การสร้างสรรค์นวัตกรรมการเรียนรู้ดนตรี โดยใช้บทเพลงสำเนียงพื้นบ้านอีสาน

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้เป็นการสร้างสรรค์วิธีการเรียนรู้ดนตรีโดยใช้ระนาดตามแนวคิดของออร์ฟ (Orff Xylophone) มาพัฒนาเป็นนวัตกรรมเพื่อใช้ในกิจกรรมดนตรีร่วมกับบทเพลงที่ประพันธ์ขึ้นจากเพลงพื้นบ้านอีสานดั้งเดิม โดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อสร้างสรรค์และปรับใช้นวัตกรรมการสอนโดยใช้ระนาดออร์ฟที่พัฒนาขึ้นใหม่ 2) เพื่อสร้างสรรค์บทเพลงสำเนียงพื้นบ้านอีสานสำหรับกิจกรรมการเรียนรู้ดนตรี กลุ่มเป้าหมายงานวิจัยเลือกโดยวิธีแบบเจาะจงเป็นนักเรียนดนตรีโรงเรียนเครือข่ายฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด รวบรวมข้อมูลด้วยกระบวนการวิจัยในเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูลภาคสนาม สำรวจ สังเกต สัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสาร และนำเสนอด้วยการพรรณนา

          ผู้วิจัยได้ศึกษาความเป็นมาของแนวคิดการสอนดนตรีต่าง ๆ รวมถึงได้พัฒนาระนาดออร์ฟรูปแบบใหม่ขึ้นโดยคำนึงถึงประโยชน์สำหรับการใช้สอนพื้นฐานดนตรีและกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียน ซึ่งระนาดออร์ฟที่พัฒนาขึ้นใหม่ทำจากวัสดุไม้ไผ่ที่สามารถหาได้ตามท้องถิ่น มีคุณสมบัติด้านของเสียงที่เหมาะในการสร้างเครื่องดนตรี อีกทั้งยังปรับให้มีขนาดตามต้องการเพื่อสร้างรูปแบบสีสันทางดนตรีได้หลากหลาย โดยเฉพาะลูกระนาดนั้นสามารถถอดลูกออกจากส่วนราง และกำหนดลูกระนาดในผืนให้เหลือจำนวนเท่าที่ที่ต้องการ ด้านการสร้างสรรค์บทเพลงสำเนียงพื้นบ้านได้เลือกใช้โครงสร้างของเพลงเต้ยโขงและเพลงนกไซบินข้ามทุ่ง ซึ่งเป็นเพลงที่ได้รับความนิยมในดนตรีพื้นบ้านภาคอีสาน โดยประพันธ์ขึ้นใหม่จำนวน 4 เพลง ได้แก่ เพลงเต้ยออร์ฟ เพลงออร์ฟโพลิโฟนี เพลงออร์ฟสะออนและเพลงออร์ฟออนซอน และได้นำบทเพลงดังกล่าวไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนตามกลุ่มเป้าหมาย สำหรับระนาดที่พัฒนาขึ้นใหม่นั้นสามารถลดต้นทุนด้านเครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบการสอนทางดนตรี และบทเพลงที่สร้างสรรค์ขึ้นสามารถนำไปใช้สำหรับการจัดการเรียนการสอนได้อย่างเหมาะสม