การบริหารปกครองสิ่งแวดล้อม: ความหมาย ระดับ และรูปแบบกลไกการบริหารปกครอง

บทคัดย่อ

บทความมีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจลักษณะสำคัญและข้อถกเถียงเชิงวิชาการเกี่ยวกับแนวคิดการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อม (Environmental Governance) ใน 3 ประเด็นหลัก คือ 1) การนิยามความหมาย 2) ระดับของการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อม และ 3) รูปแบบกลไกที่ใช้ในการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อม การศึกษาพบว่า แนวคิดการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมมีความหลากหลายในแง่ของการให้ความหมาย แต่ภาพรวมมีจุดร่วมกันในลักษณะเน้นการบริหารจัดการหรือกำหนดนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนของสังคมเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการด้านสิ่งแวดล้อม สำหรับระดับของการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมที่ค้นพบในงานทางวิชาการปัจจุบันอาจแบ่งได้เป็น 4 ระดับ ได้แก่ (1) การบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมระดับโลก (2) การบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมระดับภูมิภาค (3) การบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมระดับประเทศ และ (4) การบริหารปกครองพหุระดับ ทั้งนี้ การบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมแต่ละระดับมีรูปแบบกลไกที่ใช้สนับสนุนการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมใน 3 รูปแบบ ได้แก่
(1) รูปแบบกฎเกณฑ์หรือระบอบ (Regime) (2) รูปแบบเครือข่าย (Network) และ (3) รูปแบบสถาบันหรือองค์การ (Institution or Organization) ทั้งนี้ เพื่อส่งเสริมการบริหารปกครองสิ่งแวดล้อมในแต่ละระดับให้มีประสิทธิภาพสูงสุด