การพัฒนาศักยภาพบุคลากรภาครัฐในการพิทักษ์สิทธิเด็ก ในบริบทของการบังคับใช้กฎหมายพิเศษในจังหวัดชายแดนภาคใต้

Abstract

          การศึกษาวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมบุคลากรภาครัฐในการพิทักษ์สิทธิเด็กในบริบทของการบังคับใช้กฎหมายพิเศษในจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยใช้การวิจัย แบบ Action Research ซึ่งมีขั้นตอนการดำเนินการ 4 ขั้นตอนคือ 1) การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรโดยการรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาการคุ้มครองสิทธิเด็ก และการสัมภาษณ์เจาะลึกบุคลากรในหน่วยงานภาครัฐและองค์กรพัฒนาเอกชนที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการรับเรื่องราวร้องทุกข์และการคุ้มครองสิทธิในจังหวัดชายแดนภาคใต้ 2) ขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตรและประเมินคุณภาพของหลักสูตรโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3) การตรวจสอบประสิทธิภาพของหลักสูตร และ 4) การประเมินผลและปรับปรุงหลักสูตร ผลการศึกษาในแต่ละขั้นตอนพบว่าขั้นตอนที่ 1 เด็กและเยาวชนมักจะได้รับการละเมิดสิทธิโดยไม่รู้ตัวทั้งในขั้นตอนของการปฏิบัติในการปิดล้อม ตรวจค้นและการจับกุมตัวเด็กที่เป็นผู้ต้องสงสัยที่ขาดวิธีเฉพาะสำหรับเด็ก ในทุกขั้นตอนของการใช้บังคับกฎหมาย ในขั้นตอนที่ 2 การพัฒนาหลักสูตรและประเมินคุณภาพของหลักสูตร จากการจัดประชุมและระดมความคิดเห็นพบว่า หลักสูตรที่จัดทำขึ้นเน้นให้ผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ภายใต้การบังคับใช้กฎหมายพิเศษในจังหวัดชายแดนภาคใต้โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงให้เข้าใจมิติของความแตกต่างทางวัฒนธรรม และตระหนักถึงสิทธิเด็กในขั้นตอนของการปฏิบัติว่าอะไรทำได้และอะไรไม่ควรปฏิบัติ ตลอดจนการสร้างความเข้าใจกระบวนการขั้นตอนทางกฎหมาย กระบวนการยุติธรรมของ การปฏิบัติงานภายใต้กฎหมายพิเศษทั้ง 3 ฉบับ ในขั้นตอนที่ 3 การประเมินหลักสูตรของการฝึกอบรมพบว่า ผู้เข้าร่วมอบรมมีความคิดเห็นต่อการฝึกอบรมในระดับดีมาก และเมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยความแตกต่างระหว่างความรู้ก่อน และหลังการฝึกอบรม พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 นั้นคือ หลังการผ่านหลักสูตรการฝึกอบรมทำให้ผู้เข้าร่วมการฝึกอบรมมีความรู้เกี่ยวกับสิทธิเด็กในบริบทของการบังคับใช้กฎหมายพิเศษเพิ่มขึ้น สำหรับในขั้นตอนที่ 4 นั้น ยังอยู่ในกระบวนการติดตามการปฏิบัติงานในพื้นที่เพื่อนำมาขยายและปรับปรุงหลักสูตรเพื่อใช้กับผู้ปฏิบัติงานกลุ่มอื่นต่อไป