สาธารณสุขหว่างเขาควาย : กรณีศึกษาจากสถานการณ์ไฟใต้

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอสถานการณ์ของการบริการสาธารณสุขในจังหวัด ชายแดนภาคใต้ ในช่วงเวลา 12 ปี ของสถานการณ์ความไม่สงบในจังหวัด ชายแดนภาคใต้ที่ได้เกิดขึ้นตั้งแต่ 4 มกราคม 2547 จนถึงปัจจุบันซึ่งยังไม่มีทีท่า ว่าจะยุตินั้น ระบบสาธารณสุขได้รับผลกระทบอย่างต่อเนื่องในหลายรูปแบบ นอกจากความสูญเสียต่อชีวิตของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขรวมทั้งอาคารสถานที่แล้ว ยังมีความขัดแย้งในสภาวะ “หว่างเขาควาย” (dilemma) ที่อยู่ตรงกลางระหว่างรัฐและประชาชน สภาวะนี้ทำให้ในบางสถานการณ์เกิดภาวะบีบคั้นต้องเลือก ที่จะยืนระหว่างจริยธรรมแห่งวิชาชีพที่ต้องเป็นกลาง กับการทำหน้าที่ในฐานะเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ถูกคาดหวังว่า ต้องเข้าข้างรัฐไทย ข้อเสนอสำหรับสถานการณ์คือ คือ จำเป็นที่ทุกฝ่ายจะต้องให้การยอมรับต่อการทำหน้าที่ของวิชาชีพสุขภาพ อย่างเป็นกลาง บุคลากรในระบบสุขภาพในพื้นที่ชายแดนใต้จะต้องพัฒนาบทบาท การแพทย์ในฐานะที่เป็นสะพานสู่สันติภาพในการเยียวยาและดูแลทุกฝ่ายโดย ไม่แบ่งแยก อันจะเป็นต้นทุนของการสร้างสันติสมานฉันท์ในระยะยาว