อวจนภาษาแห่งความน่าสงสาร: ทัศนคติความรู้สึกน่าสงสารต่อการสื่อสารผ่านอวจนภาษาของขอทานในเขตกรุงเทพมหานครของกลุ่มคนใน 3 ช่วงวัย Beggars in Bangkok

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องอวัจนภาษาแห่งความน่าสงสาร: ขอทานในกรุงเทพฯ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สำรวจและจำแนกรูปแบบการสื่อสารผ่านอวัจนภาษาของขอทานในเขตกรุงเทพมหานคร (2) สำรวจพฤติกรรมการให้ทานของกลุ่มตัวอย่างในเขตกรุงเทพมหา-นคร และ (3) เพื่อสำรวจผลของการสื่อสารผ่านอวัจนภาษารูปแบบต่างๆของขอทานในกรุงเทพมหานครต่อความรู้สึกน่าสงสารของกลุ่มตัวอย่างในช่วงอายุต่างๆ

            งานวิจัยชิ้นนี้ใช้วิธีการเก็บข้อมูลด้วยการผสานวิธี โดยผู้วิจัยดำเนินการเก็บข้อมูลด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม เพื่อรวบรวมลักษณะการสื่อสารผ่านอวัจนภาษาของขอทานในเขตกรุงเทพมหานคร จากนั้นดำเนินการสร้างแบบสำรวจเพื่อเก็บข้อมูลด้วยการวิจัยเชิงปริมาณผ่านแบบสำรวจจากกลุ่มตัวอย่างใน 3 ช่วงอายุ ได้แก่ ช่วงอายุ 10 – 24 ปี ช่วงอายุ 24.01 – 40 ปี และช่วงอายุ 40.01 – 55 ปี จำนวนทั้งสิ้น 406 คน โดยผู้วิจัยนำเสนอข้อมูลทั้งในรูปแบบสถิติเชิงบรรยาย และสถิติเชิงอนุมาน ด้วยการวิเคราะห์ความแปรปวนทางเดียว (One – Way ANOVA) และการทดสอบความแตกต่างระหว่างกลุ่ม (T -Test)

            ผลการวิจัยพบว่า การสื่อสารผ่านอวัจนภาษาของขอทานในกรุงเทพสามารถจำแนกได้ทั้งสิ้น 25 ลักษณะ โดยสามารถจัดเข้าเป็น 8 รูปแบบของการสื่อสารผ่านอวัจนภาษา ได้แก่ การสื่อสารผ่านลักษณะที่ปรากฏ การสื่อสารผ่านสิ่งของหรืออุปกรณ์อื่นๆ การสื่อสารผ่านภาษากายและการเคลื่อนไหว การสื่อสารผ่านน้ำเสียง การสื่อสารผ่านช่วงเวลา การสื่อสารผ่านสภาพแวดล้อม การสื่อสารผ่านการสัมผัส และการสื่อสารผ่านระยะห่าง ทั้งนี้ กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมในการให้ทานคือ กว่าร้อยละ 60 มีพฤติกรรมในการให้ทานโดยเฉลี่ยน้อยกว่า 4 ครั้งต่อเดือน ร้อยละ 36 มักมีการให้ทานโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 5.25 – 10 บาทต่อครั้ง และเหตุผลหลักในการให้ทานคือความสงสาร ความเวทนาและต้องการช่วยเหลือ มากกว่าแนวคิดเรื่องบาปบุญคุณโทษ โดยเมื่อพิจารณาผลของการสื่อสารผ่านอวัจนภาษาของขอทานต่อความรู้สึกน่าสงสารของกลุ่มตัวอย่างพบว่า การสื่อสารผ่านลักษณะที่ปรากฏส่งผลต่อความรู้สึกน่าสงสารสูงกว่าการอวัจนภาษารูปแบบอื่นๆอย่างมีนัยยะสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แนวโน้มของระดับความรู้สึกน่าสงสารของกลุ่มตัวอย่างทั้ง 3 ช่วงอายุ เป็นไปในทิศทางเดียวกันจากอวัจนภาษาทั้ง 8 รูปแบบ คือ กลุ่มตัวอย่างที่มีอายุ 10 – 24 ปี มีค่าเฉลี่ยระดับความรู้สึกน่าสงสารสูงสุด รองลงมาคือกลุ่มตัวอย่างช่วงอายุ 24.01 – 40 ปี และกลุ่มตัวอย่างอายุ 40.01 – 55 ปีน้อยที่สุดตามลำดับ โดยพบว่า 5 ใน 8 รูปแบบการสื่อสารอวัจนภาษาได้แก่ การสื่อสารผ่านสิ่งของหรืออุปกรณ์อื่นๆ การสื่อสารผ่านภาษากาย การสื่อสารผ่านน้ำเสียง การสื่อสารผ่านสภาพแวดล้อม และการสื่อสารผ่านการสัมผัส ส่งผลต่อระดับความรู้สึกน่าสงสารที่ต่างกันระหว่างกลุ่มตัวอย่าง โดยกลุ่มอายุ 40.01 – 55 ปี มีระดับความรู้สึกน่าสงสารน้อยกว่าอีกสองกลุ่มอย่างมีนัยยะสำคัญทางสถิติที่ 0.05 อีกด้วย หน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการแก้ไขปัญหาขอทาน ควรดำเนินการประชาสัมพันธ์ความรู้ และความเข้าใจเกี่ยวกับขอทานและการให้ทานแก่ประชาชนในช่วงอายุ 10 – 24 ปี และ 24 – 40 ปีเป็นพิเศษ