“Paṇḍaka” and Man’s Ordination in Theravāda Buddhism

Main Article Content

สุมาลี มหณรงค์ชัย
Thanasith Chatsuwan

Abstract

This research article studies the criteria set for man’s ordination in Buddhism.
One of these criteria is male characteristics which, as found by this research, focus on one’s biological sex rather than gender. This leads to the refusal of ordination in the case of some types of Paṇḍaka, true hermaphrodite, neutral hermaphrodite, fully transsexual persons, and intersexual persons, due to their lack of male characteristics. By scrutiny, this lack of male traits can be explained in medical language as the symptom of “Ambiguous Genitalia” which represents a biological limitation and probably results in great unpredictable sexual confusion. If these persons are allowed to ordain a monk, their sexual confusion will affect their sexuality and sexual identity severely and negatively. The refusal of ordination for these persons is thus not a sign of repudiation or religious blockage against sexual-variant (LGBTQIA+) people.   

Article Details

How to Cite
มหณรงค์ชัย ส., & Chatsuwan, T. (2024). “Paṇḍaka” and Man’s Ordination in Theravāda Buddhism. Chiang Mai University Journal of Humanities, 25(3), 149–170. retrieved from https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JHUMANS/article/view/273275
Section
Research Articles

References

เอกสารปฐมภูมิและทุติยภูมิ

ขุนสรรพกิจโกศล (โกวิท ปัทมะสุนทร). (2551). ลักขณาทิจตุกกะแห่งปรมัตถธรรม. โรงพิมพ์วิญญาณ.

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2559). เพศและความเป็นชายในพุทธศาสนา กับการควบคุมภิกษุ สามเณร

และบัณเฑาะก์. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 12(1). 3-25.

นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ. (2563). แนวคิดเรื่อง “ความหลากหลายทางเพศ” ในกระบวนทัศน์วิทยาศาสตร์และ

สังคมศาสตร์. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 28(3). 312-339.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ. ๙, ราชบัณฑิต). (2550). ศัพท์วิเคราะห์. โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 12. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ. ๙, ราชบัณฑิต). (2559). พจนานุกรม บาลี-ไทย. โรงพิมพ์

เลี่ยงเชียง.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2532). อฏฺฐสาลินี อภิธมฺมฏฺฐกถา ธมฺมสงฺคณีวณฺณนา. โรงพิมพ์วิญญาณ.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2534). สมนฺตปาสาทิกา วินยปิฏกฏฺฐกถา ตติโย ภาโค

ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ ๒๕๐๐ เล่ม ๔.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535). พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ ๒๕๐๐ เล่ม ๒๑.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2538). สารตฺถทีปนีฏีกา (ตติโย ภาโค) ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

โรงพิมพ์วิญญาณ.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2538). วิมติวิโนทนีฏีกา (ทุติโย ภาโค) ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

โรงพิมพ์วิญญาณ.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม ๔.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม ๒๑.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาภาษาไทย พระวินัยปิฎก สมันตปาสาทิกา ภาค ๓

ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาภาษาไทย พระอภิธรรมปิฎก อัฏฐสาลินี.

โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2535). อภิธานปฺปทีปีกา และอภิธานปฺปทีปีกาสูจิ. โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

รัตนากร สัตตอริยทรัพย์. (2565). “วิเคราะห์เพศบัณเฑาะก์ในฐานะเพศที่สามในพระพุทธศาสนา.”

วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 5(4): 260-278.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์.

อำนวยพร กิจพรมมา และระพี แสงสาคร. (2566). คนข้ามเพศและเส้นทางสู่ความหลุดพ้นในบริบทสังคมพุทธ

เถรวาทไทยปัจจุบัน. วารสารปณิธาน, 19(2): 25-47.

Briggs, Donald K. (1963). Chromosomal Anomalies in Hermaphroditism and Other Sexual

Disorders. Advances in Sex Research, 1. 213-218.

Gannon, Shane. (2011). Exclusion as Language and the Language of Exclusion:

Tracing Regimes of Gender through Linguistic Representations of the “Eunuch.

Journal of the History of Sexuality, 20(1). 1-27.

เอกสารอิเล็กทรอนิกส์

กฤษฎา ศุภวรรธนะกุล. (2559). รายงานพิเศษ: หรือ ‘พุทธไทย’ ไม่มีที่ยืนให้ LGBT? ประชาไท.

https://prachatai.com/journal/2016/06/66613.

กรุงเทพธุรกิจ. (2566). เปิดตัวย่อ “LGBTQIA+ คืออะไร มาจากไหน. กรุงเทพธุรกิจ 9 พฤศจิกายน 2566.

https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/1008000.

ชาวมหาวิหาร. (2554). บัณเฑาะก์ที่ห้ามบวชตามพระวินัย หมายถึงอะไร.

https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=thepathofpurity&month=042011&date=16&group=3&gblog=3

ณัฐพงศ์ ดวงแก้ว. (2564). บวชในพระพุทธศาสนากับเสรีภาพทางเพศ แต่ไม่ใช่เสรีภาพทางศาสนา (1).

The Standard 25 สิงหาคม 2564.

https://thestandard.co/buddhism-and-sexual-diversity/.

ธีระพร วุฒยวนิช. (2011). A Practical Approach to Ambiguous Genitalia.

ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/advisor/ธีระพร-วุฒยวนิช/.

พระมหาอิสระ ชัยภักดี. (2561). ตีความ “บัณเฑาะก์” เป็นกะเทย บวชพระได้ไหม? มิวเซียมสยาม.

https://www.museumsiam.org/km-detail.php?CID=177&CONID=3040.

วศิน มีวัตถา. ศาสตราจารย์ นพ. (2553). อวัยวะเพศกำกวมในเด็กทารกแรกเกิด.

คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล 5 ตุลาคม 2553.

https://www.si.mahidol.ac.th/Th/healthdetail.asp?aid=70

สุวัทนา อารีพรรค, พญ. (2522). ข้อมูลคัมภีร์เพิ่มเติม พระพุทธเจ้าอนุญาตให้เกย์-กะเทย บวชได้

หรือไม่? นิตยสารหมอชาวบ้าน เล่มที่ 4. https://www.doctor.or.th/article/detail/5237.

สำนักข่าวThai PBS. (2566). บัณเฑาะก์” คืออะไร เป็น LGBTQ+ บวชพระได้หรือไม่? Thai PBS

กรกฎาคม 2566. https://www.thaipbs.or.th/news/content/329371.

Felton, A. (2022). What is Intersex? WebMD.

https://www.webmd.com/sex/what-is-intersex.

GLAAD. (N.D.). Glossary of Terms: LGBTQ. https://glaad.org/reference/terms.

GLAAD. (N.D.). Intersex People. https://glaad.org/reference/intersex/.

Leonard, J. (2021). What does it mean to be intersex? MedicalNewsToday.

https://www.medicalnewstoday.com/articles/intersex.

MCLEAN CLINIC. (N.D.). Transvestite, Transsexual, Transgender: What’s The Difference?

https://www.topsurgery.ca/blog/transvestite-transsexual-transgender-whats-

difference.

National Library of Medicine. (2023). Intersex.

https://medlineplus.gov/ency/article/001669.htm.

Zambon, V. (2023). Transgender vs ‘transsexual’. MedicalNewsToday.

https://www.medicalnewstoday.com/articles/transgender-vs-transexual.