์แปรรูปสับปะรดจังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องสำหรับสับปะรด ผลสดและสับปะรดแปรรูป 2) ทดลองใช้บรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องในกลุ่มเกษตรกร ตำบลหนองพันจันทร์ อำเภอบ้านคา 3) ประเมินผลการใช้บรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องในด้านการยกระดับมูลค่าสินค้า ด้านเศรษฐกิจและด้านสังคม และ 4) สร้างแนวทางการใช้บรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องอย่างมีส่วนร่วม พื้นที่ในการศึกษาได้แก่ อำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี โดยศึกษากับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทั้ง 3 ตำบล การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้วิธีเชิงคุณภาพโดยผู้ให้ข้อมูลสำคัญมาจากกลุ่มเกษตรกร หน่วยงานภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เจ้าของร้านค้าและผู้ซื้อสินค้า การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหาร่วมกับการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการศึกษา พบว่า 1) กลุ่มเกษตรกรร่วมกันพัฒนาบรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องเพื่อใช้กับสับปะรด
ผลสดและสับปะรดแปรรูปภายใต้ตราสินค้าบ้านคา การออกแบบมีความสอดคล้องกับสภาพความต้องการของกลุ่มเกษตรกร ความต้องการของผู้บริโภคในด้านข้อมูลและคุณภาพสินค้า การนำเสนอเรื่องราวของพื้นที่ปลูก ความเป็นเอกลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ สื่อสารคุณภาพของสินค้าข้อความ ภาพลายเส้นและคิวอาร์โค้ดเชื่อมโยงยังเว็บไซต์เพื่อให้ข้อมูลด้านกระบวนการผลิต  2) การทดลองจำหน่ายสินค้าที่ใช้บรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องประสบผลสำเร็จทั้งในด้านการเพิ่มปริมาณการจำหน่าย โดยเจ้าของร้านจำหน่ายและผู้บริโภคมีความพึงพอใจในด้านคุณภาพและภาพลักษณ์ของสินค้าตั้งแต่ระดับมากถึงมากที่สุด (=4.12-4.61) 3) ผลที่เกิดขึ้นในด้านสังคม พบว่า มีการเสริมสร้างความเข้มแข็งของกลุ่มเกษตรกรและหน่วยงานภาครัฐโดยมีข้อตกลงที่จะใช้ตราสินค้าบ้านคาร่วมกัน การกำหนดมาตรฐานการผลิตและผลผลิต การตั้งกรรมการประกันคุณภาพ หน่วยงานภาครัฐให้การสนับสนุนด้านงบประมาณ วัสดุอุปกรณ์ และการดำเนินการเพื่อยกระดับสินค้าที่ใช้ตราสินค้าบ้านคาสู่ร้านจำหน่ายระดับบน และ 4) แนวการใช้บรรจุภัณฑ์เล่าเรื่องเป็นการเชื่อมโยงองค์ประกอบด้านการทำงานร่วมกันระหว่างภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย การสร้างกลไกการจัดการเพื่อรักษามาตรฐานตราสินค้าบ้านคา การร่วม กันวางแผนด้านการตลาด การพัฒนาความสามารถด้านการผลิตของกลุ่มเกษตรกรและการสร้างความเข้มแข็งภายในกลุ่มเกษตรกร