แนวคิดพุทธปรัชญาในวรรณกรรมหนังสือบุด เรื่องท้าวชมพูฉบับสถาบันทักษิณคดีศึกษา

Abstract

บ ท คั ด ย่ อ

     งานวิจัยชิ้นนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์แนวคิดทางพุทธปรัชญาที่ปรากฏในวรรณกรรมหนังสือบุดเรื่องท้าวชมพู โดยศึกษาจาก พระไตรปิฎกและคัมภีร์สำคัญทางพระพุทธศาสนา ผลของ การศึกษาพบแนวคิดทางพุทธปรัชญา ๓ ด้าน คือ พุทธญาณวิทยา มุ่งเน้นศึกษาความรู้จากการประจักษ์แจ้งทางจิต ๒ ประเด็น คือ ทิพพจักขุญาณหรือจุตูปปาตญาณ และเจโตปริยญาณ พุทธอภิปรัชญามีเนื้อหา      ๔ ประเด็น คือ ความแท้จริงของสังขารมนุษย์ การเวียนว่ายตายเกิด คติเรื่องนรก - สวรรค์ และพระนิพพาน และพุทธจริยศาสตร์มีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการสร้างอุดมคติของพุทธศาสนิกชน มี ๒ ประเด็น คือ การสร้างบุญกุศลในแนวทางพระพุทธศาสนา และการอุปสมบท แนวคิดพุทธปรัชญาเรื่อง ท้าวชมพูมุ่งเน้นคติความเชื่อในสิ่งที่บุคคลทั่วไปไม่สามารถรับรู้ได้ คติเหล่านี้เกิดจากการฝึกฝนจิตจนเป็นสมาธิตามขั้นตอนจนมีความเชี่ยวชาญจนสามารถรับรู้ได้ และคติดังกล่าวพบใน พระไตรปิฎกและคัมภีร์สำคัญทางพระพุทธศาสนาจึงถือเป็น การเผยแผ่หลักคำสอนของพระพุทธเจ้าผ่านวรรณกรรมท้องถิ่น และสะท้อนถึงความเจริญรุ่งเรืองของการศึกษาความรู้ทางพระพุทธศาสนาของท้องถิ่นภาคใต้ในอดีต

A b s t r a c t
      This study of Buddhist philosophy involved an analysis of Tipitaka texts and important Buddhist scriptures. The results revealed 3 concepts of Buddhist philosophy: epistemology, metaphysics, and ethics. Buddhist epistemology attends to the pursuit of knowledge through meditation: Thippajakkhujan or Jutupapatajan and Jaytoparijjan. Buddhist metaphysics (or the Three Marks of Existence) concerns 4 aspects: the reality of human existence, the concept of Samsara (cycle of birth and death), the concept of heaven and hell, and Nirvana. The subject matters in Buddhist ethics involve merit-making in Buddhism and ordination. Buddhist philosophy   in “King Chompoo” addresses the subtle beliefs resulting from mindfulness meditation. Such beliefs predominate in Tipitaka texts and significant Buddhist scriptures, thereby supporting the dissemination of the Buddha’s teaching and indicating the progress of Buddhist study of the southern region in the past.