JAWI SCRIPT IN SOUTHERN THAILAND

นูรฮัม ฮะซา

ผู้แต่ง

นูรฮัม ฮะซา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

คำสำคัญ:

อักษรยาวี, ภาษามลายู, ด้ามขวานไทย

บทคัดย่อ

อักษรยาวีเป็นระบบการเขียนภาษามลายูหรือภาษาอื่น ๆ ที่ใช้ตัวอักษรอาหรับเป็นพื้นฐาน
มีบทบาทสำคัญทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของประเทศต่าง ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ตั้งอยู่ในคาบสมุทรมลายู รวมถึงประเทศไทยที่มีสังคมมุสลิม ซึ่งใช้ภาษามลายูในการสื่อสารอยู่เป็นจำนวนมากที่ด้ามขวานไทยหรือทางภาคใต้ของประเทศไทย โดยการมีอยู่ของอักษรยาวีในพื้นที่ดังกล่าว ชี้ให้เห็นถึงความหลากหลายของภาษาและอิทธิพลทางวัฒนธรรมจากอดีตสู่ปัจจุบัน บทความนี้ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับที่มา วิวัฒนาการ และความเกี่ยวข้องร่วมสมัยของอักษรยาวี ด้วยการนำเสนอข้อมูลและมุมมองต่าง ๆ จากผลงานทางวิชาการของผู้เชี่ยวชาญ ถึงแม้อักษรยาวีในปัจจุบันจะมีบทบาทน้อยลงในสังคมมุสลิมของไทย ทว่าผู้คนยังคงธำรงไว้ซึ่งความงดงามทางภาษาที่ถูกขนานนามว่า ยาวี

References

Abdullah, A. H. (2019). The role of Jawi script in preserving the Malay-Muslim cultural heritage in Southern Thailand. International Journal of Social Science and Humanities Research, 7(4), 2158-2167.

Ahmad, S., Othman, H., Afkari, R., Rusdi, M., & Abdul Rahim, M. H. (2012). Cabaran semasa tulisan jawi sebagai warisan masyarakat peradaban bangsa melayu. Journal of Techno-Social, 4(2), 81-88.

Al-Fatani, A. F. (2001). Ulama Besar dari Patani. Universiti Kebangsaan Malaysia.

Ali, A. (2017). The legacy of Syeikh Ahmad al-Fatani: Islamic scholarship in Southeast Asia. Penang: Universiti Sains Malaysia Press.

Andaya, L. Y. (1981). The Heritage of Ar-Raniry: Acehnese Tradition in Southeast Asian History. University of California Press.

Asmah, H. (1992). The Malay Writing System: A Historical and Linguistic Perspective. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Asmah, H. O. (1982). The Malay Jawi Script: Its Origins, Development, and Use in the Malay World. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Author. (2024). Jawi Script Characters and Their Corresponding Sounds [Table]. Source: Author.

Awae, M. (2015). Cultural identity of the Malay Muslims in Southern Thailand. Journal of Southeast Asian Studies, 20(1), 41-58.

Borham, A. J. (2012). Tulisan Jawi: Tulisan Serantau. Seminar Jawi dan Teknologi Peringkat Kebangsaan 2012. Dewan Astaka, Universiti Malaysia Pahang.

Fathurahman, O. (2014). Transformasi Sistem Pendidikan Islam: Pergulatan Identitas Muslim Melayu-Patani. Studia Islamika.

Hussain, A. (2006). The Evolution of Malay Writing: A Historical Overview. ITBM.

Hussain, I. (2018). Jawi script in Islamic education in Southern Thailand. Archives of Asian Art, 68(2), 147-163.

Hussin, N. (2016). Malaysian Jawi Perkamusan: A Study in Urban Multilingualism. Springer.

Ibn Battuta. (1964). al-Rihlah. Beirut.

Isaya, K. (2010). The Usage of the Jawi Alphabet System in Patani Malay:A Challenge to Malay Society in Endangered Languages. Journal of Humanities and Social Sciences Prince of Songkla University, 6(1), 99–136.

Isaya, K., Songmuang C., Sameng A., & Chado H. (2010). Using Jawi alphabets to develop Patani Malay writing system to help preserving and reviving the dialect and local culture: A case study of Tambon Khao Toom, Amphoe Yarang, Pattani province. Journal of Language and Culture, 29(1), 35-56.

Ismail, N. A. (2014). The current status of Jawi script in Malaysia: a case study of two primary schools. International Journal of Social Science and Humanity, 4(1), 77-82.

Kadir, Z. A. (2019). Reviving Jawi script in Thailand: A case study of Yala province. Journal of Southeast Asian Studies, 24(1), 123-137.

Maoti, M. (2014). Usage of Malay textbook (Jawi alphabet) for teaching in the pondok institution, Narathiwat Province]. Princess of Naradhiwas University Journal of Humanities and Social Sciences, 1(1), 78-87.

Mazlan, M. (2008). The cultural significance of the Jawi script in the Malay world. Journal of Cultural Heritage, 12(3), 345-356.

Mohamed, M. (2015). Islamic scholarship in the Malay world: The contributions of Syeikh Daud al-Fatani. Kuala Lumpur: Islamic Book Trust.

Musa, H. (2006). Sejarah Perkembangan Tulisan Jawi. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Narongraksakhet, I., Hayimasae, N., Manyunu, M., & Wonglee H. (2023). Roles of pondok and madrasah in preserving the Malay language using Jawi script in southern border provinces of Thailand. Journal of Islamic Studies Prince of Songkla University, 14(2), 1-21.

National Geographic Education. (n.d.). Archipelago. https://education.nationalgeographic.org/resource/archipelago/

Smith, A. L. (2010). Script and scholarship in Southern Thai manuscript traditions. Asian Ethnology, 69(1), 87-109.

Sweeney, A. (1965). A Short History of the Arabs. Princeton University Press.

Syukri, I. (2005). Islam and Jawi script in Southern Thailand. Southeast Asian Studies, 43(4), 396-414.