กำเนิดผู้บริหารมืออาชีพไทย : อดีต ปัจจุบัน และอนาคต
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้นำเสนอหลักฐานการกำเนิดของผู้บริหารมืออาชีพไทย ย้อนไปในอดีตตั้งแต่ช่วงที่ประเทศไทยเริ่มพัฒนาอุตสาหกรรมตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยรัฐบาลได้ส่งเสริมการประกอบธุรกิจของภาคเอกชนอย่างจริงจังตั้งแต่ปี พ.ศ. 2504 จนถึงปัจจุบันที่ได้เข้าสู่แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) แล้ว การศึกษานี้ใช้วิธีวิจัยเชิงปริมาณโดยใช้ระเบียบวิธีการทางสถิติเก็บข้อมูลทุติยภูมิ 3 ชุด คือ ข้อมูลผู้บริหารระดับสูงของบริษัทเอกชน ในปี พ.ศ. 2530 ของนิตยสารผู้จัดการ (120 คน) ข้อมูลกรรมการผู้จัดการใหญ่หรือประธานกรรมการบริหาร (ซีอีโอ) ของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2543
(259 คน) และ พ.ศ. 2559 (483 คน)
ผลการวิจัยพบว่าผู้บริหารมืออาชีพที่บริหารบริษัทเอกชนไทยอยู่นั้นแบ่งได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ผสมผสานกัน คือ (1) เถ้าแก่หรือผู้ก่อตั้งรวมทั้งทายาท และผู้บริหารรับจ้างที่ไม่ใช่คนในครอบครัว ได้แก่ (2) ผู้บริหารลูกหม้อที่ทำงานตั้งแต่ระดับล่างและไต่เต้าสู่ตำแหน่งบริหาร และ (3) ผู้บริหารจากภายนอกที่เข้ามาในตำแหน่งบริหารเลย ผู้บริหารมืออาชีพไทยมีการศึกษาสูงขึ้นเรื่อยๆ ส่วนใหญ่เรียนจบด้านการบริหารโดยเฉพาะเอ็มบีเอ กว่าครึ่งหนึ่งจบจากต่างประเทศโดยเฉพาะสหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ดีสัดส่วนซีอีโอที่เป็นเถ้าแก่และทายาทยังคงมีอยู่สูง สะท้อนให้เห็นว่าส่วนใหญ่ยังคงเป็นธุรกิจครอบครัว ซึ่งต้องเผชิญกับปัญหาการสืบทอดกิจการไม่เกินสามรุ่น จึงจำเป็นต้องมีกลยุทธ์ในการพัฒนาสู่การเป็นบริษัทผู้บริหาร และระบบการบริหารทรัพยากรมนุษย์ของผู้บริหารมืออาชีพที่ไม่ใช่คนในครอบครัวเพื่อสืบทอดกิจการในอนาคต
Article Details
ขอมอบลิขสิทธิ์บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่สถาบันเสริมศึกษาและทรัพยากรมนุษย์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง และ/หรือข้อคิดเห็นที่ปรากฎในบทความ ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วมแต่เพียงผู้เดียว
เอกสารอ้างอิง
กองบรรณาธิการนิตยสารผู้จัดการ. (2530b, สิงหาคม). ผู้จัดการรุ่นใหม่ ในสายตา “ผู้จัดการ”. นิตยสารผู้จัดการ. 84-244.
กองบรรณาธิการนิตยสารผู้จัดการ, (2553, มกราคม). 1 ทศวรรษ Role Model. นิตยสารผู้จัดการ. 96-159.
กองบรรณาธิการนิตยสารผู้จัดการ, (2554, มกราคม). Role Model ก้าวปีที่ 11. นิตยสารผู้จัดการ. 62-93.
ทศ คณนาพร. (2553). บริหารงาน บริหารคน ให้สุดยอด สไตล์ธนินท์เจียรวนนท์. กรุงเทพฯ : แฮปปี้บุ๊ค.
ธงชัย สันติวงษ์. (2547, กรกฎาคม 9-15). เส้นทางนักบริหารมืออาชีพ MBA. กรุงเทพธุรกิจ BizWeek.
ธนวัฒน์ ทรัพย์ไพบูลย์. (2546). 26 เจ้าสัวผู้เยี่ยมวรยุทธ์. กรุงเทพฯ : พิมพ์คำ.
นวพล วิริยะกุลกิจ. (2557). ธรรมนูญครอบครัวเขียนอย่างไรให้สำเร็จ. กรุงเทพฯ : อินเตอร์เนชั่นแนลวินเทจ.
เนตรนภา ไวทย์เลิศศักดิ์. (2549). กลุ่มทุนธุรกิจครอบครัวไทยก่อนและหลังวิกฤต ปี2540. กรุงเทพฯ : BrandAge Books.
เนตรนภา ไวทย์เลิศศักดิ์. (2555). การสืบทอดกิจการของธุรกิจครอบครัวไทย. Journal of HR Intelligence, 7 (2), 18-27.
เนตรนภา ไวทย์เลิศศักดิ์. (2557). ผู้บริหารระดับโลกของไทย: กรณีศึกษาธุรกิจธนาคารพาณิชย์ เกษตรและอาหาร และโรงพยาบาล. วารสารจุฬาลงกรณ์ธุรกิจปริทัศน์, 36 (1), 62-84.
บำรุง อำนาจเจริญฤทธิ์. (2558, สิงหาคม). ช.การช่างในยุคผลัดใบ ภายใต้บังเหียน “สุภามาส ตรีวิศวเวทย์”. ForbesThailand.เว็บไซต์ : http://www.forbesthailand.com/news-detail.php?did=569
วิจักษณ์ วรบัณฑตย์. (2547). 7 เซียนธุรกิจโทรศัพท์. กรุงเทพฯ : วรรณสาส์น.
สมคิด จาตุศรีพิทักษ์. (2541). บริษัทประเทศไทย : ว่าด้วยแนวคิดและกลยุทธ์. กรุงเทพฯ : ผู้จัดการ.
สาโรจน์ มณีรัตน์. (2550). ถนนสายนี้มีทางลัด 35 Role models of success. กรุงเทพฯ : มติชน.
สำนักข่าวนิเคอิ. แปล/เรียบเรียง ภรณี จิรวงศานนท์ และหวง เหวยเหว่ย. (2559, ธันวาคม 8-11). My Personal history ความทรงจำ ธนินท์ เจียรวนนท์ ตอนที่ 13. ประชาชาติธุรกิจ. หน้า 23.
Berle, A.A.Jr. & Means, G.C. (1932). The modern corporation and private property. New York : Macmillian.
Cappelli, P. & Hamori, M. (2005). The new road to the top. Harvard Business Review, January, 25-32.
Cappelli, P., Hamori, M. & Bonet, R. (2014). Who’s got those top jobs? Harvard Business Review, March, 75-79.
Chandler, A.D. Jr. (1977). The visible hand : The managerial revolution in American business. Cambridge, MA :Harvard University Press.
Chandler, A.D. Jr. (1990). Scale and scope : The dynamics of industrial capitalism. Cambridge, MA : Beklnap/Harvard University Press.
Morikawa, H. (2001). A history of top management in Japan : Managerial enterprises and family enterprises.New York : Oxford University Press.
Poza, E.J. & Daugherty, M.S. (2014). Family business. 4th edition. South-Western Cengage Learning.
Suehiro, A. & Wailerdsak, N. (2006). Thai family businesses and top management: Founder family, internally-promoted managers, and outside managers. In Hoshino, T. & Suehiro, A. (Eds). Top managementof familybusinesses : Corporate management inAsia and LatinAmerica. Tokyo : Iwanami. (in Japanese)
Triudomsin, N. (1996) Trends and Perspectives in the Government Official Career. MA.Thesis, Economics, Thammasat University.
Wailerdsak, N. (2005). Managerial careers in Thailand and Japan. Chiangmai: Silkworm Books.
Wailerdsak, N. & Siengthai, S. (2016). Business networks in Thailand: From import substitution, export oriented to expansion in AEC (Chapter 10). In Nolan, J., Rowley, C. & Warner, M. (Eds.). Business networks in East Asian capitalism : Enduring trends, emerging patterns. Chennai : Elsevier.
Wailerdsak, N. & Suehiro, A. (2004). Top executive origins : Comparative study between Japan and Thailand. Journal of Asian Business& Management, 3 (1), 85-104.
Wailerdsak, N. & Suehiro, A. (2010). Business groups in Thailand (Chapter 9). In Colpan, A., Hikino, T., Lincoln, J. & Musson D. (Eds.). Oxford handbook of business groups. London and New York : Oxford University Press.
Wailerdsak, N. & Suehiro, A. (2014). Family business groups in Thailand : Coping with management critical points. Asia Pacific Journal of Management, 31 (4), 997-1018.
